Dự luật của đảng Cộng hòa Mỹ nhắm vào xe điện như thế nào?

Vấn đề biến đổi khí hậu toàn cầu

Nếu được Thượng viện thông qua và được Tổng thống Trump ký thành luật, dự luật này sẽ làm chậm đáng kể doanh số bán và sản xuất ô tô và xe tải chạy bằng pin tại Mỹ và làm chậm nỗ lực toàn cầu nhằm giải quyết vấn đề biến đổi khí hậu.

Biện pháp này sẽ cắt giảm trợ cấp cho sản xuất pin, các ưu đãi cho việc mua xe điện của cá nhân và doanh nghiệp, và tiền cho các trạm sạc mà Quốc hội đã thông qua trong chính quyền cựu Tổng thống Biden. Và nó sẽ áp dụng một khoản phí thường niên mới đối với chủ sở hữu xe ô tô và xe tải điện.

Các nhà phân tích cho biết xe điện sẽ không biến mất khỏi các đại lý nếu dự luật được thông qua, nhưng chúng có khả năng trở nên đắt đỏ hơn nhiều so với mức giá thông thường. Một số nhà sản xuất ô tô có thể quyết định trì hoãn kế hoạch xây dựng nhà máy sản xuất ô tô và pin mới.

Việc cắt giảm các ưu đãi bán hàng sẽ khiến Mỹ tụt hậu hơn nữa so với Trung Quốc và Châu Âu, nơi xe điện chiếm tỷ lệ lớn hơn trong doanh số bán ô tô mới và đang tăng trưởng nhanh hơn nhiều. Hầu hết các giám đốc điều hành ô tô tin rằng xe điện cuối cùng sẽ thay thế ô tô có động cơ đốt trong.

“Về lâu dài, chúng ta sẽ đạt được điều đó”, Jessica Caldwell, giám đốc phân tích tại Edmunds.com cho biết. “Có vẻ như thập kỷ tới sẽ rất gập ghềnh”.

Việc xóa bỏ các khoản trợ cấp, đặc biệt là khoản tín dụng thuế 7.500 USD cho việc mua hoặc thuê ô tô và xe tải điện sẽ kết thúc vào cuối năm đối với hầu hết các mẫu xe, sẽ thực sự làm tăng giá cho người mua ô tô tại Mỹ.

Những chiếc xe như vậy đã có giá cao hơn hàng nghìn USD so với các mẫu xe chạy bằng xăng. Mức tăng giá sẽ tăng thêm do mức thuế 25% của ông Trump đối với ô tô và phụ tùng ô tô nhập khẩu.

Luật này cũng áp dụng mức phí hàng năm là 250 USD đối với chủ sở hữu xe điện để bù đắp cho khoản doanh thu bị mất từ ​​thuế xăng. Nhưng mức phí này cao hơn gấp đôi mức thuế nhiên liệu hàng năm trung bình mà chủ sở hữu xe thông thường phải trả.

Các nhà môi trường cho biết dự luật của Đảng Cộng hòa cũng sẽ dẫn đến lượng khí thải nhà kính cao hơn và không khí đô thị ô nhiễm hơn.

"Chúng ta sẽ không nhận ra hiệu quả năng lượng và lợi ích về sức khỏe nhanh như chúng ta có thể và nhanh như các quốc gia khác đang nhận ra", Eleftheria Kontou, phó giáo sư tại Đại học Illinois, người nghiên cứu về nhu cầu xe điện, đánh giá.

Công nghệ và doanh số

Việc cắt giảm nguồn tài trợ có thể cản trở cơ hội cạnh tranh của Mỹ trong công nghệ xe điện với đối thủ địa chính trị chính của mình. Một trong những mục tiêu chính của Đạo luật Giảm lạm phát năm 2022, dự luật của Đảng Dân chủ mà Đảng Cộng hòa đang cố gắng bãi bỏ, là giúp tài trợ cho các nhà máy ở Mỹ có thể cạnh tranh với Trung Quốc, quốc gia thống trị chuỗi cung ứng xe điện.

