Thách thức của thị trường Việt trước cuộc chiến giá cả ô tô ở Trung Quốc

Làn sóng xe Trung Quốc tràn vào Việt Nam đang rất mạnh mẽ trong vài năm trở lại đây. Tính đến thời điểm hiện tại, đã có hơn 10 hãng xe Trung Quốc đang có các sản phẩm tung ra thị trường Việt với đa dạng các phân khúc khác nhau, từ xe điện đến xe hybrid.

So với các đối thủ lâu đời đến từ Nhật Bản, Mỹ, Hàn Quốc, từ năm 2024 và 2025, liên tục các hãng xe Trung đã ra mắt thị trường Việt khiến Trung Quốc trở thành quốc gia có số lượng thương hiệu xe hơi nhiều nhất trên thị trường.

Vấn đề đáng nói là sự xuất hiện của dày đặc các thương hiệu xe Trung Quốc tại Việt Nam cũng vào thời điểm thị trường ô tô trong nước của quốc gia tỷ dân rơi vào khủng hoảng nghiêm trọng, cuộc chiến giá cả chưa có hồi kết đang diễn ra rất khốc liệt, đặc biệt là ở mảng xe điện, mang lại nhiều hệ luỵ cho ngành ô tô.

Đầu tiên phải nhắc đến đến vấn đề khủng hoảng trong dư thừa công suất của ngành ô tô Trung Quốc khi cung vượt xa cầu. Trước đó, chính phủ Trung Quốc đã có nhiều biện pháp đầu tư rất mạnh vào ngành công nghiệp ô tô, đặc biệt là xe điện, dẫn đến năng lực sản xuất của các hãng ô tô nước này vượt xa nhu cầu tiêu thụ trong nước. Sự trợ cấp của chính phủ đã giúp các hãng xe có điều kiện tối ưu để cắt giảm chi phí sản xuất, nhưng nó cũng dẫn đến dư thừa công suất.

Hậu quả tất yếu là tính đến tháng 4/2025, tồn kho xe du lịch tại Trung Quốc đã lên tới 3,5 triệu chiếc, nhiều nhà máy phải hoạt động dưới 50% công suất. Tồn kho lớn, các hãng ô tô lớn, khi chính phủ cắt trợ cấp dẫn đến những hãng xe này phải tìm mọi cách giảm giá để duy trì doanh số và tồn tại trước các đối thủ. Điều đó đã dẫn đến kết quả là cuộc chiến giá cả của ngành ô tô Trung Quốc như hiện tại.

Tiếp đến là vấn đề các hãng ô tô nở rộ như nấm mọc sau mưa ở Trung Quốc trong thời kỳ cực thịnh được trợ cấp từ chính phủ. Tuy nhiên, miếng bánh thị phần không thể chia đều cho tất cả, giảm giá là chiến lược tất yếu mà các hãng tìm cách thu hút khách hàng.

Bên cạnh đó là tình trạng biên lợi nhuận liên tục thu hẹp còn dẫn đến một tình trạng các hãng phải ép các nhà cung cấp giảm giá linh kiện phụ trợ cho ngành. Điều này cũng khiến toàn chuỗi cung ứng cho ngành ô tô Trung Quốc lung lay.

Trước sự khốc liệt của thị trường trong nước và các xung đột địa chính trị từ các thị trường Mỹ, châu Âu với hàng rào thuế quan, các hãng ô tô Trung Quốc buộc phải tìm mọi cách để tồn tại với cứu cánh là khu vực châu Á, Đông Nam Á. Những thị trường còn giàu tiềm năng khai phá như Việt Nam chính là bến đỗ thích hợp để các hãng ô tô Trung Quốc tìm đến để giải quyết vấn đề dư cung.

