Trung Quốc mang “cuộc chiến giá xe điện” đến Thái Lan

BYD Co. đã giảm tới 38% giá niêm yết cho mẫu sedan điện Seal vào tháng 10 và đang đề nghị bồi thường nếu có thêm các đợt giảm giá khác trong năm nay đối với một số mẫu xe khác của hãng.

Trong khi đó, SAIC Motor Corp. đang bán mẫu xe hatchback điện MG4 với mức giảm giá 27%, và sự ra mắt ấn tượng của Jaecoo J5 của Chery Automobile Co. với giá khuyến mãi đã thu hút gần 20.000 đơn đặt hàng mặc dù phải chờ hai tháng để giao hàng.

“Tôi chưa bao giờ bận rộn như thế này”, Thawee Chongkavanit, chủ sở hữu một showroom BYD ở Bangkok, cho biết.

Việc giảm giá mạnh đã thúc đẩy doanh số bán hàng tăng hơn 20% trong cả tháng 10 và tháng 11 và đang đẩy nhanh xu hướng chuyển dịch từ các thương hiệu Nhật Bản truyền thống — vốn là những thương hiệu phổ biến nhất tại thị trường ô tô lớn thứ ba Đông Nam Á — sang các nhà sản xuất xe điện Trung Quốc.

Nhưng đây cũng là điểm căng thẳng đối với ngành. Các nhà sản xuất đang dựa vào việc giảm giá để giải phóng hàng tồn kho khi họ chạy đua để đáp ứng các mục tiêu sản xuất đầy tham vọng của Thái Lan.

Mặc dù điều đó có thể thúc đẩy doanh số bán hàng trong ngắn hạn, nhưng các nhà sản xuất ô tô đang đối mặt với nguy cơ tác động lâu dài từ tình trạng dư cung khi những người mua tiềm năng, dự đoán sẽ có những đợt giảm giá lớn hơn nữa, đe dọa sẽ tạm dừng việc mua hàng của họ.

“Những đợt giảm giá liên tục này đang gây tổn hại cho thị trường, tạo ra nỗi sợ hãi trong số người mua, những người lo lắng rằng giá xe điện sẽ giảm hơn nữa nếu họ mua ngay bây giờ”, Krisda Utamote, cố vấn cấp cao tại Hiệp hội Xe điện Thái Lan, cho biết. “Sản xuất xe điện vượt quá nhu cầu, và nguồn cung không phù hợp với nhu cầu thị trường do môi trường kinh tế và các biện pháp kiểm soát cho vay mua ô tô chặt chẽ hơn do các tổ chức tài chính áp đặt.”

Các dấu hiệu căng thẳng đã bắt đầu xuất hiện. Chỉ mới tháng trước, chính phủ Thái Lan đã gia hạn thời hạn cho các nhà sản xuất xe điện đáp ứng các yêu cầu sản xuất trong nước, cho họ đến ngày 30 tháng 6 để nhận được tín dụng nhằm xuất khẩu xe. Chính phủ cũng gia hạn thời hạn cho người mua đăng ký Trợ cấp được gia hạn thêm một tháng, đến cuối tháng Giêng.

Những động thái này nhằm đáp ứng những lo ngại về tình trạng dư cung — một đặc điểm khác của thị trường xe điện tại Trung Quốc, nơi các nhà sản xuất kém cạnh tranh đang bị loại bỏ.

Tại Thái Lan, Neta là một ví dụ điển hình cho rủi ro bùng nổ rồi suy thoái của ngành này, khi phải vật lộn để đáp ứng các mục tiêu sản xuất của chính phủ ngay cả trước khi công ty mẹ Hozon New Energy Automobile Co. bắt đầu thủ tục phá sản tại Trung Quốc, theo các báo cáo từ Bangkok Post và Yicai Global.

Một số đại lý hiện đang bán các mẫu xe điện với giá vốn, hoặc thậm chí lỗ vốn, để duy trì doanh số, bà Jaruaypornphatra Leesomsiri, chủ sở hữu ba showroom bán xe thương hiệu MG tại tỉnh Nakhon Ratchasima, tiết lộ.

