Tương lai u ám của ngành xe điện Mỹ
Việc chấm dứt khoản tín dụng thuế liên bang 7.500 USD cho xe điện dự kiến sẽ khiến doanh số của thị trường ô tô Mỹ sụt giảm mạnh trong các quý tới, thậm chí có thể là nhiều năm tới.
Các nhà sản xuất ô tô vẫn đang tiếp tục đầu tư vào một tương lai điện - ngay cả khi đó không phải là xe điện hoàn toàn như họ đã kỳ vọng. Ngành công nghiệp ô tô vẫn chưa chắc chắn về tương lai đối với xe chạy bằng xăng ở nhiều khu vực của Mỹ cũng như các thị trường khác trên toàn cầu. Chắc chắn người Mỹ không muốn tụt hậu quá xa so với làn sóng xe điện mạnh mẽ của Trung Quốc.
"Họ đã mềm mỏng hơn về một tương lai toàn xe điện", Daniel Ives, nhà phân tích công nghệ của Wedbush Securities, cho biết. “Tôi tin rằng Ford, GM, Stellantis và nhiều nhà sản xuất ô tô khác vẫn sẽ mạnh tay đầu tư vào xe điện. Nhưng họ đang thận trọng hơn so với vài năm trước đây”.
Doanh số xe điện tại Mỹ sẽ giảm mạnh trong thời gian tới
Việc khoản tín dụng thuế liên bang 7.500 USD kết thúc một tuần trước đã thúc đẩy doanh số xe điện tăng vọt trong quý 3 khi những người mua quan tâm đổ xô mua xe trước khi khoản giảm giá hết hạn.
Tesla, Ford và General Motors đều bán được nhiều xe điện hơn bao giờ hết, đặc biệt là GM với doanh số bán xe điện tại Mỹ tăng gấp đôi so với cùng kỳ năm ngoái. Doanh số của Tesla tăng vọt sau sáu tháng liên tiếp sụt giảm.
Nhưng sau đà tăng mạnh, doanh số bán xe điện trong phần còn lại của năm có thể sẽ giảm mạnh. Và khó có thể phục hồi trở lại trong một thời gian dài sau đó.
Mặc dù 10% tổng số xe được bán tại Mỹ trong quý vừa qua là xe điện, Giám đốc điều hành Ford Jim Farley tháng trước nói rằng ông dự kiến doanh số bán xe điện sẽ giảm xuống còn 5% thị phần tại Mỹ, giảm so với mức khoảng 7% của năm ngoái.
Giám đốc tài chính của General Motors, Paul Jacobson, cho biết công ty của ông cũng dự đoán rằng "nhu cầu xe điện sẽ giảm mạnh".
Đặt cược lớn
Nhưng bất chấp triển vọng ảm đạm, Ford đã công bố khoản đầu tư 5 tỷ USD vào sản xuất xe điện vào tháng 8/2025, một động thái mà hãng gọi là "khoảnh khắc Model T tiếp theo", ám chỉ đến chiếc xe Ford đã góp phần đưa xe động cơ đốt trong ra thị trường đại chúng hơn một thế kỷ trước.
"Tôi nghĩ rằng đây sẽ là một ngành công nghiệp sôi động, nhưng nó sẽ nhỏ hơn nhiều so với những gì chúng tôi nghĩ, đặc biệt là với sự thay đổi chính sách", Farley phát biểu tại một sự kiện gần đây của công ty.
Hyundai cũng nói rằng họ sẽ không rút lui khỏi kế hoạch đầu tư vào xe điện tại thị trường Mỹ.
Tuy nhiên, Giám đốc điều hành Hyundai, José Muñoz, đã nhấn mạnh tại một sự kiện ngày hội nhà đầu tư gần đây rằng nhà máy sẽ có thể chuyển đổi giữa việc sản xuất xe điện và xe chạy bằng xăng truyền thống dễ dàng hơn tùy thuộc vào nhu cầu thị trường, đây là một phần trong kế hoạch của công ty.
Thay đổi quy định về khí thải
Một phần nguyên nhân khiến các nhà sản xuất ô tô chuyển sang xe điện ngay từ đầu là các quy định liên bang từ chính quyền của cựu Tổng thống Biden, đặt mục tiêu xe điện chiếm 50% thị trường xe hơi mới của Mỹ vào năm 2030, và sẽ áp dụng các hình phạt nặng đối với các nhà sản xuất ô tô không đạt được mục tiêu.
Những quy định đó hầu hết đã được bãi bỏ dưới thời chính quyền của ông Trump. Các hình phạt tài chính nặng nề đối với việc vi phạm giới hạn khí thải cũng đã được bãi bỏ trong dự luật thuế và chi tiêu được Đảng Cộng hòa thông qua vào tháng 7.
