Honda nhảy vào cuộc đua đổi pin sạc xe điện: “Bánh ngon” liệu có còn phần?

Thị trường tiềm năng

Trong cuộc đua xanh hoá đang bùng nổ tại thị trường xe máy Việt, "miếng bánh” thị phần đối với mô hình đổi pin được cho là rất tiềm năng khi vấn đề sạc tại nhà cho xe máy điện còn nhiều tranh cãi. Mô hình đổi pin cũng được coi là chìa khóa giải quyết "nỗi lo di chuyển tầm xa" và thời gian sạc lâu với người dùng.

Trên thực tế, ở mảng xe máy dùng động cơ đốt trong, Honda luôn duy trì ở mức trên 80% tại thị trường Việt. Vị thế của Honda tại thị trường Việt trong nhiều năm qua là điều không thể phủ nhận. Nhưng khi Việt Nam quyết liệt với lộ trình chuyển đổi điện khí hoá, đặc biệt ở các đô thị lớn như Hà Nội, TP.HCM đang đẩy mạnh phát triển xe máy điện, hạn chế xe xăng, vị thế của hãng xe Nhật Bản đối mặt với nhiều thách thức và buộc phải tìm ra giải pháp để cạnh tranh với các đối thủ.

Honda hiện không có nhiều sản phẩm xe điện đa dạng ở nhiều phân khúc giá như các đối thủ. Tính đến thời điểm hiện tại, Honda chỉ có ICON e: và CUV e:. Trong đó ICON e chủ yếu nhắm đến phân khúc xe 50cc, phục vụ đối tượng học sinh, sinh viên, còn CUV e: chỉ “cho thuê”. Đáng chú ý mẫu xe này được trang bị nhiều tính năng hiện đại và thiết thực, từ thiết kế nhỏ gọn, linh hoạt cho đến viên pin có thể tháo rời đạt chuẩn chống nước IP67, cho phép sạc trực tiếp hoặc mang vào nhà.

Hiện các mẫu xe điện sử dụng pin hoán đổi của Honda tại thị trường Việt Nam mới chỉ có CUV e: và loại xe giao hàng Benly e:, được đưa vào vận hành từ năm 2021 thông qua hợp tác với Vietnam Post và Lotteria. Honda cũng mới có 18 đại lý hỗ trợ đổi pin khắp cả nước cho xe máy điện CUV e.

Trong chiến lược có phần chậm chạp tại thị trường Việt, động thái Honda đưa vào vận hành Honda Power Pack Exchanger e: có thể thấy một nước cờ quan trọng của hãng xe Nhật nhằm tận dụng hạ tầng và mạng lưới đại lý ủy quyền (HEAD) khổng lồ, trải khắp cả nước. Trên thực tế, việc tận dụng ngay mạng lưới này để đặt các tủ đổi pin giúp Honda có được lợi thế về địa điểm triển khai nhanh chóng hơn nhiều so với việc xây dựng mới từ đầu. Bên cạnh đó, Honda cũng hoàn toàn có thể thiết lập mạng lưới năng lượng dày đặc bằng cách đặt tủ đổi pin chiến lược tại nhiều địa điểm công cộng dễ tiếp cận như cây xăng truyền thống, cửa hàng tiện lợi, bãi đỗ xe và các đại lý ủy nhiệm của hãng v.v…

Trước khi triển khai tại thị trường Việt, công nghệ pin hoán đổi pin của Honda không phải mới khi đã được thử nghiệm và thương mại hóa thành công tại Nhật Bản thông qua liên doanh Gachaco (hợp tác với Kawasaki, Yamaha, Suzuki và ENEOS). Mô hình tương tự cũng từng được Honda thử nghiệm và mở rộng tại Ấn Độ và một số thị trường châu Á khác, chủ yếu phục vụ xe máy điện, xe ba bánh điện và các dịch vụ vận tải đô thị, hướng đến triển khai mô hình pin dùng chung và dịch vụ thuê pin thương mại. Chiến lược của Honda ở mặt tích cực còn có thể thúc đẩy việc chuẩn hóa pin hoán đổi cho xe máy điện, một yếu tố quan trọng để phát triển toàn ngành.

