Trung Quốc “ngư ông đắc lợi” khi EU đảo ngược lệnh cấm động cơ đốt trong

Cơ quan điều hành EU lập luận rằng gói chính sách ô tô được công bố mới đây nằm giữa việc duy trì lập trường mạnh mẽ về khí hậu và giúp ngành công nghiệp ô tô của châu Âu duy trì khả năng cạnh tranh toàn cầu.

Nhưng các nhà hoạch định chính sách và nhà phân tích cánh tả cho rằng gói kích thích này thực tế không giải quyết được vấn đề gì.

“Gói kích thích này không giải quyết được bất kỳ vấn đề cấu trúc nào của các nhà sản xuất ô tô châu Âu ở châu Âu hay trên toàn cầu”, Nils Redeker, đồng giám đốc Trung tâm Jacques Delors, cho biết. “Có một khoảng cách công nghệ giữa các nhà sản xuất ô tô châu Âu và các nhà sản xuất ở Trung Quốc. Gói kích thích này không tạo ra sự thay đổi nào trên bất kỳ mặt trận nào trong số này”.

Ngành công nghiệp châu Âu trong khi đó đang đối mặt với hàng loạt vấn đề, bao gồm việc bị loại khỏi thị trường Trung Quốc khi người tiêu dùng chuyển sang các thương hiệu trong nước cung cấp xe điện tốt hơn. Doanh số bán hàng trì trệ trong nước và cuộc chiến thương mại xuyên Đại Tây Dương do Tổng thống Mỹ Donald Trump gây ra.

Ủy ban châu Âu đã hạ mục tiêu giảm phát thải năm 2035 từ 100% so với mức năm 2021 xuống còn 90%, cho biết 10% còn lại sẽ phải được bù đắp bằng các khoản đầu tư vào thép xanh và nhiên liệu thay thế.

Một trong những yêu cầu lớn nhất của ngành công nghiệp ô tô là tiếp tục sản xuất xe hybrid cắm điện, loại xe có cả động cơ điện và động cơ đốt trong truyền thống, sau năm 2035. Ban điều hành đã chấp thuận, cho phép sản xuất xe hybrid, xe động cơ đốt trong thuần túy và xe mở rộng phạm vi hoạt động những động cơ đốt trong nhỏ giúp tăng phạm vi hoạt động của pin.

Nguy cơ là điều này có thể khuyến khích các nhà sản xuất ô tô tiếp tục đầu tư vào động cơ đốt trong hoặc xe hybrid cắm điện thay vì bắt kịp Trung Quốc về xe điện thuần túy.

“Điều này sẽ làm tổn hại đến khả năng cạnh tranh của châu Âu và về cơ bản giúp Trung Quốc vượt lên nhanh hơn”, ông Redeker nói.

Nghị sĩ châu Âu người Hà Lan Mohammed Chahim thuộc đảng Xã hội và Dân chủ trung tả đã thẳng thắn hơn trong một cuộc tranh luận tại Nghị viện mới đây sau khi gói chính sách được công bố: “Đây là món quà Giáng sinh cho ngành công nghiệp ô tô Trung Quốc”.

Theo dữ liệu từ Schmidt Automotive, ba trong số 15 mẫu xe hybrid cắm điện hàng đầu năm nay là thương hiệu Trung Quốc. Trong 10 tháng đầu năm, doanh số bán xe hybrid cắm điện tăng 43,2% so với cùng kỳ năm ngoái, theo số liệu bán hàng mới nhất từ Hiệp hội các nhà sản xuất ô tô châu Âu (ACEA).

Trong khi gói chính sách ô tô tập trung vào những gì có thể được sản xuất ở châu Âu, các nhà sản xuất ô tô của lục địa này là các công ty toàn cầu phải cạnh tranh ở khắp mọi nơi.

Trung Quốc từng được coi như nguồn lợi lớn cho các nhà sản xuất ô tô Đức, bù đắp chi phí lao động cao hơn ở quê nhà trong hơn hai thập kỷ. Nhưng trong năm năm qua, các nhà sản xuất ô tô Trung Quốc đã chuyển sang xe điện hoàn toàn nhờ các chính sách của chính phủ, và người tiêu dùng cũng đang làm theo. Hơn 50% doanh số bán ô tô ở Trung Quốc hiện nay là xe điện.

Trong 10 tháng đầu năm nay, xe điện chiếm 1/4 doanh số bán ô tô toàn cầu, tăng mạnh so với 3% năm 2019, theo một báo cáo mới từ Ember, một tổ chức nghiên cứu về năng lượng.

Quá trình chuyển đổi sang xe điện cũng đang diễn ra ở các thị trường mới nổi với tiềm năng bán hàng đáng kể, chẳng hạn như Mỹ Latinh và Đông Nam Á.

Việt Nam và Singapore có doanh số bán xe điện cao hơn EU. Năm 2021, thị phần xe điện của Việt Nam chỉ dưới 1%. Ngày nay, con số này đã lên đến gần 40%.

“Các thị trường mới nổi là một phần thưởng khổng lồ mà châu Âu không thể để vuột mất”, ông Chris Heron, tổng thư ký của E-Mobility Europe, một hiệp hội thương mại, nhận định. “Các nhà sản xuất Trung Quốc đang ngày càng chiếm lĩnh thị phần ở Mỹ Latinh và Đông Nam Á. Con đường dài hạn để châu Âu cạnh tranh phải là xe điện”.