Thị trường xe máy Việt Nam phục hồi, xe điện lên ngôi

Về bối cảnh chung, trong ba quý đầu năm 2024, tăng trưởng GDP của Việt Nam tăng tốc lên 6,7% so với cùng kỳ năm trước, cao hơn nhiều so với mức tăng trưởng 4,4% của cùng kỳ năm 2023.

Sự phục hồi của nhu cầu xuất khẩu và dòng vốn FDI mạnh mẽ là động lực tăng trưởng chính. Ngược lại, chi tiêu hộ gia đình Việt Nam vẫn yếu do các hộ gia đình có thái độ thận trọng và thắt lưng buộc bụng. Các doanh nghiệp siêu nhỏ, nhỏ và vừa (MSME) tập trung vào thị trường trong nước tiếp tục tụt hậu so với sự phục hồi của các công ty hướng đến xuất khẩu.

Tăng trưởng kinh tế của Việt Nam đã tăng tốc vào năm 2024, nhờ sự phục hồi của xuất khẩu sản xuất và du lịch, cũng như sự phục hồi của tiêu dùng và đầu tư kinh doanh, theo báo cáo gần đây của Ngân hàng Thế giới. Nền kinh tế Việt Nam dự kiến ​​sẽ tăng trưởng 6,5% trong cả năm 2025 và 2026.

Đối với ngành xe máy, Việt Nam lớn thứ 4 trên thế giới và lớn thứ 3 đối với xe điện, trước đó đã gặp những khó khăn trong giai đoạn hậu đại dịch với sự thay đổi năng động qua từng năm.

Đáng chú ý là sự phát triển của phân khúc năng lượng mới, được hỗ trợ bởi khoản đầu tư mạnh mẽ của các nhà sản xuất trong nước và các công ty lớn của Trung Quốc, đang phải đối mặt với một thị trường trưởng thành và nhu cầu của khách hàng rất chọn lọc, với lòng trung thành cao đối với các công ty đã thành lập.

Sau năm 2024 khá tích cực, với doanh số tăng lên 2,9 triệu (+4,9%), khởi đầu năm 2025 thị trường xe máy Việt cũng khởi sắc với doanh số tháng 5 tính đến nay là 1,32 triệu (+20,2%).

Thị trường xe máy Việt Nam cơ bản đang tăng trưởng ở mọi phân khúc, với phân khúc xe tay ga tăng 19,8% và phân khúc xe máy số thông thường tăng 70,6%.

Phân khúc xe điện đã khởi đầu năm 2025 rất tốt với hạng mục L1 (tương ứng với động cơ dưới 50 cc) tăng +113,1%, trong khi hạng mục L3 tăng 49,3%.

Hai hãng xe lớn có thâm niên tại thị trường Việt như Honda và Yamaha, đã bắt đầu năm với xu hướng trái ngược nhau, một là +6,9% và thứ hai là +23,4%.

Trong khi đó, Vinfast tiến lên vị trí thứ ba với doanh số tăng 488%, duy trì vị trí dẫn đầu trong phân khúc xe điện đang phát triển rất nhanh, đứng trước Yadea (+36,8%) và Dibao, Pega cùng nhiều hãng khác.

Xu hướng phát triển của xe máy điện tại thị trường Việt dự kiến sẽ bùng nổ thời gian tới trước những quyết tâm của chính phủ bằng các biện pháp chính sách kiểm soát nghiêm ngặt xe động cơ đốt trong. Mới đây, Bộ Nông nghiệp và Môi trường hiện đang xây dựng Dự thảo lộ trình áp dụng quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về khí thải mô tô, xe máy lưu hành ở Việt Nam. Theo Dự thảo này, thời điểm bắt đầu thực hiện kiểm định khí thải mô tô, xe máy lưu hành tại Hà Nội và TP HCM dự kiến sẽ là từ ngày 1/1/2027. Tại 4 thành phố trực thuộc Trung ương khác - gồm Hải Phòng, Đà Nẵng, Cần Thơ và Huế - thời điểm áp dụng dự kiến là từ ngày 1/1/2028. Các địa phương còn lại sẽ tiến hành kiểm định khí thải từ đầu năm 2030 hoặc sớm hơn tùy tình hình thực tế.

Theo Dự thảo, mô tô sản xuất trước năm 2008 sẽ áp dụng khí thải mức 1, mô tô sản xuất từ năm 2008-2016 áp dụng mức 2, mô tô sản xuất từ năm 2017 đến ngày 30/6/2026 áp dụng mức 3, mô tô sản xuất sau ngày 1/7/2026 áp dụng mức 4. Với xe máy, nếu sản xuất trước năm 2016 thì áp dụng mức 1, sản xuất từ năm 2017 đến ngày 30/6/2027 áp dụng mức 2, sản xuất từ tháng 7/2027 áp dụng mức 4.

2 thành phố lớn là Hà Nội và TP HCM sẽ áp dụng quy định về khí thải nghiêm ngặt nhất. Cụ thể, từ ngày 1/1/2032, các loại mô tô, xe máy lưu hành trên địa bàn 2 thành phố này phải đáp ứng quy định về khí thải từ mức 2 trở lên.

Trước thực trạng hiện tại của Việt Nam, các chuyên gia của Ngân hàng thế giới trong một báo báo mới đây cũng đã đưa ra đánh giá về việc chuyển đổi sang phương tiện giao thông chạy điện là một quá trình phức tạp, bên cạnh các chính sách hạn chế xe xăng, Việt Nam cần có một hệ sinh thái đa ngành tập trung vào việc phát triển phương tiện công cộng chạy điện – bao gồm thúc đẩy hoạt động cung ứng và sản xuất EV, ưu đãi cho nhu cầu EV, triển khai mạng lưới trạm sạc EV, chuẩn bị để ngành điện thích ứng với hoạt động sạc EV và xây dựng các bộ kỹ năng cần thiết cho người lao động.

Thị trường xe máy điện tại Việt Nam hiện đã có nhiều mẫu xe mới với kiểu dáng đa dạng và được trang bị nhiều tính năng hiện đại hơn. Nhiều dòng xe có diện mạo mới lạ với phong cách hiện đại đánh vào đối tượng là những người dùng trẻ vốn là thế hệ luôn đón đầu các xu hướng thời trang và công nghệ, đặc biệt là lứa tuổi học sinh, sinh viên, nhân viên văn phòng có độ tuổi trải dài từ 18 - 40. 

Theo Research and Markets, giá trị thị trường của xe máy tại Việt Nam dự đoán sẽ tăng lên đến hơn 10,2 tỷ USD vào năm 2030. Dự báo này cùng với các tín hiệu tích cực trong việc chuyển dịch sang sử dụng phương tiện năng lượng điện những năm qua cho thấy thị trường xe điện Việt Nam có nhiều tiềm năng để thu hút các hãng sản xuất.