Thị trường bảo hiểm xe điện khổng lồ của Trung Quốc lao đao
Thị trường bảo hiểm xe điện khổng lồ của Trung Quốc đang đối mặt với nhiều khó khăn. Các khoản lỗ ngày càng chồng chất do mô hình dự báo rủi ro của các công ty không theo kịp những thay đổi về kinh tế xe cộ và hành vi của người lái.
Thiếu kinh nghiệm
Tuy nhiên, mặc dù tài xế xe điện phải trả thêm từ 20% để tăng gấp đôi phí bảo hiểm cho xe ô tô truyền thống, các công ty bảo hiểm ô tô Trung Quốc vẫn đang gánh chịu tổn thất từ việc bảo hiểm cho xe năng lượng mới trong ít nhất ba năm qua.
Theo dữ liệu do Hiệp hội các nhà định phí bảo hiểm Trung Quốc tổng hợp, ngành công nghiệp này đã lỗ 5,7 tỷ nhân dân tệ (802 triệu USD) từ việc bảo hiểm các hợp đồng bảo hiểm xe năng lượng mới (NEV) vào năm 2024, và đang trên đà thua lỗ tiếp tục trong năm nay.
Kinh nghiệm của các công ty phản ánh những gì các công ty bảo hiểm ở các nơi khác trên thế giới đang bắt đầu phải vật lộn, và việc các công ty Trung Quốc khó có thể tạo ra lợi nhuận tại thị trường xe điện lớn nhất và phát triển nhất thế giới cho thấy khó khăn trong việc định giá rủi ro một cách chính xác.
Tại Trung Quốc, một số công ty bảo hiểm đang cố gắng phân biệt chủ xe nào đang sử dụng xe của họ để cung cấp dịch vụ gọi xe — điều này làm tăng khả năng rủi ro — và liệu một số mẫu xe có rủi ro hơn những mẫu xe khác hay không.
Xe điện tăng tốc nhanh hơn xe chạy bằng xăng, và pin của chúng thường được đặt dưới sàn, có thể dễ dàng bị hỏng nếu người lái xe chạy quá nhanh qua các đoạn đường xóc. Hệ thống pin phức tạp của chúng cũng có thể chiếm tới một phần ba giá trị của một chiếc xe, có các bộ phận đắt tiền hoặc chuyên biệt không được phổ biến rộng rãi.
Một số tài xế gọi xe đã phân loại xe của họ là "dùng cho mục đích dân dụng" khi đăng ký bảo hiểm để được giảm phí bảo hiểm, đặt ra một thách thức cho các công ty bảo hiểm. Dữ liệu lịch sử về các loại xe và thói quen lái xe cũng nhanh chóng trở nên lỗi thời khi các mẫu xe mới liên tục được tung ra.
Kết quả là "các công ty bảo hiểm chưa thực sự phân biệt được đầy đủ giữa các thương hiệu, mẫu xe và mô hình tổn thất khác nhau để tìm cách kiếm lợi nhuận", Qin Lu, Giám đốc điều hành khu vực Trung Quốc Đại Lục của công ty môi giới bảo hiểm Aon Plc, cho biết.
“Đây là một lĩnh vực rất thách thức”, ông Lu nói thêm, đồng thời dự đoán rằng nhiều công ty bảo hiểm sẽ không thể xoay chuyển tình thế trong ít nhất ba năm nữa. Với việc xe điện hiện đang vượt qua xe chạy xăng về doanh số, cần phải tìm ra giải pháp, ông nói. “Chúng ta hiện đang ở giữa giai đoạn khó khăn này. Toàn ngành đang cố gắng tìm ra cách để giải quyết vấn đề”.
“Giá bảo hiểm xe điện vẫn đang trong giai đoạn thử nghiệm và sai sót”, Wenwen Chen, nhà phân tích tại S&P Global Ratings, nhận định, mặc dù phí bảo hiểm xe điện được cho là “động lực tăng trưởng trong tương lai” cho các công ty bảo hiểm ô tô.
Phí bảo hiểm cao hơn
Nicole Wu, 38 tuổi, làm việc cho một công ty truyền thông ở Hàng Châu, cho biết cô đã mua một chiếc Tesla Model 3 nhập khẩu vào năm 2019 và đã gặp một số tai nạn sau đó, cần sửa chữa đáng kể. Công ty bảo hiểm đã chi trả hơn 70.000 nhân dân tệ cho thiệt hại của chiếc xe, một phần vì chiếc xe chỉ có thể được sửa chữa tại xưởng sửa chữa thân xe của Tesla Inc.
Qua nhiều năm, phí bảo hiểm của cô đã tăng gấp bốn lần, lên gần 30.000 nhân dân tệ mỗi năm. "Thật kinh khủng!", cô nói. Wu quyết định chọn một gói bảo hiểm chỉ bằng khoảng một phần năm chi phí và cung cấp bảo hiểm trách nhiệm dân sự bắt buộc cho các vụ tai nạn giao thông với mức bảo hiểm bên thứ ba tối thiểu. "Nhưng sau đó, tôi thực sự lo lắng khi lái xe", cô kể lại.
Wu nói rằng cuối cùng cô đã bán chiếc Tesla của mình vào năm ngoái và mua một chiếc xe điện rẻ hơn từ Nio Inc. Hiện cô trả khoảng 7.000 nhân dân tệ cho bảo hiểm từ một công ty được Nio giới thiệu, với dịch vụ hậu mãi có thể xử lý việc sửa chữa.
