Những điểm đáng chú ý trong quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về trụ sạc xe điện

Nam Nguyễn

19/03/2025

Trước thực trạng Việt Nam còn thiếu những quy chuẩn, tiêu chuẩn cụ thể, các quy định về vị trí, địa điểm để xây dựng những trụ, trạm sạc điện, Bộ Khoa học và Công nghệ đang lấy ý kiến góp ý về dự thảo Thông tư ban hành Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về trụ sạc xe điện.

Trong xu thế mới, các doanh nghiệp xăng dầu đang bắt đầu phối hợp với các đơn vị khác để xây dựng trạm sạc xe điện.

Tháng 4/2024 Bộ KH&CN đã ban hành Thông tư sửa đổi bổ sung quy định về đo lường đối với phương tiện nhóm 2 với nội dung bổ sung "thiết bị đo điện năng sạc pin xe điện" và ban hành kế hoạch xây dựng tiêu chuẩn Kỹ thuật quốc gia năm 2024 trong đó, Bộ đang xây dựng 8 tiêu chuẩn Việt Nam về ổ cắm điện, sạc điện đối với phương tiện giao thông xanh. Tuy nhiên, trong hệ thống tiêu chuẩn quốc gia Việt Nam chưa có quy chuẩn Việt Nam đối với hệ thống trạm sạc xe điện.

Để giải quyết vấn đề này, trong Dự thảo Thông tư ban hành Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về trụ sạc xe điện có nhiều điểm giải quyết thực trạng hiện tại. Dự thảo nếu Quy chuẩn quy định các yêu cầu kỹ thuật về an toàn đối với trụ sạc xe điện dùng để sạc điện cho xe điện (gọi tắt là EV) có điện áp cấp danh định đến 1.000 V xoay chiều (AC) hoặc đến 1.500 V một chiều (DC) và điện áp ra danh định đến 1.000 V AC hoặc 1.500 V DC và áp dụng cho xe điện có thể sạc điện từ nguồn điện bên ngoài.

Quy chuẩn kỹ thuật áp dụng đối với trụ sạc xe điện, cho các loại xe ô tô điện, kể cả các xe ô tô điện hybrid kiểu sạc ngoài (PHEV), lấy hoàn toàn hoặc một phần năng lượng của xe từ các hệ thống lưu trữ năng lượng sạc lại được (RESS) lắp trên xe.

Trụ sạc xe điện có mã HS 85044090 theo quy định tại Thông tư số 31/2022/TT- BTC ngày 8/6/2022 của Bộ trưởng Bộ Tài chính ban hành Danh mục hàng hóa xuất khẩu, nhập khẩu Việt Nam.

Quy chuẩn này không áp dụng đối với trụ sạc xe điện không dây và trụ sạc xe điện có dây cho xe buýt điện, tàu điện, xe tải nặng và các xe điện được thiết kế chủ yếu để sử dụng ngoài địa hình; các thiết bị trên xe điện; sạc điện cho RESS không nằm trên xe điện; thiết bị cấp điện DC cho xe điện dựa vào cách điện kép/tăng cường hoặc bảo vệ chống điện giật cấp III.

Quy chuẩn không áp dụng đối với hạ tầng lưới điện cung cấp cho trụ sạc xe điện. Các quy định liên quan đến hạ tầng lưới điện được thực hiện theo các quy định pháp luật, quy chuẩn kỹ thuật về điện lực có liên quan.

Đối với quy định về mặt kỹ thuật, trụ sạc điện cho xe điện phải có kết cấu để xe điện có thể được kết nối với trụ sạc điện cho xe điện sao cho trong các điều kiện sử dụng bình thường, việc truyền năng lượng được thực hiện một cách an toàn và tính năng truyền là tin cậy và giảm thiểu rủi ro nguy hiểm cho người sử dụng hoặc môi trường xung quanh.

Đối với các yêu cầu về an toàn, dự thảo quy định: Yêu cầu về bảo vệ chống điện giật theo quy định tại Điều 8 TCVN 13078- 1:2020 (IEC 61851-1:2017); yêu cầu đối với giao diện điện dẫn theo quy định tại Điều 9 TCVN 13078-1:2020 (IEC 61851-1:2017).

