Thị trường xe năng lượng mới Trung Quốc "giảm tốc"

Theo dữ liệu do Hiệp hội các nhà sản xuất ô tô Trung Quốc (CAAM) công bố, các nhà sản xuất ô tô Trung Quốc đã báo cáo doanh số bán 1,395 triệu xe năng lượng mới (NEV) trong tháng 8 năm 2025, bao gồm cả xuất khẩu, tăng 27% so với cùng kỳ năm ngoái. Tuy nhiên, phân khúc này, bao gồm xe hybrid cắm sạc và xe không phát thải như xe điện chạy bằng pin (BEV) và số lượng hạn chế xe điện chạy bằng pin nhiên liệu hydro (FCEV), đã chứng kiến mức tăng trưởng chậm lại đáng kể trong những tháng gần đây, đặc biệt là ở thị trường nội địa.

Ngành công nghiệp xe năng lượng mới (NEV) của Trung Quốc đã chứng kiến sự tăng trưởng vượt bậc trong những năm gần đây, với doanh số toàn cầu tăng hơn 35% lên 12,9 triệu chiếc vào năm 2024, bao gồm mức tăng 7% về xuất khẩu lên 1,28 triệu chiếc - với NEV chiếm khoảng 41% tổng sản lượng xe của cả nước. Con số này tiếp nối mức tăng 38% lên 9,495 triệu chiếc vào năm 2023, với NEV chiếm 32% tổng sản lượng xe.

Sự tăng trưởng của phân khúc này chủ yếu được thúc đẩy bởi các công ty thống trị như BYD và Geely, cũng như một số lượng lớn các công ty khởi nghiệp NEV như Leapmotor, Li Auto và Xpeng, những công ty đã thiết lập hoạt động đáng kể trong mười năm qua.

Các nhà sản xuất xe điện quốc doanh chính thống như SAIC Motor, GAC Group, GWM và Chery đang tìm cách bắt kịp, sau khi đã ra mắt các thương hiệu NEV mới trong hai năm qua và thiết lập quan hệ đối tác mới với các công ty công nghệ lớn trong nước như Huawei.

Đặc biệt, BYD đã chứng kiến sự tăng trưởng rất nhanh trong những năm gần đây, bao gồm mức tăng trưởng 41% về doanh số toàn cầu lên 4,3 triệu chiếc vào năm 2024, vượt qua SAIC Motor để trở thành nhà sản xuất xe hơi lớn nhất cả nước. Gần đây, doanh số xe NEV của Geely đã tăng gần gấp đôi lên hơn 1 triệu chiếc trong tám tháng đầu năm 2025.

Không tính xuất khẩu, doanh số bán xe NEV nội địa của Trung Quốc đã tăng 31% lên 8,091 triệu chiếc, với tốc độ tăng trưởng chậm lại đáng kể trong vài tháng qua sau quý đầu tiên tăng trưởng mạnh mẽ, khi doanh số trong tháng 8 chỉ tăng 18% lên 1,171 triệu chiếc.

Tuy nhiên, dữ liệu bán lẻ riêng biệt do Hiệp hội Xe du lịch Trung Quốc công bố cho thấy doanh số bán xe NEV chở khách chỉ tăng 7,5% lên 1,1 triệu chiếc trong tháng trước, trong đó doanh số bán xe BEV tăng 17% lên 686.000 chiếc, trong khi doanh số bán xe PHEV chở khách thực tế lại giảm gần 7% xuống còn 414.000 chiếc. Điều này cho thấy mức độ bão hòa thị trường đáng kể trong ngắn hạn, bất chấp các ưu đãi bán hàng hào phóng.

Người mua xe NEV cũng được miễn thuế bán hàng 10%, trong khi các chính quyền địa phương cũng đưa ra các ưu đãi bổ sung. Các nhà sản xuất xe cũng đưa ra các mức giảm giá mạnh và các ưu đãi khác, như một phần của mức giá cạnh tranh đã diễn ra trong gần hai năm.

Đầu năm 2025, chính tại quyền Trung Quốc đã xác nhận sẽ tiếp tục tài trợ cho các chương trình trợ cấp hiện cho đến cuối năm 2025, nhưng đã yêu cầu các nhà sản xuất xe địa phương hạn chế việc giảm giá quá mức, điều này được coi là gây tổn hại đến lợi nhuận và triển vọng của các thương hiệu xe điện (EV) nhỏ và ít tên tuổi hơn trong nước.

Chính phủ dự kiến sẽ giảm trợ cấp cho xe NEV vào năm tới, bao gồm cắt giảm các ưu đãi về việc loại bỏ xe cũ và giảm thuế bán hàng thay vì miễn hoàn toàn. Chính phủ cũng đang khuyến khích việc sử dụng xe NEV nhiều hơn trong giao thông công cộng, bao gồm taxi và xe buýt, để giúp đạt được mục tiêu của mình.

Mặc dù vẫn chưa có thông báo chính thức, nhưng bất kỳ việc cắt giảm đáng kể nào trong các ưu đãi của chính phủ, nếu được xác nhận, có thể sẽ gây áp lực đáng kể lên thị trường xe NEV nội địa của Trung Quốc từ năm tới.

Nhiều công ty khởi nghiệp NEV quy mô nhỏ hơn, vốn đang gặp khó khăn trong cuộc chiến giá cả khốc liệt, chắc chắn sẽ bị ảnh hưởng nặng nề nhất trong bối cảnh này – làm gia tăng triển vọng về một chu kỳ tái cấu trúc ngành.

Trong khi đó, chính phủ Trung Quốc đang tích cực khuyến khích các nhà sản xuất ô tô trong nước đẩy mạnh mở rộng ra nước ngoài, giúp họ mở rộng quy mô hoạt động và cạnh tranh với các nhà sản xuất ô tô toàn cầu đã thành danh ở các nước khác.

Các nhà máy lắp ráp mới hiện đang được thành lập trên hầu hết các thị trường khu vực lớn, bao gồm Châu Á, Châu Âu, Nam Mỹ, Trung Đông và Châu Phi, trong khi xuất khẩu xe nguyên chiếc từ Trung Quốc đã tăng vọt 87% lên 1,531 triệu.