Các nhà sản xuất ô tô nước ngoài “đau đầu” trong cuộc chiến xe điện tại Trung Quốc

Khôi Nguyên

25/03/2023

Sự cạnh tranh về giá trong ngành công nghiệp ô tô ở Trung Quốc đã biến thành một cuộc chiến căng thẳng giữa các hãng xe. Điều đó tạo thêm một thách thức nữa cho các nhà sản xuất ô tô nước ngoài vốn đã tụt hậu so với các đối thủ trong nước trong cuộc đua xe điện tại quốc gia tỷ dân này.

Các nhà sản xuất ô tô nước ngoài chủ yếu hoạt động thông qua các liên doanh tại Trung Quốc.

Tất cả đã khởi động khi việc giảm giá do Tesla dẫn đầu vào cuối năm 2022 và đầu năm 2023 phát triển thành một cuộc chiến giá cả toàn diện cho toàn bộ thị trường ô tô tại Trung Quốc. Một trong những ví dụ cụ thể đó là hãng Dongfeng Motor của Trung Quốc và chính quyền tỉnh Hồ Bắc đang cùng nhau cung cấp các khoản giảm giá lên tới khoảng 13.000 USD cho một số mẫu ô tô của họ.

Điều đó có nghĩa là giảm giá cho một chiếc Citroën C6 chạy bằng xăng, được sản xuất bởi liên doanh giữa Dongfeng và nhà sản xuất Jeep Stellantis, lên tới khoảng 40% giá niêm yết. Các nhà sản xuất ô tô bao gồm nhà vô địch EV trong nước BYD và các công ty nước ngoài như Volkswagen và Ford Motor cũng đang giảm giá ô tô của họ.

Theo Hiệp hội ô tô du lịch Trung Quốc, thị trường ô tô Trung Quốc hiện đã đi vào giai đoạn chậm lại trong năm nay. Doanh số bán ô tô giảm gần 20% so với cùng kỳ năm ngoái trong hai tháng đầu năm 2023. Ô tô chạy bằng xăng là nguyên nhân chính dẫn đến sự sụt giảm khi doanh số của chúng giảm khoảng 30% so với một năm trước đó. Ô tô năng lượng mới, bao gồm cả xe plug-in hybrid, đã tăng 23% so với cùng kỳ năm ngoái vào tháng Giêng và tháng Hai nhưng tốc độ tăng trưởng đã chậm lại so với tốc độ điên cuồng của năm ngoái. Trợ cấp EV và cắt giảm thuế mua hàng đã hết hạn vào cuối năm ngoái tại Trung Quốc, vì vậy nhiều người mua có thể đã mua hàng trước.

Việc giảm giá mạnh mẽ trên diện rộng có thể sẽ ảnh hưởng đến lợi nhuận của các nhà sản xuất ô tô. Bằng chứng là cổ phiếu của hầu hết các nhà sản xuất ô tô Trung Quốc đã giảm trong khoảng một tháng qua. Cổ phiếu niêm yết tại Hong Kong của Dongfeng đã mất gần 1/4 giá trị kể từ cuối tháng 1. Great Wall Motor giảm 20% so với cùng kỳ.

Cuộc chiến giá cả khốc liệt cũng sẽ gây áp lực lên các nhà sản xuất ô tô nước ngoài, vốn chủ yếu hoạt động thông qua các liên doanh trong nước. Trung Quốc đã trở thành một thị trường béo bở đối, nhưng họ đã mất thị phần vào tay các đối thủ cạnh tranh trong nước khi doanh số bán xe điện của Trung Quốc tăng vọt.

Các thương hiệu nội địa chiếm khoảng một nửa số lô hàng ô tô tại Trung Quốc trong năm nay, so với 38% vào năm 2019, theo Hiệp hội Xe khách Trung Quốc. Sự bùng nổ EV là lý do chính. Trong khi các nhà sản xuất ô tô nước ngoài đã chậm cạnh tranh. Tesla là thương hiệu nước ngoài duy nhất nằm trong số các mẫu xe điện bán chạy nhất tại Trung Quốc. Xe điện hiện chiếm khoảng 30% doanh số bán ô tô của Trung Quốc và tỷ lệ thâm nhập có thể sẽ tăng hơn nữa.

BYD hiện đang rất mạnh tại thị trường Trung Quốc.

Trong báo cáo doanh số bán lẻ mới nhất cho biết, Tesla đạt tổng cộng 106.915 chiếc từ ngày 1 tháng 1 đến ngày 19 tháng 3, tương đương trung bình 1.371 chiếc mỗi ngày, theo dữ liệu từ China Merchants Bank International, cơ quan theo dõi đăng ký bảo hiểm xe hơi của Trung Quốc.

Dữ liệu cho thấy con số này cao hơn một chút so với 1.327 chiếc xe bán ra trung bình hàng ngày trong quý 4/2022 tại Trung Quốc, khi Tesla bán được tổng cộng 122.038 chiếc xe, quý tốt nhất cho đến nay.

Có được lợi nhuận trên mỗi chiếc xe cao hơn so với các nhà sản xuất xe điện khác, nhà sản xuất ô tô Mỹ đã giảm giá các mẫu xe bán chạy nhất của mình tới 13,5% tại Trung Quốc vào tháng 1, gây ra cuộc chiến giá cả với BYD và một số đối thủ sau đó.

Tuy nhiên, tốc độ tăng trưởng của Tesla vẫn chưa bắt kịp BYD, công ty đã bán chạy hơn Tesla hơn năm lần trong khoảng thời gian từ tháng Giêng đến tháng Hai vừa qua, với nhiều loại sản phẩm điện khí hóa được cung cấp tại Trung Quốc.

Công ty đang lên kế hoạch cho các phiên bản làm mới của Model 3 và Model Y trong hai năm tới để giải quyết tình trạng hỗn hợp sản phẩm cũ kỹ đã thu hút khách hàng. Tesla cũng đã cải thiện hệ thống treo trong Model Y được sản xuất tại Trung Quốc kể từ tháng 1 để giúp chuyến đi mượt mà hơn, một cập nhật mà người hâm mộ Tesla ca ngợi trên mạng xã hội.

Tesla cũng tập trung nhiều hơn vào hiệu quả năng lượng và các tính năng thiết thực như an toàn và không gian lưu trữ khi tiếp thị tại Trung Quốc để thu hút nhiều người mua thực dụng hơn.

Doanh số bán hàng của Tesla trong hai tháng đầu năm chiếm 7,9% trong lĩnh vực ô tô năng lượng mới còn phân mảnh của Trung Quốc, bao gồm cả xe điện thuần túy và xe Plug-in hybrid, tăng nhẹ so với mức 6,8% cùng kỳ năm ngoái.

Trong khi đó, BYD tiếp tục dẫn đầu với 41% thị phần, một bước nhảy vọt so với 29% một năm trước.

Hiện doanh số bán hàng chậm lại và cạnh tranh khốc liệt về giá sẽ tạo nên một năm khó khăn cho ngành công nghiệp ô tô của Trung Quốc. Các nhà sản xuất ô tô nước ngoài, vốn đã phát triển mạnh ở nước này trong nhiều thập kỷ, cũng có một vấn đề cơ bản hơn cần phải giải quyết đó là họ cần phải bắt kịp tiến độ phát triển của xe điện trước khi quá muộn.