Yêu cầu đối với bộ tiếp hợp theo quy định tại Điều 10 TCVN 13078-1:2020 (IEC 61851-1:2017); yêu cầu đối với cụm cáp theo quy định tại Điều 11 TCVN 13078-1:2020 (IEC 61851-1:2017).

Yêu cầu và thử nghiệm kết cấu đối với trụ sạc xe điện cấp điện cho xe điện theo quy định tại Điều 12 TCVN 13078-1:2020 (IEC 61851-1:2017); yêu cầu về bảo vệ quá tải và bảo vệ ngắn mạch theo quy định tại Điều 13 TCVN 13078-1:2020 (IEC 61851-1:2017).

Yêu cầu về tương thích điện từ (EMC) đối với trụ sạc xe điện gồm: Yêu cầu về phát xạ theo quy định tại Điều 6 của TCVN 13078-21-2:2020 (IEC IEC 61851-21-2:2018); yêu cầu về miễn nhiễm theo quy định tại Điều 5 của TCVN 13078-21-2 (IEC IEC 61851-21-2:2018).

Đối với trụ sạc điện một chiều (DC) phải đáp ứng các yêu cầu bổ sung được quy định trong TCVN 13078-23:2020 (IEC 61851-23:2014).

VinFast hiện đang là doanh nghiệp đầu tư rất lớn vào phát triển hệ thống trạm sạc xe điện tại Việt Nam.

Thiết bị đo điện năng của trụ sạc pin xe điện phải được phê duyệt mẫu, kiểm định phương tiện đo theo Thông tư số 03/2024/TT-BKHCN ngày 15/4/2024 của Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ về sửa đổi, bổ sung một số điều của thông tư số 23/2013/TT-BKHCN ngày 26/9/2013 quy định về đo lường đối với phương tiện đo nhóm 2.

Trụ sạc xe điện đáp ứng các yêu cầu của quy chuẩn này phải được ghi nhãn, đảm bảo rõ ràng, đủ bền trong thời gian sử dụng và phải bao gồm các thông tin gồm: Nhà sản xuất; kiểu loại sản phẩm (model); điện áp vào; dòng điện vào; hệ số công suất; điện áp ra; dòng điện ra; công suất ra; cấp bảo vệ IP; cấp bảo vệ IK; giao thức truyền thông (Protocol); nhiệt độ làm việc; chiều dài, chiều rộng, chiều cao; khối lượng; chiều dài cáp sạc; năm sản xuất.

Nhà sản xuất, lắp ráp, nhập khẩu và kinh doanh phải cung cấp hướng dẫn lắp đặt trụ sạc xe điện và sổ tay hướng dẫn sử dụng đối với trụ sạc xe điện bằng tiếng Việt theo quy định tại khoản 16.1 và khoản 16.2 của TCVN 13078-1:2020 (IEC 61851- 1:2017).

Đặc biệt, trụ sạc xe điện sản xuất, lắp ráp trong nước phải được công bố hợp quy theo quy chuẩn này và được gắn dấu hợp quy trước khi đưa ra lưu thông trên thị trường.

Trụ sạc xe điện nhập khẩu phải được kiểm tra nhà nước về chất lượng hàng hóa thông qua việc xem xét hoạt động công bố hợp quy theo quy chuẩn này và được gắn dấu hợp quy trước khi đưa ra lưu thông trên thị trường.

Công bố hợp quy cho trụ sạc xe điện phải dựa trên kết quả đánh giá sự phù hợp của tổ chức chứng nhận được chỉ định.

Trước đó, theo đánh giá của Bộ Công Thương, hệ thống tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật cho xe điện và trạm sạc điện không chỉ là công cụ giúp cho quản lý nhà nước mà còn góp phần định hướng cho các nhà sản xuất, lắp ráp ô tô và ngành công nghiệp hỗ trợ trong việc bảo vệ và khuyến khích người tiêu dùng sử dụng các phương tiện giao thông giảm phát thải.