Các nhà sản xuất ô tô Nhật Bản “vật lộn” để tồn tại ở thị trường lớn nhất thế giới

Hoàng Lâm

19/04/2023

Nhà sản xuất ô tô lớn nhất thế giới Toyota và các nhà sản xuất ô tô Nhật Bản khác đang đứng trước sự sụt giảm doanh số bán hàng mạnh nhất tại Trung Quốc trong số các thương hiệu nước ngoài. Trước tình hình đó, các nhà phân tích cảnh báo rằng việc tung ra xe điện chậm chạp của những cái tên đến từ Nhật Bản chính là nguyên nhân hàng đầu đang đe dọa tương lai của họ tại thị trường ô tô Trung Quốc.

Theo công ty nghiên cứu MarkLines, doanh số hàng năm của các thương hiệu Nhật Bản tại Trung Quốc đã giảm 32% trong ba tháng đầu năm nay. Thông số đó rất báo động trong khi mức giảm chỉ là 9% đối với Đức, Mỹ và 7% đối với các nhà sản xuất ô tô Hàn Quốc. Ảnh: Reuters.

Cuộc chiến giá cả do Tesla của Elon Musk châm ngòi cũng đã tấn công các nhà sản xuất ô tô châu Âu và Mỹ vào thời điểm doanh số bán ô tô chở khách ở Trung Quốc đang giảm do tăng trưởng kinh tế chậm chạp.

Nhưng sự suy giảm đặc biệt nghiêm trọng đối với các thương hiệu Nhật Bản. Doanh số bán hàng của Toyota đã giảm ở nước này lần đầu tiên sau một thập kỷ vào năm ngoái.

Doanh số bán hàng giảm mạnh đặt ra một thách thức khó khăn cho Toyota, nhà sản xuất ô tô lớn nhất thế giới, vốn đã chậm hơn các đối thủ trong việc chuyển hướng sang ô tô điện. Nhà sản xuất ô tô này đã lập luận rằng không phải quốc gia nào cũng có thể tiếp nhận xe điện do hạn chế về điện và khả năng chi trả, đồng thời đã đặt cược vào các mẫu xe hybrid của mình.

Tang Jin, một nhân viên nghiên cứu cấp cao tại Ngân hàng Mizuho ở Tokyo cho biết: “Có những tín hiệu rõ ràng rằng Toyota đang ở điểm bùng phát. Thị phần của Toyota tại Trung Quốc là 8%, thấp hơn so với 14% của VW và 10% của GM. Năm ngoái là một bước ngoặt đối với Trung Quốc khi thị trường xe năng lượng mới chiếm 25%. Toyota là thương hiệu bán chạy nhất trong số những người chơi Nhật Bản, nhưng do nhu cầu chung đối với xe chạy bằng xăng trên thị trường giảm nên hãng không thể nắm bắt được hoạt động kinh doanh ở những khu vực đang phát triển”.

Thị phần của Toyota tại Trung Quốc ước tính là 8%, tụt lại phía sau 14% của VW và 10% của GM. Ảnh: Bloomberg.

Toyota sẽ tiết lộ hai mẫu xe mới từ dòng bZ chạy điện của mình tại triển lãm ô tô Thượng Hải trong tuần này. Nhà sản xuất ô tô này cũng đã cho biết hồi đầu tháng 4 rằng hai mẫu xe do địa phương phát triển sẽ được ra mắt tại Trung Quốc vào năm tới.

Vào tháng 3, doanh số hàng năm của Toyota tại Trung Quốc đã giảm 19%. Honda cũng báo cáo giảm 19% và doanh số bán hàng tại Nissan giảm 25%. Sự chậm lại đã được tăng tốc bởi việc loại bỏ các khoản cắt giảm thuế hào phóng của Bắc Kinh đối với ô tô động cơ đốt trong vào tháng 12.

“Làn sóng mua sắm tăng trưởng đột biến đã chậm lại ở Trung Quốc”, một giám đốc điều hành của Toyota cho biết tại một cuộc họp báo vào tháng Hai. “Mặc dù các hạn chế của Covid đã được dỡ bỏ, nhưng chúng tôi hiện không lạc quan về thị trường”.

Trước đại dịch, Toyota đã đầu tư rất nhiều vào Trung Quốc để đối đầu với Volkswagen, hãng đã gia nhập thị trường này 17 năm trước đó từ năm 1985 thông qua các liên doanh địa phương.

Năm 2016, Volkswagen bán được 3 triệu xe, gấp 2,5 lần Toyota nhưng khoảng cách doanh số giữa hai nhà sản xuất ô tô đã thu hẹp xuống chỉ còn 360.000 chiếc vào năm ngoái.

Doanh số bán hàng của các nhà sản xuất ô tô tại thị trường Trung Quốc trong 3 tháng đầu năm 2023.

Bất chấp sự miễn cưỡng trong việc “tập trung toàn lực” vào xe điện, Toyota đã cố gắng đẩy nhanh quá trình chuyển đổi xe điện của mình tại Trung Quốc.

Năm 2019, tập đoàn Nhật Bản đã ký thỏa thuận với gã khổng lồ pin CATL của Trung Quốc để phát triển pin cho xe điện. Toyota cũng hợp tác với BYD, nhà sản xuất ô tô điện và hybrid lớn nhất Trung Quốc, trên chiếc sedan bZ3, mẫu xe điện sản xuất hàng loạt thứ hai của Tập đoàn này tại Trung Quốc dự kiến sẽ ra mắt trong năm nay.

Mẫu xe dự kiến sẽ được sản xuất tại một nhà máy ở Thiên Tân, sử dụng dây chuyền sản xuất trị giá 1,2 tỷ USD chuyên sản xuất xe điện và xe hybrid cắm điện.

Công ty cũng đang đặt thương hiệu Lexus cao cấp của mình lên hàng đầu trong việc thúc đẩy pin tích cực hơn, với tất cả các mẫu xe này đều trở thành xe điện thuần túy vào năm 2035.

Các nhà phân tích cho rằng một trong những thách thức chính đối với các nhà sản xuất ô tô Nhật Bản là liệu họ có thể duy trì mức giá và khả năng sinh lời hay không khi Tesla và BYD đang tiếp tục tăng cường làm nóng hơn cuộc chiến giá cả.

Theo Jing Yang, giám đốc Fitch Ratings có trụ sở tại Thượng Hải, Toyota và các thương hiệu Nhật Bản khác trước đây đã đạt được tỷ suất lợi nhuận tương đối cao đối với xe chạy xăng và xe hybrid nhưng có thể cần phải hy sinh lợi nhuận ngắn hạn.

“Trong số các thương hiệu xe điện, chỉ có Tesla và BYD là có lãi ở Trung Quốc vào thời điểm hiện tại và hầu hết các đối thủ cạnh tranh khác đang cố gắng tăng doanh số bán hàng với chi phí lợi nhuận thấp hoặc thậm chí thua lỗ”, Yang nhận định.