Tập đoàn mẹ của VinFast tham gia ngành luyện kim: Bước ngoặt của ngành ô tô Việt

Mới đây, thông tin về việc Vingroup (Tập đoàn mẹ của VinFast) thành lập công ty VinMetal để gia nhập lĩnh vực công nghiệp luyện kim, đặc biệt là sản xuất thép, được xem là một bước ngoặt quan trọng không chỉ cho VinFast mà còn cho toàn ngành ô tô và công nghiệp nặng Việt Nam. VinMetal có vốn đầu tư 10.000 tỷ đồng với mục tiêu xây dựng tổ hợp sản xuất thép công nghiệp - công nghệ cao, công suất khoảng 5 triệu tấn/năm trong giai đoạn 1, tại Vũng Áng, Hà Tĩnh.

Được biết, VinMetal sẽ tập trung sản xuất các dòng thép dân dụng trong xây dựng; thép cán nóng, thép cường độ cao và thép hợp kim đặc chủng phục vụ sản xuất xe điện và hạ tầng giao thông tốc độ cao. Trong đó, các sản phẩm chủ lực gồm thép tấm và thép dập thân xe chất lượng cao, thép ray và thép kết cấu cầu – cảng – đường sắt đạt tiêu chuẩn quốc tế, hướng tới thay thế nguồn nhập khẩu và từng bước xuất khẩu ra khu vực.

Trong dài hạn, công ty đặt mục tiêu trở thành đơn vị dẫn đầu trong sản xuất thép xanh trên thị trường nội địa, ứng dụng công nghệ giảm phát thải carbon và tái sử dụng năng lượng từ các nguồn tái tạo, góp phần thúc đẩy công nghiệp luyện kim nói riêng, cũng như công nghiệp nặng tại Việt Nam phát triển.

Trên thực tế với vai trò quan trọng của ngành luyện kim, khi tự chủ được ngành này và sản xuất ngay trong nước, VinMetal có thể hỗ trợ tối ưu cho VinFast trong sản xuất xe điện. Trong trường hợp linh kiện bị hỏng hoặc gặp sự cố hiệu suất bất ngờ, các kỹ sư vật liệu sẽ tiến hành điều tra hư hỏng để xác định nguyên nhân gốc rễ và ngăn ngừa sự cố tái diễn. Bằng cách phân tích các đặc tính và hành vi của vật liệu bị hỏng, các kỹ sư có thể xác định điểm yếu trong thiết kế, sản xuất hoặc lựa chọn vật liệu.

Thử nghiệm vật liệu và luyện kim là những thành phần thiết yếu của ngành công nghiệp ô tô, cung cấp cho các nhà sản xuất thông tin cần thiết để lựa chọn vật liệu phù hợp, cải thiện hiệu suất xe và đảm bảo an toàn cho sản phẩm. Những tiến bộ không ngừng trong khoa học và công nghệ vật liệu liên tục định hình ngành công nghiệp, giúp các nhà sản xuất tạo ra những chiếc xe nhẹ hơn, bền hơn và thân thiện hơn với môi trường.

Nhu cầu về các chi tiết xây dựng bền vững trong ngành công nghiệp ô tô trên toàn cầu hiện đã tăng lên. Tính đến năm 2025, thép đã chiếm khoảng 60% vật liệu được sử dụng trong sản xuất ô tô.

Việc VinFast (thông qua VinMetal) tham gia vào sản xuất vật liệu luyện kim được coi là một bước ngoặt lớn cho ngành ô tô Việt Nam, vì hiện VinFast đang là hãng xe điện thuần Việt lớn nhất trong nước đóng vai trò đầu tàu. Việc tham gia vào ngành luyện kim giúp hãng xe này tiến tới tự chủ được công nghệ và giải quyết phần lõi quan trọng đó là công nghiệp vật liệu nền tảng, giúp tăng tỷ lệ nội địa hóa một cách thực chất và bền vững.

Đặc biệt, thép dập thân xe chất lượng cao là một khâu rất quan trọng, đòi hỏi công nghệ luyện kim theo tiêu chuẩn rất khắt khe. Việc một hãng xe con non trẻ đã tự sản xuất được có thể coi là một thành tựu lớn.

Nhiều chuyên gia đã từng nhận định ngành công nghiệp vật liệu hay nguyên liệu để sản xuất, chế tạo linh kiện ô tô trong nước hiện còn nhiều hạn chế, đặc biệt trong việc sản xuất thép hợp kim cao cấp. Chính vì vậy, với một ngành đặc thù đòi hỏi các nguyên liệu cao cấp để chế tạo, gia công như ngành công nghiệp ô tô, đa phần Việt Nam vẫn phải nhập khẩu từ các OEM nước ngoài.

Có nhiều lý do dẫn đến việc này. Đầu tiền là đầu tư lớn. Tiếp đến là dung lượng thị trường nhỏ nên không có nhiều doanh nghiệp sẵn sàng tham gia. Vì vậy, các nhà sản xuất linh kiện vẫn chủ yếu chọn con đường nhập khẩu để tối ưu chi phí dù đắt đỏ.

Đứng ở vai trò doanh nghiệp, có thể thấy không phải ngẫu nhiên đến bây giờ VinFast mới gia nhập ngành luyện kim thông qua VinMetal. VinFast hiện đang là hãng xe có doanh số xe điện đứng đầu thị trường Việt và mở rộng ra nhiều thị trường khác trong khu vực và quốc tế. Dung lượng thị trường tiếp tục được đẩy mạnh trong nước và quốc tế sẽ là điều kiện cần để VinFast phải tự chủ ngành luyện kim, nội địa hoá.

Bên cạnh đó, việc tự chủ được nguồn cung vật liệu sẽ giúp VinFast tránh được rủi ro biến động giá và nguồn cung toàn cầu, từ đó kiểm soát chi phí sản xuất tốt hơn, nâng cao sức cạnh tranh của xe điện VinFast khi xuất khẩu ra thị trường quốc tế.

Xa hơn, sự xuất hiện của VinMetal ở thời điểm tới không chỉ hỗ trợ tối ưu cho VinFast mà còn tạo ra một nguồn cung vật liệu ổn định và chất lượng cao cho ngành công nghiệp ô tô ngay trong nước. Đây là tiền đề khuyến khích các doanh nghiệp trong ngành công nghiệp hỗ trợ Việt Nam có thể mạnh dạn đầu tư và phát triển sản xuất các linh kiện cho ngành ô tô ngay trong nước, thay vì phải nhập khẩu từ nước ngoài.