Xe tự lái của Trung Quốc định hình lại các quy tắc công nghệ của châu Âu như thế nào?
Các nhà sản xuất ô tô Trung Quốc đang vượt mặt phương Tây không chỉ nhờ xe điện giá rẻ mà còn nhờ các chiến lược thông minh hơn: thích ứng nhanh, hợp tác sâu rộng và định hình logic chi phối tương lai tự lái của châu Âu.
Khi cạnh tranh toàn cầu về xe tự lái ngày càng gay gắt, châu Âu đã nổi lên như một tiền tuyến mới nhất cho công nghệ xe tự lái đang phát triển nhanh chóng của Trung Quốc. Các công ty khởi nghiệp như Pony.ai, WeRide, AutoX, DeepRoute.ai, Momenta và Apollo Go của Baidu đang mở rộng các thử nghiệm và quan hệ đối tác của họ trên khắp các thành phố châu Âu, từ Berlin và Munich đến Paris và London, biến châu Âu thành đấu trường cạnh tranh công nghệ tiếp theo.
Cuộc đua khởi đầu từ một cuộc đua trong nước nhằm vượt qua những gã khổng lồ của Mỹ như Waymo và Cruise đã phát triển thành một cuộc cạnh tranh xuyên lục địa về ảnh hưởng thị trường, chủ quyền dữ liệu và đòn bẩy địa chính trị.
Kết nối vào mạng lưới di động của châu Âu
Quyết định xoay trục sang châu Âu của Trung Quốc phản ánh cả cơ hội và sự cần thiết. Sau nhiều năm Mỹ hạn chế AI và công nghệ dựa trên dữ liệu của Trung Quốc, châu Âu mang đến một đấu trường thay thế, nơi các quy định được phân mảnh hơn nhưng vẫn thân thiện với đổi mới.
Chiến lược di động của Ủy ban châu Âu kêu gọi hội nhập tự động quy mô lớn vào năm 2030, trong khi các thành phố như Hamburg, Gothenburg và Paris đã thiết lập các hành lang lái xe thông minh chuyên dụng. Đối với Bắc Kinh, sự cởi mở của châu Âu mang đến cơ hội thể hiện sức mạnh mềm thông qua sự phụ thuộc lẫn nhau về công nghệ, một hình thức ảnh hưởng tinh tế hơn so với các dự án cơ sở hạ tầng trong Sáng kiến Vành đai và Con đường.
Không chỉ kinh tế, sự mở rộng này còn mang ý nghĩa chiến lược. Hệ sinh thái ô tô châu Âu, nơi có Mercedes-Benz, BMW, Volkswagen, Renault và Stellantis, không chỉ mang lại cho Trung Quốc sự hợp tác kỹ thuật mà còn cả tính chính danh trong việc định hình các tiêu chuẩn di động trong tương lai. ‘
Việc thiết lập các hệ thống xe tự hành (AV) của Trung Quốc tại trung tâm châu Âu cho phép Bắc Kinh tác động đến các chuẩn mực toàn cầu về xử lý dữ liệu, giao thức an toàn và đạo đức AI, những lĩnh vực ngày càng gắn liền với chủ quyền kỹ thuật số và cạnh tranh địa chính trị.
Những quan hệ đối tác này cho thấy các công ty Trung Quốc đang hòa nhập vào hệ sinh thái di động đã được thiết lập của châu Âu như thế nào, tận dụng cả bí quyết công nghiệp lẫn khả năng tiếp cận thị trường.
WeRide đã hợp tác với Bosch để phát triển Hệ thống Hỗ trợ Lái xe Tiên tiến (ADAS) "một giai đoạn", tích hợp nhận thức và ra quyết định vào một quy trình duy nhất. Trong khi đó, Baidu đã hợp tác với Lyft để triển khai xe tự hành Apollo Go tại châu Âu, bắt đầu tại Đức và Anh vào năm 2026, với Lyft vận hành nền tảng và Baidu cung cấp phương tiện và công nghệ cốt lõi.
