Xe điện Trung Quốc đe dọa sự thống trị của Nhật Bản tại thị trường ô tô Đông Nam Á
Doanh số bán xe điện giá rẻ của Trung Quốc tăng vọt đang phá vỡ sự thống trị kéo dài hàng thập kỷ của các nhà sản xuất ô tô Nhật Bản tại Đông Nam Á, báo hiệu sự gián đoạn trên các thị trường xe hơi khác trong khu vực.
Đối mặt với cuộc chiến giá cả khốc liệt trong nước, các nhà sản xuất xe điện Trung Quốc đã nhắm đến việc xuất khẩu sang các nước lân cận nhờ một hiệp định thương mại tự do toàn khu vực cho phép xe của họ được miễn thuế.
“Việc các nhà sản xuất xe điện Trung Quốc gia nhập thị trường đã báo hiệu sự kết thúc của một kỷ nguyên thống trị của Nhật Bản tại Đông Nam Á”, Patrick Ziechmann, chuyên gia tại Malaysia của PwC, cho biết.
Ramesh Narasimhan, cựu lãnh đạo Nissan tại Thái Lan, nói rằng các tập đoàn ô tô Nhật Bản sẽ tiếp tục mất thị phần do sự tấn công của Trung Quốc vào “sân sau” của họ.
“Thật dễ dàng để thực hiện các biện pháp định giá giúp tăng sản lượng và thị phần cho các doanh nghiệp Trung Quốc”, ông nói. “Bạn có thể thấy điều đó trên khắp các thị trường Đông Nam Á”.
Tuy nhiên, các thương hiệu Trung Quốc có thể gặp khó khăn trong việc duy trì tăng trưởng nếu trợ cấp xe điện của khu vực bị cắt giảm, chính phủ yêu cầu sản xuất trong nước và những hạn chế về cơ sở hạ tầng điện trở thành rào cản.
Tại Indonesia, thị trường tiêu dùng lớn nhất khu vực với dân số khoảng 280 triệu người, doanh số bán ô tô của Trung Quốc đang tăng trưởng theo cấp số nhân, ngay cả khi tổng doanh số giảm do những thách thức kinh tế.
Các thương hiệu Nhật Bản vẫn dẫn đầu thị trường, nhưng doanh số đang giảm dần theo từng tháng. Doanh số bán ô tô và xe tải của Toyota đã giảm 12% từ tháng 1 đến tháng 8 năm nay, xuống còn 161.079 chiếc tại Indonesia, trong khi doanh số của BYD của Trung Quốc tăng gấp ba lần, lên 18.989 chiếc.
Chìa khóa thành công của các công ty Trung Quốc là xe điện chạy pin giá cả phải chăng. Giá xe Trung Quốc tại Indonesia khởi điểm chỉ từ 200 triệu Rupiah (12.000 USD).
Có 15 thương hiệu Trung Quốc tại thị trường Indonesia và năm thương hiệu nữa dự kiến sẽ sớm ra mắt, Jongkie cho biết. Ít nhất ba trong số các công ty này đã thành lập cơ sở sản xuất tại Indonesia, trong khi các công ty còn lại lắp ráp ô tô tại quốc gia này thông qua các đối tác địa phương, bao gồm cả công ty của Jongkie, PT Handal Indonesia Motor.
Các công ty Trung Quốc cũng được hưởng lợi từ các ưu đãi do chính phủ Indonesia đưa ra, bao gồm cả việc miễn thuế nhập khẩu đối với xe điện chạy bằng pin. Tuy nhiên, những ưu đãi này sẽ chấm dứt từ năm sau, và các nhà sản xuất ô tô sẽ phải sản xuất tại địa phương để được trợ cấp.
Những yêu cầu về điều kiện nhận trợ cấp đã tỏ ra là một thách thức đối với các nhà sản xuất ô tô nhỏ của Trung Quốc. Neta, một thương hiệu xe điện của Trung Quốc, năm nay đã bị Bộ Tài chính Thái Lan cảnh báo rằng họ có thể phải hoàn trả trợ cấp.
Tại Singapore, sự thâu tóm của Trung Quốc thậm chí còn rõ rệt hơn. BYD đã trở thành thương hiệu ô tô bán chạy nhất năm nay, vượt qua Toyota, hãng dẫn đầu thị trường lâu năm, vốn chỉ chiếm 25% doanh số vào năm 2023.
Những nỗ lực của chính phủ nhằm cải thiện cơ sở hạ tầng xe điện, cùng với việc một số thương hiệu Trung Quốc gia nhập thị trường, đã khuyến khích người dân Singapore chuyển sang sử dụng xe điện. Trong trường hợp của BYD, hãng đã chiếm lĩnh thị trường với những showroom hào nhoáng trong các trung tâm thương mại và trung tâm thành phố, cũng như hợp tác với các quán bar và nhà hàng.
“Hiện tại, thị trường Singapore đang có một chút thay đổi”, Adam Mirza, giám đốc điều hành của Prestige Auto Export, một công ty kinh doanh ô tô Nhật Bản, nhận định. Các thương hiệu Nhật Bản “đã chấp nhận sự thật rằng họ không thể cạnh tranh về xe điện với các thương hiệu Trung Quốc”.
Công ty khởi nghiệp Xpeng của Trung Quốc đã bắt đầu xuất xưởng mẫu X9, bao gồm tính năng đỗ xe điều khiển bằng điện thoại thông minh đến khu vực này vào tháng 2.
“Chúng tôi thấy Đông Nam Á là một thị trường đầy tiềm năng”, chủ tịch Xpeng Brian Gu cho biết vào tháng 4.
Jessada Thongpak, phó giám đốc phụ trách ASEAN tại S&P Global Mobility, cho rằng bước tiến của Trung Quốc tại Đông Nam Á có thể sẽ được nhân rộng ở những nơi khác.
“Chúng tôi đã tiến bộ hơn nhiều. Ở Mỹ Latinh, đây mới chỉ là giai đoạn đầu áp dụng. Chúng tôi vẫn đang trong giai đoạn đầu áp dụng nhưng tốc độ tiếp nhận khá ổn định”, ông nói thêm và dự đoán các công ty Trung Quốc sẽ chiếm 20% doanh số bán ô tô của Thái Lan vào năm 2032.
Là một trung tâm sản xuất của khu vực, Thái Lan cũng đang chuyển mình. Subaru đã đóng cửa nhà máy vào năm ngoái, trong khi Suzuki dự kiến đóng cửa các cơ sở của mình vào cuối năm 2025. Ngược lại, BYD đã xuất khẩu chiếc xe đầu tiên từ Thái Lan sang châu Âu vào tháng trước.
Liu Xueliang, giám đốc bán hàng khu vực Châu Á - Thái Bình Dương của BYD, cho biết các nhà sản xuất ô tô Nhật Bản trước đây đã góp phần thúc đẩy tăng trưởng kinh tế của khu vực. “Nhưng chúng tôi sẽ để người tiêu dùng quyết định ai là người chiến thắng cuối cùng”.