Nhưng Quốc hội Mỹ gần đây đã có động thái chấm dứt khả năng của California và các tiểu bang khác trong việc áp đặt các quy định khí thải nghiêm ngặt hơn của riêng họ. Cuộc chiến đó đã được đưa ra tòa án liên bang, và có thể mất khá nhiều thời gian để giải quyết. Thậm chí quá nhiều thời gian đến nỗi những thay đổi trong chính quyền trong thập kỷ tới cuối cùng có thể khiến lệnh cấm đó được áp dụng trở lại sớm nhất là vào năm 2035. Châu Âu và Trung Quốc cũng đang thúc đẩy các quy định khí thải nghiêm ngặt hơn của riêng họ, có thể buộc người dân phải mua xe điện.
Các nhà sản xuất ô tô cũng đang theo đuổi giá cổ phiếu cao hơn nhiều với các kế hoạch xe điện của họ. Tesla có vốn hóa thị trường lớn hơn nhiều so với bất kỳ nhà sản xuất ô tô nào khác, mặc dù công ty chỉ bán được một phần nhỏ số xe mà bất kỳ ai trong số họ bán được. Điều này đã diễn ra trong nhiều năm, thậm chí trước khi CEO Elon Musk và những người hâm mộ công ty trên Phố Wall bắt đầu nói về những kế hoạch đầy tham vọng nhưng vẫn chưa thành hiện thực của công ty về taxi robot và robot sẽ thúc đẩy giá trị của công ty trong tương lai.
Thay vì dồn toàn lực vào xe điện hoàn toàn, các nhà sản xuất ô tô đang tập trung vào xe hybrid có cả động cơ điện và động cơ đốt trong (ICE).
“Vẫn còn một làn sóng mạnh mẽ ủng hộ xe điện. Nhưng ICE không còn là một từ ngữ dài dòng nữa”, Ives nói. “Họ đang quay trở lại với nguồn gốc của mình”.
Các công ty ô tô của Mỹ cho biết họ không thấy nhu cầu thị trường đối với xe điện hoàn toàn tương đương với xe chạy xăng.
Các quy định được áp dụng dưới thời chính quyền của ông Biden đã “đẩy chúng ta vào một khuôn khổ mà cuối cùng sẽ dẫn đến một ngành công nghiệp ô tô Mỹ thu hẹp đáng kể, bởi vì chúng ta sẽ không được phép bán xe động cơ đốt trong với số lượng gần bằng với doanh số mà chúng ta đáng lẽ đã bán ra”, Giám đốc Tài chính Jacobson của GM phát biểu tại buổi thuyết trình trước các nhà đầu tư của GM vào tháng trước.
Ông nói bất chấp những quy định đó và sự hỗ trợ dành cho xe điện, bao gồm khoản tín dụng thuế 7.500 USD, “khách hàng vẫn chưa tiếp nhận với tốc độ mà chính phủ mong muốn”.
Tuy nhiên, Jacobson nhấn mạnh GM vẫn thấy nhu cầu xe điện tăng trưởng dài hạn, ngay cả khi không có khoản tín dụng thuế và các hỗ trợ khác cho tương lai xe điện hoàn toàn, và công ty đang nỗ lực để đáp ứng nhu cầu xe điện ngày càng tăng đó.
“Chúng ta cần để nó ổn định và hiểu được nhu cầu (EV) tự nhiên trong tương lai nằm ở đâu và làm thế nào để đáp ứng nhu cầu tự nhiên đó”, ông nói. “Điều đó sẽ mất một chút thời gian. Có lẽ chúng ta sẽ phải điều chỉnh dấu chân của mình một chút”.
Xe điện vẫn hấp dẫn
Nhu cầu về EV có thể bắt đầu tăng trở lại nếu chi phí sản xuất EV, đặc biệt là pin, chiếm phần lớn chi phí của xe điện, tiếp tục giảm. Hầu như mọi nhà sản xuất ô tô đều đang công bố kế hoạch cho công nghệ pin ít tốn kém hơn.
Là một phần trong kế hoạch đầu tư EV trị giá 5 tỷ USD được công bố vào tháng trước, Ford cho biết họ sẽ sớm bán một chiếc xe bán tải EV với giá 30.000 USD, khiến nó trở thành một trong những chiếc xe có giá cả phải chăng nhất hiện nay. Để so sánh, xe bán tải Ford F-150 Lightning có giá khởi điểm khoảng 55.000 USD. Ford thông tin vào tháng trước rằng dây chuyền sản xuất xe bán tải điện giá cả phải chăng hơn này dự kiến sẽ đi vào hoạt động vào năm 2027.
Đặc biệt Ford vẫn tin rằng thế giới đang thay đổi, mặc dù nó diễn ra chậm hơn so với dự kiến ban đầu của mọi người.
"Chúng tôi lấy cảm hứng từ Model T - chiếc xe phổ thông đã thay đổi thế giới", Doug Field, giám đốc thiết kế và kỹ thuật số xe điện của Ford, phát biểu mới đây. "Chúng tôi tin rằng hôm nay sẽ là một bước ngoặt đối với Ford Motor Company và ngành công nghiệp ô tô”.
