Nissan - Honda sáp nhập: "Liều thuốc" trợ lực cho ngành ô tô Nhật Bản?

Honda trong khi đó đang cân nhắc một số lựa chọn bao gồm sáp nhập, hợp nhất vốn hoặc thành lập công ty mẹ, Phó Tổng giám đốc điều hành Shinji Aoyama cho biết vào thứ Tư tuần này sau các báo cáo về các cuộc đàm phán giữa các nhà sản xuất ô tô. Nhưng ông Aoyama hiện từ chối cung cấp thông tin chi tiết về thời điểm đưa ra quyết định cuối cùng của thương vụ này.

Các công ty được dự báo có thể đưa ra thông báo vào ngày 23 tháng 12 sắp tới. Cổ phiếu Honda ở chiều ngược lại đã giảm tới 3,4%.

Nguồn tin cho biết cả hai nhà sản xuất ô tô này đã có các cuộc đàm phán sơ bộ về việc hợp nhất. Một phương án đang được cân nhắc là thành lập một công ty mẹ mới mà các doanh nghiệp kết hợp sẽ hoạt động. Các giao dịch cũng có thể được mở rộng để bao gồm Mitsubishi Motors Corp., công ty đã có quan hệ vốn với Nissan. Cổ phiếu Mitsubishi đã tăng 17%.

Các cuộc thảo luận được cho vẫn đang ở giai đoạn đầu và có thể không dẫn đến thỏa thuận.

"Cả hai bên đều có lợi từ vụ sáp nhập này", Vivek Vaidya, phó chủ tịch cấp cao về Mobility tại Frost & Sullivan, cho biết. "Thực thể kết hợp sẽ là một nhà sản xuất ô tô hoàn chỉnh".

Đặc biệt, một thỏa thuận sẽ hợp nhất giữa Honda và Nissan sẽ biến ngành công nghiệp ô tô Nhật Bản thành hai phe chính: Một phe do Honda, Nissan và Mitsubishi kiểm soát và phe còn lại bao gồm các công ty thuộc tập đoàn Toyota hùng mạnh.

Thỏa thuận này cũng sẽ cung cấp cho họ nhiều nguồn lực hơn để cạnh tranh với các đối thủ lớn hơn trên toàn cầu sau khi thu hẹp quy mô quan hệ đối tác lâu dài với các nhà sản xuất ô tô khác. Nissan đã nới lỏng mối quan hệ với Renault SA của Pháp và Honda đã rút lui khỏi General Motors Co.

Động thái hướng tới việc sáp nhập sẽ diễn ra sau quyết định của hai công ty vào đầu năm nay về việc hợp tác sản xuất pin và phần mềm cho xe điện. Vào thời điểm đó, Tổng giám đốc điều hành Honda Toshihiro Mibe đã đưa ra khả năng hợp tác vốn với Nissan.

CEO Nissan Makoto Uchida, bên trái, và CEO Honda Toshihiro Mibe trong cuộc họp báo chung vào thứ năm tại Tokyo. Ảnh: Bloomberg.

"Nếu việc sáp nhập thực sự diễn ra, nó sẽ giúp Nissan giảm bớt khó khăn tài chính trong ngắn hạn", nhà phân tích ô tô cấp cao của Bloomberg Intelligence, Tatsuo Yoshida, cho biết.

Hai nhà sản xuất ô tô Nhật Bản có kế hoạch ký một biên bản ghi nhớ để thảo luận về cổ phần chung trong một công ty mẹ mới, Nikkei đưa tin. Việc sáp nhập sẽ giúp các nhà sản xuất cạnh tranh với các đối thủ trong lĩnh vực xe điện như Tesla Inc. và các nhà sản xuất ô tô Trung Quốc.

Ở một góc độ khác, đây có thể được coi là một vụ sáp nhập mang tính phòng thủ giữa những đối thủ yếu hơn của Nhật Bản. Honda, Nissan và Mitsubishi đã bán được tổng cộng khoảng 4 triệu xe trên toàn cầu trong sáu tháng đầu năm, kém xa so với con số 5,2 triệu xe mà Toyota bán được một mình.

Do đó, việc kết hợp các lực lượng sẽ cho phép hai công ty này đối đầu với Toyota, nhà sản xuất ô tô lớn nhất thế giới, trong và ngoài nước. Toyota đã nắm giữ cổ phần tại Subaru Corp., Suzuki Motor Corp. và Mazda Motor Corp., tạo ra một thế lực hùng mạnh của các thương hiệu được hỗ trợ bởi xếp hạng tín dụng hàng đầu của mình.

"Mặc dù đây sẽ là tin tốt cho Nissan do tình hình suy yếu của họ, nhưng họ sẽ phải vượt qua rất nhiều sự chồng chéo và các vấn đề khác", Julie Boote, một nhà phân tích cấp cao tại Pelham Smithers Associates nhận định. "Tuy nhiên, đối với tập đoàn Toyota, chúng ta có thể thấy sự tăng tốc ở đó cũng như việc họ tập hợp đàn cừu chặt chẽ hơn dưới cánh của mình để thể hiện cam kết, với khả năng tăng cổ phần tại Subaru, Suzuki và Mazda sớm hơn dự kiến".

Giá trị định giá của Honda đạt 6,8 nghìn tỷ yên (44,4 tỷ USD) tính đến thời điểm đóng cửa phiên giao dịch hôm thứ Ba tuần này, cao hơn nhiều so với vốn hóa thị trường 1,3 nghìn tỷ yên của Nissan. Nhưng ngay cả giá trị kết hợp của họ cũng bị lu mờ bởi 42,2 nghìn tỷ yên của Toyota.

Giá trị thị trường của các nhà sản xuất ô tô hàng đầu thế giới. Nguồn: Bloomberg.

Honda từ lâu đã phải vật lộn để bắt kịp các đối thủ có vốn hóa lớn hơn khi nói đến đầu tư vào công nghệ mới. Gần đây, công ty này đã chuyển hướng để thúc đẩy xe hybrid chạy bằng xăng-điện ngay cả khi chi hàng tỷ USD cho sản xuất hoàn toàn bằng điện. Đồng thời, quan hệ đối tác độc lập của Honda với GM đã bị suy yếu, gần đây nhất là vào đầu tháng này khi quan hệ đối tác về xe tự lái của họ kết thúc. GM đã củng cố mối quan hệ với Hyundai Motor Co. của Hàn Quốc.

Theo James Hong, một nhà phân tích tại Macquarie Securities Korea Ltd., quy mô lớn hơn có thể là lợi ích lớn nhất đối với Honda. Hong cho rằng "đó là những gì Honda mong đợi đạt được từ quan hệ đối tác này".

Nissan trong khi đó đang cần một đối tác để đưa công ty trở lại nền tảng tài chính vững chắc hơn khi đẩy mạnh các nỗ lực tái cấu trúc để đối phó với tình trạng tăng trưởng doanh thu đình trệ và lợi nhuận thấp hơn. Công ty phải đối mặt với áp lực từ một cổ đông tích cực và gánh nặng nợ nần đáng sợ đã dẫn đến suy đoán trên thị trường tín dụng về xếp hạng đầu tư của công ty.

Công ty có trụ sở tại Yokohama đã hủy bỏ một phần quan hệ đối tác chiến lược phức tạp kéo dài 25 năm với Renault, một sự ám ảnh của cựu Chủ tịch Carlos Ghosn. Sự ganh đua và nghi ngờ lẫn nhau ngày càng gia tăng trong nhiều năm và lên đến đỉnh điểm khi Ghosn công khai cân nhắc đến việc sáp nhập, góp phần vào sự sụp đổ của ông.