Trên thực tế, tại thị trước Việt, các hãng xe Trung Quốc mặc dù tràn vào khá đông nhưng đến thời điểm hiện tại chưa tạo ra những thay đổi lớn trên toàn thị trường vì nhiều yếu tố. Đầu tiên là vấn đề tâm lý người tiêu dùng Việt vẫn dè chừng với xe Trung Quốc từ nhiều năm nay khiến các hãng xe không thể dễ dàng bán được xe ngay như các hãng xe Nhật, Hàn, Mỹ. Thậm chí ngay cả những “ông lớn” như BYD từ khi vào Việt Nam giữa năm 2024 đến nay cũng vẫn chưa bao giờ công bố doanh số thực sự.

Một số hãng xe Trung Quốc khi vào Việt Nam cũng áp dụng chiến lược định giá cao khi ra mắt và sau đó là liên tục giảm giá. Điều này dẫn đến các mẫu xe Trung có mức giá rất cạnh tranh, thậm chí thấp hơn nhiều so với các đối thủ khác trong cùng phân khúc.

Tiếp đến, các hãng xe Trung cũng đang tìm cách gây áp lực cho thị trường Việt khi rất nhiều mẫu xe hiện được trang bị nhiều công nghệ hiện đại, tiện nghi và tính năng an toàn tiên tiến, nhưng lại được bán với giá phải chăng.

Mặc dù ở thời điểm hiện tại, xe Trung vẫn chưa tạo ra nhiều khác biệt với các hãng xe khác tại thị trường Việt nhưng về lâu dài, điều này sẽ tạo áp lực cho các hãng xe khác cũng sẽ phải nâng cấp sản phẩm và dịch vụ của mình, đồng thời phải cân bằng giá thành để thu hút người tiêu dùng.

Có thể nói, làn sóng đổ bộ vào thị trường Việt của hàng loạt thương hiệu ô tô Trung Quốc mới, cả xe xăng truyền thống và xe điện, cho thấy tham vọng nhằm chiếm lĩnh thị phần của các hãng xe Trung Quốc tại Việt Nam hiện là rất lớn.

Thậm chí, không như những lần trước, lần này, một số hãng xe Trung Quốc còn có những chiến lược mạnh mẽ hơn xây dựng lòng tin và thị phần lâu dài tại Việt Nam như sẵn sàng đầu tư xây dựng nhà máy lắp ráp, mở rộng mạng lưới đại lý rộng khắp và cải thiện dịch vụ hậu mãi cạnh tranh.

Có thể ở thời điểm hiện tại, cuộc chiến giá cả của thị trường nội địa Trung Quốc chưa ảnh hưởng nhiều đến thị trường Việt, nhưng trước làn sóng xe giá rẻ từ Trung Quốc, các hãng xe lâu đời tại Việt Nam, đặc biệt là hãng xe nội địa VinFast cũng không thể xem thường.

Một vấn đề khác mà thị trường Việt cũng có nguy cơ phải đối mặt đó do dư cung trong nước, nếu các hãng xe Trung Quốc đẩy mạnh xuất khẩu lượng xe dư thừa này sang Việt Nam với giá rẻ, có thể gây ra sự mất cân bằng cung - cầu của thị trường Việt, sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến hoạt động sản xuất kinh doanh của các doanh nghiệp ô tô trong nước.

Do đó, về lâu dài, thị trường Việt cần có các giải pháp để bảo vệ ngành công nghiệp ô tô trong nước và cân bằng thị trường chung. Chính sách thuế và những giải pháp khác từ chính phủ là rất cần thiết để giúp thị trường phát triển ổn định.

Bên cạnh thách thức, cuộc chiến giá cả của Trung Quốc cũng đang tạo ra một thị trường ô tô Việt Nam năng động và cạnh tranh hơn bao giờ hết trước làn sóng của các loại xe khác nhau. Với sự cạnh tranh của các đối thủ từ Trung Quốc, chắc chắn các nhà sản xuất ô tô tại Việt Nam sẽ phải liên tục tìm các phương án đổi mới, nâng cao chất lượng và tối ưu hóa chi phí trong sản xuất để duy trì vị thế cạnh tranh.