Những quan hệ đối tác này cho thấy các công ty Trung Quốc đang hòa nhập vào hệ sinh thái di động đã được thiết lập của châu Âu, tận dụng cả bí quyết công nghiệp và khả năng tiếp cận thị trường. Bằng cách liên kết với các công ty hàng đầu châu Âu và Mỹ, các nhà vô địch công nghệ của Bắc Kinh không chỉ giành được uy tín mà còn có ảnh hưởng đến các tiêu chuẩn định hình tương lai của xe tự hành.
Đối thủ của Tesla, lợi thế của Trung Quốc
Những động thái này nhấn mạnh sự trưởng thành của lĩnh vực xe tự hành Trung Quốc, trở thành một đối thủ cạnh tranh toàn cầu. Mặc dù số liệu đầu tư có sự khác biệt, các công ty xe tự hành Trung Quốc đã mở rộng đáng kể sự hiện diện của mình tại châu Âu trong hai năm qua.
Pony.ai đang thành lập trung tâm và trụ sở chính tại châu Âu tại Luxembourg, làm cơ sở cho nghiên cứu, phát triển và thử nghiệm các công nghệ xe tự hành, đồng thời hợp tác với các đối tác như Emile Weber để thúc đẩy việc triển khai trong khu vực. Chiến lược mở rộng này phản ánh cách các thương hiệu xe điện Trung Quốc như BYD và NIO sử dụng châu Âu làm cửa ngõ vào thị trường toàn cầu.
Dữ liệu từ Hiệp hội các nhà sản xuất ô tô châu Âu (ACEA) cho thấy doanh số đăng ký xe mới của Tesla tại châu Âu đã giảm 40% so với cùng kỳ năm trước vào tháng 7 năm 2025, đánh dấu tháng giảm thứ bảy liên tiếp, ngay cả khi doanh số bán xe điện chạy bằng pin nói chung vẫn tiếp tục tăng.
Trong khi đó, đối thủ BYD của Trung Quốc đã tăng vọt 225% với 13.503 xe mới được đăng ký, vượt qua con số 8.837 xe của Tesla trong cùng kỳ. Nhìn chung, các thương hiệu Trung Quốc hiện chiếm giữ kỷ lục 5% thị phần tại châu Âu. Thị trường xe điện, nhấn mạnh đà tăng trưởng nhanh chóng của họ.
Những thách thức của Tesla, từ chi phí cao, các mẫu xe lỗi thời và khả năng thích ứng chậm hơn với các quy định đang thay đổi của châu Âu, đã làm xói mòn lợi thế cạnh tranh của hãng, trong khi các nhà sản xuất ô tô Trung Quốc như BYD, NIO và XPeng đang nhanh chóng mở rộng với các mẫu xe điện mô-đun giá cả phải chăng được bản địa hóa theo tiêu chuẩn châu Âu.
Các sáng kiến như "Đạo luật Chip EU" và "Đạo luật AI" nhằm mục đích bảo vệ chủ quyền công nghệ đồng thời duy trì sự mở cửa thị trường. Tuy nhiên, các công ty Trung Quốc đang học cách thích nghi.
Sự khác biệt này làm nổi bật một khoảng cách chiến lược rộng hơn: Tesla đại diện cho một mô hình tích hợp theo chiều dọc tập trung vào quyền kiểm soát độc quyền, trong khi các công ty Trung Quốc thúc đẩy các hệ sinh thái thích ứng được xây dựng dựa trên khả năng tương tác và hợp tác với các nhà cung cấp châu Âu. Kết quả là một sự đảo ngược âm thầm của sức mạnh công nghệ toàn cầu, nơi Trung Quốc không còn bắt chước mà cạnh tranh về quản trị, khả năng thích ứng và thiết lập tiêu chuẩn, định hình lại cách thức ảnh hưởng công nghệ được thể hiện xuyên biên giới.
Bài tiếp theo: Chiến lược “ngoại giao công nghệ” trong kỷ nguyên xe tự hành
