Trái phiếu thứ cấp vẫn là “phao cứu sinh” cho các ngân hàng nhỏ
17/07/2025, 06:00
Chia sẻ
Theo báo cáo công bố ngày 15/07/2025 của Công ty Cổ phần Xếp hạng tín nhiệm đầu tư Việt Nam (VIS Rating), năm ngân hàng bao gồm VAB, VBB, KLB, BVB và SGB đang có kế hoạch niêm yết cổ phiếu trên Sở Giao dịch Chứng khoán TP.HCM (HOSE). Mục tiêu của động thái này là để nâng cao khả năng tiếp cận vốn mới, tăng cường bộ đệm hấp thụ rủi ro và hỗ trợ cho mục tiêu tăng trưởng tín dụng cao.
ÁP LỰC VỐN LỚN
Theo VIS Rating, so với các ngân hàng khác, các ngân hàng nhỏ đang đối mặt với áp lực vốn lớn nhất. Tỷ lệ vốn cấp 1 trung bình của nhóm này vào cuối năm 2024 chỉ ở mức 8,7%, thấp hơn đáng kể so với mức trung bình 10,4% của toàn ngành. Mặc dù vậy, các ngân hàng này vẫn đặt ra mục tiêu tăng trưởng tín dụng đầy tham vọng từ 16%-20% trong năm 2025, cao hơn so với mặt bằng chung của toàn ngành.
Sức ép này đến từ nhiều yếu tố.
Thứ nhất, khả năng sinh lời hạn chế: Tỷ suất sinh lời trên tài sản bình quân (ROAA) của nhóm ngân hàng nhỏ trong giai đoạn 2020-2024 chỉ đạt 0,6%, thua xa mức 1,4% của trung bình ngành.
Thứ hai, chất lượng tài sản suy giảm: Nợ xấu từ các khoản cho vay mua nhà đã gia tăng trong năm 2024, gây ảnh hưởng trực tiếp đến chất lượng tài sản của các ngân hàng như SGB, ABB và BAB.
Thứ ba, khó huy động vốn chủ sở hữu: Do lợi nhuận thấp và chưa đủ sức hấp dẫn nhà đầu tư nên việc huy động vốn chủ sở hữu khá hạn chế.
Vì vậy, VIS Rating cảnh báo rằng nếu không có nguồn vốn mới được bổ sung, tỷ lệ an toàn vốn (CAR) của các ngân hàng này có thể giảm hơn 200 điểm cơ bản vào cuối năm 2026 kể cả khi đạt được các mục tiêu tăng trưởng tài sản và lợi nhuận vào cuối năm 2026.
TRÁI PHIẾU THỨ CẤP VẪN LÀ KÊNH BÙ ĐẮP VỐN QUAN TRỌNG
Thực tế cho thấy, quá trình huy động vốn cổ phần của ngân hàng ở Việt Nam có thể kéo dài hơn 2 năm (ví dụ BAB, VBB), nên các ngân hàng nhỏ sẽ tiếp tục phụ thuộc nhiều vào việc phát hành trái phiếu thứ cấp. Theo Thông tư 41, loại trái phiếu này được tính vào vốn cấp 2, nhờ đó, giúp các ngân hàng đáp ứng tỷ lệ CAR tối thiểu 8% theo quy định mà không làm pha loãng cổ phiếu.
Kênh huy động này đang nhắm chủ yếu đến các nhà đầu tư cá nhân. Thống kê đến cuối năm 2024 cho thấy, nhà đầu tư cá nhân nắm giữ hầu hết lượng trái phiếu thứ cấp do các ngân hàng nhỏ phát hành. Sức hấp dẫn của loại trái phiếu này đến từ mức lợi suất cao hơn so với tiền gửi tiết kiệm và trái phiếu ngân hàng thông thường. Đáng chú ý, cho đến nay, chưa có trường hợp trái phiếu ngân hàng nào bị chậm trả gốc hoặc lãi, kể cả trái phiếu thứ cấp.
Dẫu vậy, rủi ro đầu tư vẫn còn hiện hữu. Theo các chuyên gia của VIS Rating, mặc dù có lợi suất hấp dẫn và lịch sử trả nợ tốt, trái phiếu thứ cấp lại có mức độ rủi ro khác biệt đáng kể so với các khoản nợ thông thường khác. Các công cụ này đủ điều kiện được tính vào vốn cấp 2 nhằm hấp thụ tổn thất trong các giai đoạn thị trường căng thẳng. Do đó, theo Thông tư 41, nhà đầu tư trái phiếu thứ cấp của ngân hàng có thứ tự ưu tiên thanh toán thấp hơn các chủ nợ khác trong trường hợp phá sản ngân hàng (Hình 9 và 10).
Một đặc điểm nổi bật khác của trái phiếu thứ cấp là cơ chế tùy chọn ngừng trả lãi và lũy kế lãi chưa trả. Nếu việc thanh toán lãi trong năm dẫn kết quả kinh doanh trong năm tài chính bị lỗ, ngân hàng có thể hoãn việc chi trả lãi trái phiếu.
“Mặc dù các khoản lãi được cộng dồn, nhưng thời điểm thanh toán không chắc chắn, làm phát sinh rủi ro dòng tiền cho nhà đầu tư. Đặc điểm này, kết hợp với điều khoản về thứ tự ưu tiên trả nợ thấp hơn, làm gia tăng rủi ro tín dụng cho nhà đầu tư trái phiếu”, báo cáo nhấn mạnh.