Xe năng lượng mới ở Trung Quốc cũng có giá thấp hơn đáng kể so với ở Mỹ. Giá trung bình vào khoảng 158.900 nhân dân tệ vào tháng 8, bằng khoảng 80% giá xe hybrid và 90% giá xe chạy bằng nhiên liệu, theo Viện Nghiên cứu Autohome, một nhà cung cấp dịch vụ phân tích ngành.
Trong năm qua, một số công ty bảo hiểm Trung Quốc đã tăng phí bảo hiểm hoặc ngừng bán các hợp đồng bảo hiểm xe điện, khiến chủ xe gặp khó khăn trong việc tìm kiếm mức bảo hiểm phù hợp với túi tiền. Cho đến nay, vẫn chưa có tác động rõ rệt nào từ việc phí bảo hiểm xe điện đắt đỏ hơn đối với tổng doanh số bán xe điện.
Để giải quyết vấn đề này, vào tháng 1, chính quyền Trung Quốc đã ra mắt một nền tảng dịch vụ để kết nối chủ sở hữu xe điện với các công ty bảo hiểm. Cho đến nay, nền tảng này đã giúp bảo hiểm cho hơn 500.000 xe, với tổng mức bảo hiểm khoảng 494,8 tỷ nhân dân tệ.
Nền tảng này không đảm bảo rằng người dùng nhận được mức phí bảo hiểm thấp nhất, nhưng đảm bảo người đăng ký không bị từ chối, Zhang Lei, giám đốc điều hành của Cheche Group Inc., một công ty công nghệ bảo hiểm đã phát triển nền tảng này, nói.
Các công ty bảo hiểm ô tô không thể tự do định giá các hợp đồng bảo hiểm tại Trung Quốc. Chính quyền đặt ra mức phí bảo hiểm cơ bản tùy thuộc vào các yếu tố bao gồm loại xe và mức sử dụng. Các công ty có thể điều chỉnh mức phí bảo hiểm đó tăng hoặc giảm trong một phạm vi cụ thể, dựa trên hồ sơ rủi ro của người lái xe.
Vào tháng 1, chính quyền Trung Quốc đã ban hành một loạt hướng dẫn, yêu cầu các công ty giảm chi phí thay thế phụ tùng và sửa chữa cho xe năng lượng mới, đồng thời thúc đẩy "chia sẻ dữ liệu liên ngành" và hợp tác. Họ cho biết các công ty bảo hiểm cũng không được từ chối khách hàng hoặc từ chối bảo hiểm giao thông bắt buộc.
Các ông lớn xuất hiện
Một số nhà sản xuất ô tô cũng đang để mắt đến thị trường này. Xiaomi Corp., BNP Paribas SA và Volkswagen AG đã hợp tác để thành lập một công ty bảo hiểm tài sản và thương vong mới, trong khi Tesla, công ty bán khoảng một phần ba số xe của mình cho khách hàng tại Trung Quốc, đã đăng ký một công ty môi giới bảo hiểm vào năm ngoái. BYD Co. cũng vận hành công ty bảo hiểm riêng tại Trung Quốc.
Theo số liệu chính thức, ngành bảo hiểm có tỷ lệ kết hợp trung bình là 107% đối với xe năng lượng mới vào năm 2024, so với 109% vào năm 2023. Tỷ lệ kết hợp trên 100% phản ánh khoản lỗ trong hoạt động bảo hiểm — điều này có nghĩa là các công ty đang phải chi trả nhiều hơn cho các yêu cầu bồi thường và chi phí so với số tiền họ thu được từ phí bảo hiểm.
Nhiều công ty bảo hiểm nhỏ hơn ở Trung Quốc đã phải vật lộn để kiếm lợi nhuận ngay cả từ bảo hiểm ô tô truyền thống, vì họ thiếu quy mô và quyền định giá.
Ping An Property & Casualty, một đơn vị thuộc Tập đoàn Bảo hiểm Ping An, một trong những công ty bảo hiểm lớn nhất Trung Quốc, cho hay, mảng kinh doanh xe điện của họ đã tạo ra lợi nhuận từ hoạt động bảo hiểm trong năm 2024 và nửa đầu năm nay. Họ đã phát triển công nghệ giúp phân biệt tài xế gọi xe với các chủ xe khác, và đang nghiên cứu "tính kinh tế của việc sửa chữa" và hợp tác với các nhà sản xuất ô tô "để xác định các tình huống tai nạn nhằm cải thiện thiết kế xe".
Các đối thủ lớn nhất của Ping An, PICC Property & Casualty Co. và China Pacific Insurance Group Co., gần đây đã báo cáo rằng tỷ lệ kết hợp từ bảo hiểm xe điện thương mại của họ đạt trên 100%, trong khi hoạt động bảo hiểm xe điện cho mục đích sử dụng cá nhân và hộ gia đình của họ lại có lãi.
“Lợi nhuận rất quan trọng, các công ty cũng có trách nhiệm xã hội phải hoàn thành”, Paul Lowe, Giám đốc điều hành Viện Bảo hiểm Châu Á, nhận mạnh. “Chương trình nghị sự quốc gia của Trung Quốc là thúc đẩy xe điện và khả năng chi trả là yếu tố quan trọng”.
