Trung Quốc đẩy mạnh mở rộng xe năng lượng mới tại Đông Nam Á

Các nhà sản xuất ô tô Trung Quốc đang đẩy nhanh quá trình mở rộng tại Đông Nam Á, tận dụng các khoản đầu tư chiến lược và giá cả cạnh tranh để củng cố vị thế thống lĩnh của mình trên thị trường xe năng lượng mới (NEV) đang phát triển mạnh mẽ của khu vực.

Vào tháng 11/2024, SAIC-GM-Wuling (SGMW) đã đánh dấu một cột mốc quan trọng khi tung ra chiếc xe thứ 160.000 tại Indonesia—một mẫu xe điện nhỏ gọn dành cho thị trường Thái Lan. SGMW, có trụ sở chính tại Liễu Châu, Quảng Tây, đã thiết lập được chuỗi cung ứng NEV mạnh mẽ chỉ trong bảy năm, giúp công ty chiếm được hơn 50% thị trường NEV địa phương của Indonesia.

Là nhà sản xuất ô tô Trung Quốc đầu tiên đầu tư và xây dựng nhà máy tại quốc gia này, SGMW đã đóng vai trò quan trọng trong việc mở rộng dấu ấn xe điện của Trung Quốc tại khu vực.

Sự hiện diện ngày càng tăng của Trung Quốc trong lĩnh vực NEV của Đông Nam Á đã được củng cố bởi các nhà sản xuất trong nước chủ chốt như BYD, Chery và Great Wall Motor. Các nhà sản xuất ô tô này đã tận dụng sản xuất hiệu quả về chi phí, công nghệ tiên tiến và hỗ trợ sau bán hàng mạnh mẽ để giành được sức hút trên thị trường.

Dữ liệu từ Hiệp hội Công nghiệp Ô tô Indonesia cho thấy vào năm 2024, ba nhà sản xuất ô tô Trung Quốc đã thống trị danh sách năm mẫu NEV bán chạy nhất tại Indonesia, với BYD M6 nổi lên là mẫu xe bán chạy nhất.

Tại Thái Lan, nơi việc áp dụng xe điện đang gia tăng, bốn trong số năm mẫu xe điện thuần túy bán chạy nhất vào năm 2024 là từ các thương hiệu Trung Quốc. Xu hướng tiếp tục mở rộng sang Campuchia, nơi BYD dẫn đầu thị trường NEV mới ra đời.

Trong khi các nhà sản xuất ô tô Nhật Bản trước đây đã thống trị ngành công nghiệp ô tô của Thái Lan với các loại xe sử dụng động cơ đốt trong thông thường, thì các thương hiệu Trung Quốc đang ngày càng phá vỡ thế mạnh này.

Doanh số bán xe NEV tại Thái Lan đã tăng vọt, dẫn đến việc thị phần của các thương hiệu Trung Quốc tăng gấp đôi từ 5% lên 11% vào năm 2023. Trong khi đó, các nhà sản xuất ô tô Nhật Bản - chậm hơn trong quá trình chuyển đổi sang năng lượng điện - đã chứng kiến ​​thị phần của họ giảm từ 90% xuống 78% trong cùng kỳ.

Sở thích của người tiêu dùng cũng đang thay đổi. "Cha mẹ chúng tôi lớn lên cùng Toyota và Honda, nhưng thế hệ trẻ ưu tiên khả năng chi trả và chất lượng hơn lòng trung thành với thương hiệu", Li Fenghuang, một sinh viên Thái Lan cho biết. "Đây là nơi các nhà sản xuất Trung Quốc có cơ hộinphát huy thế mạnh".

Tuy nhiên, khả năng chi trả vẫn là yếu tố chính đối với người tiêu dùng ở các thị trường mới nổi. Các nhà phân tích trong ngành lưu ý rằng các nhà sản xuất ô tô Trung Quốc đã định vị thành công bằng cách cung cấp các loại xe NEV tiên tiến về mặt công nghệ với mức giá cạnh tranh, đảm bảo chỗ đứng vững chắc ở Đông Nam Á.

Sự thống trị của Trung Quốc trên thị trường NEV toàn cầu được thể hiện rõ qua số liệu xuất khẩu. Dữ liệu từ Tổng cục Hải quan Trung Quốc cho thấy xuất khẩu ô tô tăng vọt từ 2 triệu lên 6,41 triệu chiếc trong giai đoạn 2021-2024.

Chỉ riêng năm 2023, Trung Quốc chiếm hơn 60% doanh số bán NEV toàn cầu, xuất khẩu 1,2 triệu chiếc ra nước ngoài - tăng 77,2% so với cùng kỳ năm trước. Động lực này tiếp tục vào năm 2024, với xuất khẩu ô tô thuầ điện vượt qua 2 triệu chiếc lần đầu tiên.

Sự tăng trưởng này được hỗ trợ bởi mạng lưới nhà cung cấp rộng khắp, cho phép tạo nên chuỗi cung ứng xuyên quốc gia linh hoạt.

Tại Indonesia, SGMW đã tạo điều kiện cho 17 công ty cung cấp ô tô của Trung Quốc gia nhập và hỗ trợ cho hơn 100 nhà cung cấp địa phương trong bảy năm qua. Ngoài ra, Viện chế tác hiện đại xe năng lượng mới Trung Quốc-Indonesia, một sự hợp tác giữa Cao đẳng nghề thành phố Liễu Châu, Viện đào tạo công nghiệp Anand của Indonesia và công ty con của SGMW tại Indonesia, đã được khánh thành vào tháng 11/2024 để hỗ trợ phát triển lĩnh vực NEV trong khu vực.

Nhận ra tiềm năng của Đông Nam Á như một trung tâm sản xuất NEV toàn cầu, các nhà sản xuất ô tô Trung Quốc đã mở rộng đáng kể các khoản đầu tư của mình. Vào năm 2024, BYD và GAC Aion đã khai trương các nhà máy NEV tại Thái Lan với công suất sản xuất hàng năm lần lượt là 150.000 và 50.000 xe. Trong khi đó, BYD chuẩn bị mở một nhà máy lắp ráp hiện đại tại Campuchia với sản lượng dự kiến ​​hàng năm là 20.000 xe vào cuối năm 2025.

Thị trường NEV của Đông Nam Á đang sẵn sàng cho sự tăng trưởng theo cấp số nhân. Dự báo của thị trường cho thấy tốc độ tăng trưởng kép hàng năm đối với NEV tại sáu nền kinh tế lớn của ASEAN sẽ dao động trong khoảng từ 16% đến 39% trong thập kỷ tới.

Theo AlixPartners, đến năm 2030, các nhà sản xuất ô tô Trung Quốc dự kiến ​​sẽ kiểm soát hơn 70% thị trường trong nước và bán khoảng 9 triệu xe ra quốc tế, chiếm 33% thị phần toàn cầu.

Ngoài ra, một nghiên cứu gần đây của EY-Parthenon dự đoán giá trị thị trường NEV kết hợp của Indonesia, Malaysia, Thái Lan và Singapore sẽ tăng vọt từ 2 tỷ USD vào năm 2021 lên khoảng 80 tỷ USD đến 100 tỷ USD vào năm 2035.