Theo Tổng cục thống kê, trong năm 2021 vừa qua, thị trường Việt Nam đã nhập khẩu tổng cộng 160.035 xe, đạt trị giá 3,657 tỷ USD, tăng trưởng tới 52,1% về lượng và tăng tới 55,7% vì trị giá so với năm 2020. Riêng trong tháng 12/2021, lượng nhập xe ô tô nguyên chiếc các loại về Việt Nam là gần 15,2 nghìn chiếc, giảm 1%, với trị giá đạt 433 triệu USD, tăng 27,2% so với tháng trước. 

Về nguồn gốc xuất xứ của các sản phẩm ô tô nhập khẩu, Tổng cục Hải quan cho biết trong năm 2021, Việt Nam nhập khẩu ô tô nguyên chiếc chủ yếu từ Thái Lan với 80,9 nghìn chiếc, tăng 53,6%; Indonesia là hơn 44,2 nghìn chiếc, tăng 26,3%. Đặc biệt, ô tô nhập khẩu từ Trung Quốc đạt 22,75 nghìn chiếc vào Việt Nam trong năm qua, tăng mạnh 207%... so với năm trước. Về giá trị, ô tô nhập khẩu từ Trung Quốc về Việt Nam năm qua có tổng giá trị là 873,1 triệu USD.

Thái Lan, Indonesia và Trung Quốc là ba thị trường xuất xứ chính của ô tô nhập khẩu về Việt Nam, chiếm khoảng 90% tổng thị trường. Ngoài ra, Việt Nam cũng nhập khẩu các dòng xe ô tô sản xuất tại các quốc gia như: Nhật Bản (3.171 chiếc trong cả năm 2021), Hàn Quốc (1.634 chiếc), Mỹ (1.626 chiếc), và các thị trường châu Âu như Đức (1.093 chiếc), Nga (834 chiếc), Anh (371 chiếc), Canada (42 chiếc), Pháp (5 chiếc).

Việc ô tô nhập khẩu nguyên chiếc về Việt Nam có xuất xứ từ các quốc gia ASEAN như: Thái Lan, Indonesia là điều khá dễ hiểu, do đây là những thị trường ô tô lớn của khu vực. Ngoài ra, nếu nhập khẩu từ các nước trong khối ASEAN, những mẫu xe có tỷ lệ nội địa hóa trong khối ASEAN từ 40% trở lên thì mức thuế nhập khẩu sẽ là 0% với điều kiện nhà sản xuất đáp ứng một số điều kiện nhất định, theo Hiệp định thương mại hàng hóa các nước ASEAN (ATIGA) có hiệu lực từ 1/1/2018. 

Trung Quốc đã có số lượng ô tô nhập khẩu vào Việt Nam, tăng đột biến 207% trong năm qua. Theo phân tích của Tổng cục Hải quan, ô tô nhập khẩu từ Trung Quốc chủ yếu là xe trên 9 chỗ ngồi và các loại ô tô chuyên dụng. Ô tô dưới 9 chỗ ngồi nhập khẩu về Việt Nam có xuất xứ phần lớn từ Thái Lan và Indonesia.

Chẳng hạn trong tháng 11/2021, xe ô tô nguyên chiếc từ 9 chỗ ngồi trở xuống được đăng ký nhập khẩu chủ yếu là xe xuất xứ từ thị trường Thái Lan với 6.809 chiếc, từ Indonesia với 3.688 chiếc, tăng 19,7% so với tháng trước. Trong khi đó, đối với xe chuyên dụng, các doanh nghiệp Việt Nam nhập khẩu 1.540 chiếc với trị giá khai báo 75,2 triệu USD, tăng mạnh 43,5% về lượng và tăng mạnh 35,4% về trị giá so với tháng trước. Trong đó, có tới 1.242 chiếc xuất xứ từ Trung Quốc, tăng 37,5% so với tháng trước và chiếm tỷ trọng 81% tổng số xe loại này nhập khẩu về Việt Nam.

Dòng xe ô tô Trung Quốc 9 chỗ ngồi trở xuống thường được các công ty tư nhân nhập khẩu về khá nhỏ giọt so với các thị trường khác. Dù vậy, những mẫu ô tô Trung Quốc này khi về Việt Nam khá thu hút sự chú ý của người tiêu dùng, do những tò mò và tranh cãi về chất lượng, giá cả và công nghệ trang bị trên xe Trung Quốc.

Thời gian gần đây, ô tô Trung Quốc đang dần chiếm được chỗ đứng trên thị trường. MG, một hãng ô tô có nguồn gốc ở Anh nhưng đã trở thành công ty Trung Quốc, đã chính thức ra mắt tại Việt Nam hồi năm ngoái. Ngay hôm nay (19/1), hãng xe Hongqi cũng đã có màn giới thiệu ra mắt thương hiệu tại Việt Nam. Hongqi là thương hiệu ô tô trực thuộc FAW Group Trung Quốc, tập đoàn thành lập năm 1953. Cách đây mấy ngày, Beijing U5 Plus, “đàn em” của mẫu xe từng là “hiện tượng” hồi năm ngoái Beijing X7, cũng đã được đưa về Việt Nam.