Ngành công nghiệp ô tô Việt 2025: Những bước ngoặt "định hình lại" thị trường

Loạt chính sách mới

Từ ngày 01/01/2025, Luật Trật tự, an toàn giao thông đường bộ, Luật Đường bộ và Nghị định 168/2024/NĐ-CP chính thức có hiệu lực, với nhiều thay đổi lớn.

Theo quy định mới, mỗi tài xế sẽ có 12 điểm/năm. Các hành vi vi phạm sẽ bị trừ điểm trực tiếp trên hệ thống số hóa nếu bị xử phạt. Hình thức mới này buộc người lái xe phải thay đổi hành vi, đồng thời thúc đẩy nhu cầu trang bị các công nghệ hỗ trợ lái an toàn có trên xe như ADAS trên xe để giảm thiểu việc mắc các lỗi phổ biến trước đây.

Cũng từ ngày 01/01/2025, Nghị định 168/2024/NĐ-CP của Chính phủ quy định xử phạt vi phạm hành chính về trật tự, an toàn giao thông trong lĩnh vực giao thông đường bộ; trừ điểm, phục hồi điểm giấy phép lái xe chính thức có hiệu lực, đánh dấu bước tiến quan trọng trong việc triển khai Luật Trật tự, an toàn giao thông đường bộ tại Việt Nam.

Điểm đáng chú ý là Nghị định 168 tăng mức phạt tiền lên gấp nhiều lần cho các lỗi phổ biến. Điều này khiến người mua xe năm 2025 khi không còn coi các tính năng an toàn là "xa xỉ" mà là "thiết yếu" khi tham gia giao thông. Các dòng xe trang bị sẵn hệ thống phanh tự động, cảnh báo tiền va chạm, hỗ trợ giữ làn và nhận diện biển báo giao thông được người tiêu dùng quan tâm hơn nhiều so với trước đây.

Tiếp đến là điểm số và lỗi vi phạm gắn chặt với tài khoản định danh (VNeID) nên khi mua bán xe cũ, người mua giờ đây quan tâm sát sao đến "lý lịch phạt nguội" của xe. Điều này tác động lớn đến thị trường xe cũ.

Nghị định 168 cũng quy định rất chặt về thời gian lái xe và trách nhiệm của chủ doanh nghiệp. Tài xế không được lái quá 10 giờ/ngày và không quá 4 giờ liên tục. Vi phạm sẽ bị trừ điểm nặng và phạt tiền triệu. Điều này dẫn đến các doanh nghiệp vận tải buộc phải tuyển thêm tài xế hoặc đầu tư vào các dòng xe tải/xe khách đời mới có cabin tiện nghi hơn để đảm bảo sức khỏe lái xe, dẫn đến chi phí logistics có thể tăng nhẹ nhưng tính an toàn cao hơn.

Thông tuyến cao tốc Bắc – Nam

Việc thông tuyến cao tốc Bắc - Nam (từ Cao Bằng đến Cà Mau) là cú hích lớn, đánh dấu bước tiến đột phá của ngành hạ tầng giao thông Việt Nam. Sự kiện này cũng là bước ngoặt ảnh hưởng tới sự dịch chuyển mạnh của người tiêu dùng sang các dòng xe gầm cao (SUV, Crossover) và xe đa dụng (MPV) có khả năng vận hành ổn định ở tốc độ cao và không gian rộng rãi cho các chuyến đi đường dài xuyên Việt.

Siết tiêu chuẩn khí thải

Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà ngày 28/11/2025 đã ký Quyết định số 43/2025/QĐ-TTg quy định lộ trình áp dụng quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về khí thải xe ô tô tham gia giao thông đường bộ.

Quyết định có hiệu lực từ ngày 1/3/2026 và được xem là bước điều chỉnh quan trọng nhằm giảm thiểu ô nhiễm không khí, nâng cao chất lượng môi trường đô thị cũng như phù hợp với các định hướng phát triển bền vững.

Theo nội dung Quyết định, lộ trình kiểm soát khí thải được chia theo năm sản xuất xe và mức tiêu chuẩn khí thải từ Mức 1 đến Mức 5. Đây là các mức quy định tại Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về khí thải ô tô do Bộ Nông nghiệp và Môi trường ban hành.

Bên cạnh đó, theo lộ trình Thủ tướng yêu cầu, từ tháng 7/2026, xe máy chạy xăng sẽ không được phép lưu thông trong vành đai 1 Hà Nội, bao gồm phần lớn diện tích 4 quận vùng lõi Thủ đô là Hoàn Kiếm, Ba Đình, Đống Đa, Hai Bà Trưng.

Từ ngày 1/1/2028, ngoài cấm xe môtô, xe gắn máy chạy xăng dầu, ô tô cá nhân sử dụng nhiên liệu hóa thạch cũng bị hạn chế trong khu vực vành đai 1 và vành đai 2; đến năm 2030 áp dụng với toàn bộ phương tiện cá nhân sử dụng nhiên liệu hóa thạch trong phạm vi vành đai 3.

Ưu đãi trước bạ cho xe điện

Theo Nghị định 51/2025, Chính phủ đồng ý kéo dài thời gian miễn toàn bộ phí trước bạ thêm 2 năm với xe điện chạy pin, đến 28/2/2027. Cùng với các giải pháp miễn, giảm phí trước bạ, Bộ Công Thương đặt mục tiêu tới 2030, tỷ lệ ôtô điện, hybrid, xe xanh (dùng năng lượng mặt trời, nhiên liệu sinh học hay nhiêu liệu xanh khác) chiếm khoảng 18-22% tổng doanh số toàn thị trường, tương đương 180.000-242.000 chiếc.

Giảm thuế tiêu thụ đặc biệt cho xe hybrid

Theo Luật Thuế Tiêu thụ đặc biệt (sửa đổi) được Quốc hội thông qua ngày 14/6/2025, từ ngày 1/1/2026, xe HEV (hybrid tự sạc) sẽ được áp dụng mức thuế tiêu thụ đặc biệt bằng 70% so với xe xăng, dầu cùng chủng loại.

Trước đó, chỉ các dòng xe PHEV (hybrid cắm sạc) được hưởng ưu đãi này. Điều này đồng nghĩa với việc giá bán của xe hybrid sẽ giảm đáng kể so với trước đây.

Siết chặt vấn đề an toàn cho trẻ em

Theo Luật Trật tự, an toàn giao thông đường bộ, từ ngày 1/1/2026, khi chở trẻ em dưới 10 tuổi và cao dưới 1,35m trên ô tô, tài xế không được để trẻ ngồi cùng hàng ghế với mình, trừ trường hợp xe chỉ có một hàng ghế. Người lái xe phải sử dụng hoặc hướng dẫn sử dụng thiết bị an toàn phù hợp cho trẻ.

Tuy nhiên, xe kinh doanh vận tải hành khách được loại khỏi yêu cầu bắt buộc này để tránh gây khó cho taxi, xe công nghệ, xe khách, đồng thời phù hợp điều kiện sử dụng phương tiện tại Việt Nam.

Nghị định 168/2024 của Chính phủ quy định, từ ngày 1/1/2026, tài xế chở trẻ em trên ô tô nhưng không sử dụng thiết bị an toàn phù hợp sẽ bị phạt 800.000 – 1 triệu đồng.

Trước quy định mới này, nhiều gia đình đông con buộc phải lựa chọn việc chuyển đổi, nâng đời các loại xe cũ đang sử dụng. Điều này sẽ tạo ra xu hướng chuyển dịch không nhỏ giữa các phân khúc xe phổ thông.