Tại thị trường Việt, Honda là một thương hiệu quen thuộc nên ưu thế của Honda khi đưa vào triển khai mô hình mới đó là dễ dàng tiếp cận khách hàng sử dụng xe xăng truyền thống để khuyến khích chuyển sang xe điện có pin hoán đổi.

Tuy nhiên, bên cạnh những ưu thế, Honda sẽ vấp phải rất nhiều khó khăn khi “đi đầu” ở mảng xe máy chạy xăng nhưng lại “đến sau” ở mảng xe máy điện.

“Bánh ngon” không dễ ăn

Đến thời điểm hiện tại, có thể nói Honda dù là cái tên từng một thời dẫn đầu thị trường xe máy Việt trong suốt nhiều năm nhưng ở mảng xe điện đang bùng nổ thị hãng xe máy này đang quá chậm so với các tên tuổi khác như VinFast, Selex, TMT và nhiều hãng xe Trung Quốc.

Trạm đổi pin cho xe máy điện không phải là hình thức mới tại Việt Nam. VinFast từng triển khai mô hình này vào tháng 4/2020 cho các dòng Ludo, Impes và Klara S. Người mua xe kèm thuê pin có thể đổi pin tại các showroom, xưởng dịch vụ, chuỗi cửa hàng Vinmart (không còn)... với chi phí 25.000 đồng cho mỗi khối pin. Với xe Klara S có 2 pin, chi phí 50.000 đồng. Khi đó, VinFast không nói rõ số lượng trạm đổi pin là bao nhiêu.

Đến tháng 11/2022, hãng xe Việt ngừng dịch vụ đổi pin vì nhu cầu thấp. VinFast cho biết, số lượng người sử dụng dịch vụ đổi pin quá ít, mỗi tháng trên cả nước chỉ có khoảng vài chục lượt đổi pin.

Sau nhiều năm ngừng cho khách đổi pin, VinFast (thông qua đối tác phát triển trạm sạc V-Green) trở lại mô hình này khi doanh số xe máy điện ngày càng tăng. Đồng thời, số lượng khách kinh doanh dịch vụ muốn sạc pin nhanh để tiếp tục công việc thay vì chờ nhiều giờ cũng nhiều hơn trước.

Thông tin từ VinFast cho biết, để tạo điều kiện thuận lợi và sự an tâm tối đa cho người dân khi chuyển từ xe xăng sang xe điện, VinFast sẽ triển khai hệ thống đổi pin dày đặc lên tới 150.000 trạm tại tất cả các địa phương, đồng thời ra mắt phiên bản xe đổi pin của các dòng xe máy điện hiện tại mà hãng đang phân phối.

Ngay trong tháng 10/2025 vừa qua, VinFast đã tuyên bố lắp đặt 1.000 trạm đổi pin đầu tiên, tiến tới đạt 50.000 trạm đổi pin vào cuối năm nay và hoàn tất toàn bộ hệ thống trong vòng 3 năm tới.

Với quy hoạch mạng lưới trạm đổi pin lớn gấp nhiều lần so với hệ thống trạm xăng, VinFast kỳ vọng sẽ mang tới sự an tâm tuyệt đối cho người dùng về pin và còn đảm bảo tốc độ và sự thuận tiện vượt trội cho quá trình nạp năng lượng cho xe khi tham gia lưu thông.

Các dòng xe máy điện đổi pin được VinFast thiết kế và trang bị tính năng tương tự xe bán kèm pin, khác biệt duy nhất nằm ở khoang chứa pin được thiết kế hai ngăn, hỗ trợ hai pin có thể tháo lắp và thay thế dễ dàng tại các trạm đổi pin công cộng, với dung lượng 1,5 kWh/pin.

Trước VinFast, thực tế đã có những cái tên áp dụng hình thức đổi pin xe điện nhưng khá khu biệt. Có thể kể đến như Selex Motors cung cấp các gói đổi pin và thuê pin theo tháng. Đặc biệt, các xe hãng khác cũng có thể đến đổi pin tại trạm của Selex với điều kiện là xe đó phải dùng pin của Selex.

Đây cũng là mạng lưới đổi pin của Selex là mạng lưới dùng chung và duy nhất Đông Nam Á. Pin của Selex Motors được thiết kế để tương thích với 70% chủng loại xe máy điện đang lưu hành trên thị trường. Tuy nhiên, Selex Motors hiện mới cung cấp giải pháp pin cho các xe chở hàng thông qua mạng lưới đổi pin chia sẻ và các dòng xe điện chuyên dụng như Selex Camel 2.

