Trong 10 tháng năm 2021, tổng kim ngạch xuất, nhập khẩu hàng hóa của Thành phố tăng 8,4% so với cùng kỳ năm trước, trong đó xuất khẩu giảm 2,2% và nhập khẩu tăng 17,8%. Khu vực ngoài nhà nước được xem là động lực chính trong tăng trưởng xuất, nhập khẩu của Thành phố với kim ngạch xuất khẩu tăng 1,6% và nhập khẩu tăng 1,0% so với cùng kỳ.

XUẤT NHẬP KHẨU TĂNG TRƯỞNG DƯƠNG

Đại dịch Covid-19 tiếp tục làm gián đoạn hoạt động thương mại quốc tế, gây khó khăn cho cộng đồng doanh nghiệp nói riêng, nền kinh tế nói chung. Mặc dù vậy, hoạt động xuất, nhập khẩu hàng hóa của TP.HCM vẫn đạt được mức tăng trưởng dương.

Báo cáo của Cục Thống kê TP.HCM cho biết, ước tính tháng 10/2021, tổng kim ngạch xuất khẩu hàng hoá của doanh nghiệp TP.HCM tại các cửa khẩu trên cả nước đạt 3.192,0 triệu USD, giảm 4,6% so tháng trước; riêng xuất khẩu không tính dầu thô đạt 3.073,0 triệu USD, giảm 3,2% so với tháng 9 năm 2021.

Tổng kim ngạch xuất khẩu hàng hoá của doanh nghiệp Thành phố xuất qua cảng Thành phố (gồm cả dầu thô) trong tháng 10/2021 đạt 2.904,9 triệu USD, chiếm 91,0% tổng giá trị xuất khẩu của Thành phố tại các cửa khẩu trên cả nước và giảm 7,5% so với tháng trước. Trong đó, khu vực kinh tế nhà nước đạt 152,8 triệu USD, giảm 25,3%; khu vực kinh tế ngoài nhà nước đạt 802,1 triệu USD, tăng 5,8%; khu vực kinh tế có vốn đầu tư nước ngoài đạt 1.950,1 triệu USD, giảm 10,5%.

Lũy kế 10 tháng đầu năm 2021, kim ngạch xuất khẩu hàng hóa của doanh nghiệp Thành phố tại các cửa khẩu trên cả nước đạt 35.665,4 triệu USD, giảm 2,2% so với cùng kỳ năm trước; riêng xuất khẩu không tính dầu thô đạt 34.289,0 triệu USD, giảm 2,0% so với cùng kỳ năm trước.

Tổng kim ngạch xuất khẩu hàng hoá của các doanh nghiệp Thành phố xuất qua cảng Thành phố (gồm cả dầu thô) trong 10 tháng đầu năm 2021 đạt 32.466,9 triệu USD, chiếm 91,0% tổng giá trị xuất khẩu của Thành phố tại các cửa khẩu trên cả nước và giảm 2,5% so với cùng kỳ năm trước. Trong đó, khu vực kinh tế nhà nước đạt 1.797,9 triệu USD, giảm 8,9%; khu vực kinh tế ngoài nhà nước đạt 9.177,5 triệu USD, tăng 1,6%; khu vực kinh tế có vốn đầu tư nước ngoài đạt 21.491,5 triệu USD, giảm 3,7%.

Giữ được mức tăng trưởng dương; tuy nhiên, một trong những điểm đáng chú ý về hoạt động xuất nhâp khẩu của TP.HCM từ đầu năm 2021 đến nay là cán cân thương mại hàng hóa nhập siêu nhiều hơn, lên đến 12,52 tỷ USD. Con số tương ứng cùng kỳ năm 2020, TP.HCM chỉ nhập siêu hơn 4,23 tỷ USD. (Con số nhắc lại: Lũy kế 10 tháng năm 2020, kim ngạch xuất khẩu hàng hóa của TP.HCM tương đương 36.710,4 triệu USD; kim ngạch nhập khẩu đạt 40.946,1 triệu USD). Đặc biệt, kim ngạch xuất khẩu giảm trong nhiều tháng, trong đó nhiều nhóm hàng xuất khẩu trên đà giảm, có nhóm giảm sâu, lo ngại khó giữ được đà tăng trưởng để đạt đích xuất khẩu hàng hóa trong năm nay.

LO NGẠI XUẤT KHẨU KHÓ ĐẠT ĐÍCH ĐẾN CUỐI NĂM

Sau khi giảm mạnh trong tháng 8/2021, xuất khẩu hàng hóa trong tháng 9 của doanh nghiệp TP.HCM tại các cửa khẩu trên cả nước tiếp tục giảm, đạt hơn 2,37 tỷ USD, giảm 5,7% so tháng so với tháng trước. Xuất khẩu của TP.HCM trong tháng 8/2021 chỉ đạt 2,5 tỷ USD, giá trị xuất khẩu giảm gần như một nửa so với mức 4,3 tỷ USD trong tháng 6/2021.