“Đã có một số lời phàn nàn về việc các nhà sản xuất ô tô chỉ tập trung vào doanh số bán hàng trong khi cung cấp dịch vụ rất kém”, bà nói. “Điều đó sẽ làm tổn hại đến thương hiệu trong tương lai”.

Thực tế là nhiều người mua đã lên mạng xã hội để bày tỏ sự tức giận khi thấy giá cả giảm nhanh chóng sau khi họ mua hàng.

Một người dùng trong nhóm cộng đồng BYD trên Facebook cho biết chiếc xe của họ đã mất 1/5 giá trị chỉ trong một tháng, trong khi một người khác cho biết chiếc xe một năm tuổi của họ vẫn còn khoản vay chưa trả vượt quá chi phí mua cùng một mẫu xe mới hiện nay. Một số lại kêu gọi người mua hãy cẩn thận, chỉ ra khả năng giảm giá hơn nữa khi các nhà sản xuất ô tô tìm cách đạt chỉ tiêu doanh số.

“Tôi đang nghĩ đến việc đổi xe, nhưng tôi còn do dự chưa dám quyết định vì giá có thể còn giảm nữa”, Supreeya Watcharakorn, 31 tuổi, nhân viên marketing, cho phân vân. Cô đang cân nhắc đổi chiếc sedan Toyota Motor Corp. Vios ngốn xăng của mình lấy một chiếc hatchback BYD Dolphin mới.

Áp lực lớn nhất trong ngành đến từ các khoản trợ cấp hào phóng được Thái Lan, trung tâm sản xuất ô tô lớn nhất Đông Nam Á, đưa ra vào năm 2022 để xây dựng năng lực sản xuất xe điện.

Điều đó bao gồm trợ cấp lên đến 150.000 baht (4.700 USD) cho mỗi xe điện với điều kiện các nhà sản xuất ô tô phải sản xuất ít nhất ba xe trong nước cho mỗi hai xe nhập khẩu trước cuối năm nay. Chính phủ còn có một chương trình khác kéo dài đến năm 2027 với khoản giảm giá lên đến 100.000 baht cho các mẫu xe có giá dưới 2 triệu baht với dung lượng pin lớn hơn.

Nhưng khoản tiền này đi kèm với một điều kiện quan trọng: Các công ty phải hoàn trả tiền trợ cấp nếu họ không đáp ứng được cam kết sản xuất của mình.

Các thương hiệu Trung Quốc, đang tìm kiếm sự tăng trưởng cần thiết ở nước ngoài, đã dẫn đầu cuộc đổ bộ vào Thái Lan. Nhà máy của BYD được thiết kế để sản xuất 150.000 xe mỗi năm cho cả thị trường nội địa và xuất khẩu. Công ty Ô tô Trùng Khánh Trường An có thể sản xuất 100.000 xe mỗi năm trong nước, trong khi 80.000 xe có thể được sản xuất hàng năm từ dây chuyền lắp ráp của Chery.

Điều đó đã giúp các nhà sản xuất xe điện Trung Quốc chiếm được thị phần lớn hơn. Các hãng như Toyota và Honda Motor Co. cung cấp rất ít xe điện nên họ không được hưởng lợi từ các khoản trợ cấp cho các mẫu xe chạy xăng và hybrid, và không thể cạnh tranh về giá cả với các hãng xe Trung Quốc.

Không giống như ở Trung Quốc, chính quyền Thái Lan chưa có các hành động mạnh tay để ngăn chặn việc giảm giá mạnh. Và các nhà sản xuất xe điện vẫn sẽ phải đối mặt với áp lực kéo dài từ các chính sách của Thái Lan, trong đó nghĩa vụ sản xuất của họ sẽ phải tăng lên và trợ cấp giảm xuống trong những năm tới, có khả năng mở ra cánh cửa cho một thời kỳ giá thấp kéo dài.