Cùng chuyên mục
PwC: Mở rộng sân bay vượt ngưỡng, có thể làm suy giảm các chỉ số tài chính
Không phải cứ lớn là tốt. Báo cáo chuyên đề của PwC chỉ rõ rằng sau một ngưỡng công suất nhất định, việc mở rộng quy mô sân bay không còn làm tăng hiệu quả, mà ngược lại có thể làm suy giảm các chỉ số tài chính và vận hành...
Hà Tĩnh thu hút gần 20.000 tỷ đồng vốn đầu tư
Với gần 20.000 tỷ đồng vốn đầu tư thu hút được trong 7 tháng năm 2025, Hà Tĩnh đang duy trì đà tăng trưởng ổn định. Nguồn vốn này đến từ 24 dự án trong nước và 3 dự án có vốn đầu tư nước ngoài
Chọn xong chủ đầu tư cho dự án đường Vành đai 4 TP.HCM qua Đồng Nai
Ban quản lý Dự án Đầu tư xây dựng tỉnh Đồng Nai vừa được giao làm chủ đầu tư dự án thành phần 1-2 thuộc dự án đường Vành đai 4 TP.HCM qua địa phận Đồng Nai...
Đồng Nai kiến nghị hỗ trợ hơn 1.300 tỷ đồng nâng cấp 4 tuyến quốc lộ
Tỉnh Đồng Nai kiến nghị Trung ương hỗ trợ hơn 1.300 tỷ đồng để nâng cấp, sửa chữa bốn tuyến quốc lộ đi qua địa bàn tỉnh đã xuống cấp nghiêm trọng…
Việt Nam: Đà phát triển, mục tiêu và sức bật vươn xa
Một trong những điều truyền cảm hứng nhất cho tôi trong thế giới thương mại toàn cầu đang thay đổi nhanh chóng chính là con người Việt Nam, cách họ hiện diện, thích nghi và không ngừng tiến bước với sự dũng cảm và sáng tạo...
AI Điểm tin
Bản tin sáng ngày 9/8/2025
Bản tin sáng ngày 9/8 điểm qua một số tin tức kinh tế nổi bật đã và đang diễn ra tại Việt Nam và thế giới trong tuần qua.
Sáu giải pháp phát triển nhanh và bền vững ngành năng lượng
Việt Nam đang đứng trước cơ hội lớn để phát triển năng lượng xanh, sạch nhằm đảm bảo an ninh năng lượng và phát triển bền vững. Ông Nguyễn Ngọc Trung chia sẻ với Tạp chí Kinh tế Việt Nam/VnEconomy về sáu giải pháp để phát triển nhanh và bền vững ngành năng lượng nói chung và các nguồn năng lượng tái tạo, năng lượng mới nói riêng…
Nhân lực là “chìa khóa” phát triển điện hạt nhân thành công và hiệu quả
Trao đổi với Tạp chí Kinh tế Việt Nam/VnEconomy, TS. Trần Chí Thành, Viện trưởng Viện Năng lượng nguyên tử Việt Nam, nhấn mạnh vấn đề quan trọng nhất khi phát triển điện hạt nhân ở Việt Nam là nguồn nhân lực, xây dựng năng lực, đào tạo nhân lực giỏi để tham gia vào triển khai, vận hành dự án...
Phát triển năng lượng tái tạo, xanh, sạch: Nền tảng cho tăng trưởng kinh tế trong dài hạn
Quốc hội đã chốt chỉ tiêu tăng trưởng kinh tế 8% cho năm 2025 và tăng trưởng hai chữ số cho giai đoạn 2026 – 2030. Để đạt được mục tiêu này, một trong những nguồn lực có tính nền tảng và huyết mạch chính là điện năng và các nguồn năng lượng xanh, sạch…
Nhà đầu tư điện gió ngoài khơi tại Việt Nam vẫn đang ‘mò mẫm trong bóng tối’
Trả lời VnEconomy bên lề Diễn đàn năng lượng xanh Việt Nam 2025, đại diện doanh nghiệp đầu tư năng lượng tái tạo nhận định rằng Chính phủ cần nhanh chóng ban hành các thủ tục và quy trình pháp lý nếu muốn nhà đầu tư nước ngoài rót vốn vào các dự án điện gió ngoài khơi của Việt Nam...
Tìm lộ trình hợp lý nhất cho năng lượng xanh tại Việt Nam
Chiều 31/3, tại Hà Nội, Hội Khoa học Kinh tế Việt Nam, Hiệp hội Năng lượng sạch Việt Nam chủ trì, phối hợp với Tạp chí Kinh tế Việt Nam tổ chức Diễn đàn Năng lượng Việt Nam 2025 với chủ đề: “Năng lượng xanh, sạch kiến tạo kỷ nguyên kinh tế mới - Giải pháp thúc đẩy phát triển nhanh các nguồn năng lượng mới”...
Hôm nay ngày 08/4/2025, Giám đốc Ban quản lý Dự án Thăng Long (Ban Thăng Long) Đinh Công Minh cho biết đã có tờ trình Bộ Xây dựng phê duyệt kết quả lựa chọn nhà đầu tư dự án đường bộ cao tốc Dầu Giây - Tân Phú giai đoạn 1 theo phương thức PPP.
Cụ thể, thời gian qua, Ban Thăng Long đã tổ chức lựa chọn nhà đầu tư dự án bằng đấu thầu rộng rãi trong nước. Trên cơ sở đánh giá kết quả hồ sơ dự thầu, đơn vị này đã kiến nghị Cục Đường bộ Việt Nam phê duyệt liên danh xây dựng phát triển hạ tầng giao thông Trường Hải - Sơn Hải là nhà đầu tư thực hiện dự án PPP đường cao tốc Dầu Giây - Tân Phú, giai đoạn 1.