Cũng trong tháng 9/2021, đáng chú ý là, trong khi các doanh nghiệp thuộc nhóm khu vực kinh tế nhà nước, khu vực kinh tế có vốn đầu tư nước ngoài có kim ngạch hàng xuất khẩu giảm (con số tương ứng - 4,9% và - 13,7%) thì doanh nghiệp khu vực kinh tế ngoài nhà nước lại có kết quả xuất khẩu tốt hơn, đạt 816,3 triệu USD, tăng 13,7%. Gộp cả 9 tháng năm 2021, kim ngạch xuất khẩu hàng hóa của doanh nghiệp Thành phố qua các cửa khẩu cả nước đạt hơn 31,5 tỷ USD, giảm 3,4% so cùng kỳ năm 2020. Còn nếu tính riêng xuất khẩu qua các cửa khẩu tại TP.HCM thì chỉ đạt trên 28,58 tỷ USD, giảm 4,3% so cùng kỳ năm 2020.

Trong tháng 10, như đã nói, chỉ có khu vực doanh nghiệp ngoài nhà nước đạt mức tăng là 5,8%; trong khi khu vực kinh tế nhà nước giảm 25,3% và khu vực kinh tế có vốn đầu tư nước ngoài giảm 10,5%.

Về cơ cấu nhóm hàng xuất khẩu qua cảng TP.HCM, trong tháng 9 nhiều nhóm hàng xuất khẩu chủ lực lại giảm sâu. Nhóm hàng công nghiệp chiếm tỷ trọng đến 70% tổng kim ngạch xuất khẩu của TP.HCM, có giá trị xuất khẩu đạt trên 19,2 tỷ USD, giảm 13,9% so cùng kỳ.

Bước sang tháng 10, nhóm hàng công nghiệp có giá trị xuất khẩu đạt 22.192,6 triệu USD, chiếm tỷ trọng 71,4% và giảm 11% so cùng kỳ. Các nhóm hàng giảm như: Máy tính, sản phẩm điện tử và linh kiện có giá trị xuất khẩu đạt 13.884,6 triệu USD, giảm 4,9%; dệt, may có giá trị xuất khẩu đạt 2.505,3 triệu USD, giảm 32,4% so với cùng kỳ năm 2020; giày dép có giá trị xuất khẩu đạt 1.310,8 triệu USD, giảm 27,6% so với cùng kỳ năm 2020; máy móc, thiết bị, dụng cụ và phụ tùng khác có giá trị xuất khẩu đạt 1.651,0 triệu USD, giảm 8,1%.

Các nhóm hàng có giá trị xuất khẩu tăng nhưng chiếm tỷ trọng nhỏ trong cơ cấu. Ví dụ như: Nhóm hàng nông sản có giá trị xuất khẩu đạt 3.317,4 triệu USD, tăng 13,2% và chiếm 10,7% tổng kim ngạch xuất khẩu. Nhóm hàng lâm sản có giá trị xuất khẩu đạt 516,7 triệu USD, tăng 8,6% so với cùng kỳ và chiếm tỷ trọng 1,7%. Riêng nhóm hàng thủy hải sản có giá trị xuất khẩu đạt 632,4 triệu USD, giảm 34,9% so với cùng kỳ và chiếm tỷ trọng 2,0%...

Các thị trường xuất khẩu chủ yếu của TP.HCM, chỉ có thị trường Hong Kong đạt mức tăng và chiếm 10,3% tỷ trọng xuất khẩu; còn lại đều giảm.

Cụ thể, Trung Quốc là thị trường xuất khẩu lớn nhất của các doanh nghiệp Thành phố với kim ngạch xuất khẩu trong 10 tháng đầu năm 2021 đạt 7.955,0 triệu USD, giảm 9,5% so với cùng kỳ năm 2020, chiếm 24,5% tỷ trọng xuất khẩu.

Thị trường lớn thứ hai là Hoa Kỳ, đạt 5.069,8 triệu USD, giảm 8,6% so với cùng kỳ, chiếm 15,6% tỷ trọng xuất khẩu. Hong Kong giữa vị trí thứ ba. Thị trường Nhật Bản đứng thứ tư với kim ngạch xuất khẩu đạt 1.913,2 triệu USD, giảm 19,2% so với cùng kỳ, chiếm 5,9% tỷ trọng xuất khẩu. Thứ năm là thị trường EU đạt 4.020,3 triệu USD, giảm 4,4% so với cùng kỳ, chiếm 12,4% tỷ trọng xuất khẩu.

Phân tích của Cục Hải quan TP.HCM cho thấy, trong quý 3/2021, kim ngạch xuất nhập khẩu đã giảm sâu so với quý 2 (do TP.HCM và các tỉnh phía Nam áp dụng giãn cách xã hội), với mức giảm gần 10 tỷ USD, kéo theo số thu ngân sách trong thời gian này giảm khoảng 9.800 tỷ đồng. Từ tháng 8/2021, cả kim ngạch xuất khẩu và kim ngạch nhập khẩu hàng hóa qua các cửa khẩu TP.HCM bắt đầu giảm sâu, vì vậy mục tiêu xuất khẩu, nhập khẩu hàng hóa của TP.HCM trong năm nay khó có thể hoàn thành trong điều kiện rất khó khăn hiện nay.

Cũng theo Cục Hải quan TP.HCM, kể từ tháng 10/2021, Thành phố đã dần nới giãn cách và có các bước chuẩn bị cho trạng thái “bình thường mới” sống chung với Covid -19, hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp đang từng bước phục hồi. Doanh nghiệp dự kiến hoạt động sản xuất kinh doanh sẽ tăng tốc để bù đắp lại giai đoạn thiệt hại vừa qua. Cùng với đó là nhu cầu hàng hóa tăng cao, chuẩn bị cho các kỳ nghỉ lễ lớn cuối năm 2021, đầu năm 2022.