Công ty thành viên của TMT Motors là công ty CP Đầu tư Trạm sạc TMT – EGREEN là cái tên tiếp theo cũng đã vào cuộc đua đua khi tuyên bố cũng sẽ triển khai dự án trạm cấp đổi pin dành cho ô tô điện và xe máy điện trên phạm vi toàn quốc.

Hệ thống trạm cấp đổi pin do TMT – EGREEN đầu tư được thiết kế với nhiều cấu hình linh hoạt từ 4 đến 72 viên pin/trạm, phù hợp với đa dạng quy mô điểm đặt, đặc biệt tại các cửa hàng xăng dầu hiện hữu. Các thiết bị do TMT Motors hợp tác, sản xuất và nhập khẩu đã được kiểm nghiệm thực tế hơn 10 năm, đang được triển khai hiệu quả tại nhiều quốc gia, bao gồm cả các nước châu Âu.

Có thể thấy, “miếng bánh” mô hình trạm đổi pin xe máy điện tại thị trường Việt đã được chia cho một số đối thủ lớn, nhưng dư địa là vẫn còn nếu Honda tìm được cách khẳng định vị thế lâu nay của mình.

Thách thức sống còn với Honda ở thời điểm hiện tại khi đưa vào vận hành mô hình trạm đổi pin nằm ở tốc độ triển khai, khả năng tương thích pin và giá thành.

Trong khi VinFast đã có lộ trình hàng chục nghìn điểm đổi pin thì Honda hiện mới chỉ có 18 đại lý hỗ trợ đổi pin (sạc đơn) và dự kiến triển khai tủ đổi pin tự động từ 2026. Kết quả của sự chậm chạp này là một trong những yếu tố lớn nhất khiến Honda gặp khó khăn trong việc giành thị phần.

Tiếp đến, việc Honda sử dụng hệ thống Honda Mobile Power Pack e: (MPP) có lẽ hiện chỉ tương thích với xe Honda nên sẽ hạn chế nghiêm trọng khả năng phát triển mạng lưới và thu hút người dùng từ các hãng khác. Ở mảng này thì Selex đã và đang đi theo mô hình pin mở từ trước đó khá lâu.

Mức giá ICON e: của Honda từ khoảng 26 – 27 triệu đồng cũng khó cạnh tranh với những đối thủ trong nước cũng như từ Trung Quốc khi trong tầm giá đó sẽ có nhiều sự lựa chọn hơn như VinFast Evo200 (25,9 triệu đồng), Yadea Ossy (21,99 triệu đồng),và đáng chú ý tất cả đều đã kèm pin. Trong khi Honda CUV e: chỉ cho thuê, không bán.

Vào thị trường sau nhưng lại không đưa ra những sản phẩm có sức cạnh tranh với đa số có lẽ là vấn đề khiến nhiều người khó hiểu với chiến lược của Honda vì có thể Honda là ông lớn ở mảng xe máy lâu nay tại thị trường Việt, nhưng ở phân khúc xe máy điện lại là một mảng hoàn toàn khác. Quãng đường di chuyển của các sản phẩm xe điện của Honda cũng sẽ là một yếu điểm mà khó thể áp đảo được các đối thủ.

Với nhiều yếu tố có tính thách thức, hiện tại Honda đã tuyên bố tung tiếp dịch vụ đổi pin cho người dùng rõ ràng cần phải tối ưu được bài toán chi phí cạnh tranh được với chi phí sạc tại nhà và chi phí xăng dầu để hấp dẫn người dùng.

Cũng cần phải nói thêm rằng Honda chưa thể có một cộng đồng người dùng đủ lớn để sử dụng mô hình trạm đổi pin. Đây sẽ là một trong những yếu tố tác động rất lớn đến quyết định triển khai mô hình trạm đổi pin trong thời gian tới của Honda.

Rõ ràng "miếng bánh ngon" là thị phần xe máy Việt vẫn còn nhưng với tình hình hiện tại khi các đối thủ tại thị trường Việt đang lớn mạnh từng ngày thì nếu không nhanh chân và có chiến lược hợp lý, khó khăn sẽ ngày càng lớn với “vua xe máy” một thời.