“Đây là chiến thắng lớn cho Trung Quốc và không tốt cho ngành sản xuất của Mỹ”, Mike Murphy, một chính trị gia kỳ cựu của đảng Cộng hòa, giám đốc điều hành của Dự án Chính trị EV, một nhóm tìm cách chấm dứt cái mà họ gọi là “sự chia rẽ đảng phái không cần thiết đối với EV”.

Theo nghiên cứu của Jesse Jenkins, Giáo sư trợ lí tại Đại học Princeton, nếu đảng Cộng hòa thực hiện các kế hoạch bãi bỏ các ưu đãi này, các nhà sản xuất ô tô sẽ bán ít hơn 8 triệu xe điện tại Mỹ vào năm 2030 so với trước đây. Thay vì 40% doanh số bán ô tô mới trong 2030, xe điện sẽ chiếm 24%, ông ước tính.

Nhưng các nhà phân tích vẫn kỳ vọng doanh số bán xe điện sẽ tăng. Công nghệ pin đang cải thiện nhanh chóng trong khi giá cả đang giảm, khiến xe điện trở nên hợp túi tiền và thiết thực hơn.

Một nghiên cứu của Hội đồng Quốc tế về Giao thông Sạch, một tổ chức nghiên cứu phi lợi nhuận tại Washington, phát hiện ra rằng vào cuối thập kỷ này, xe điện có khả năng di chuyển hơn 300 dặm khi sạc sẽ có giá bằng hoặc thấp hơn so với những chiếc xe tương tự có động cơ đốt trong.

Pin có thể sạc trong vài phút và cho phép xe di chuyển 600 dặm khi sạc đang dần trở thành hiện thực. Mới đây, BMW cho biết họ đã bắt đầu thử nghiệm một nguyên mẫu được trang bị pin tiên tiến do Solid Power, một công ty ở Colorado phát triển. Công nghệ này được gọi là trạng thái rắn, cho phép ô tô sạc nhanh hơn và di chuyển xa hơn. Mercedes-Benz đã thử nghiệm một công nghệ tương tự.

Tuy nhiên, Mỹ vẫn tụt hậu xa so với các quốc gia khác về doanh số bán xe điện. Theo Rho Motion, một công ty nghiên cứu, tài xế Trung Quốc đã mua 3,3 triệu xe từ tháng 1 đến tháng 4, tăng 35% so với cùng kỳ năm trước. Người châu Âu đã mua 1,2 triệu xe, tăng 25%.

Doanh số bán hàng thấp hơn sẽ có nghĩa là ít người Mỹ hơn được tuyển dụng vào sản xuất xe điện, pin và thiết bị sạc. Hội đồng Quốc tế về Giao thông Sạch ước tính rằng nếu vẫn duy trì, Đạo luật Giảm lạm phát sẽ tạo ra 118.000 việc làm cho đến năm 2030. Theo nghiên cứu của hội đồng, tất cả những việc làm đó, cộng thêm 12.000 việc làm nữa, sẽ bị mất nếu luật này bị bãi bỏ. Michigan, Texas và Tennessee sẽ chịu tổn thất việc làm lớn nhất.

"IRA đã nói 'có' với ngành sản xuất và việc làm của người Mỹ", Peter Slowik, một trong những tác giả của nghiên cứu của hội đồng cho biết. "Bây giờ chúng ta sẽ xóa bỏ điều đó".

Tất nhiên, dự luật có thể thay đổi đáng kể tại Thượng viện, nơi một số đảng viên Cộng hòa đã bày tỏ sự dè dặt về việc bãi bỏ toàn bộ Đạo luật Giảm lạm phát. Phần lớn số tiền từ luật đó sẽ được chuyển đến các tiểu bang nơi đa số cử tri bỏ phiếu cho ông Trump.

Nhưng chính trị về thuế và chính sách năng lượng sạch rất phức tạp. Hơn một chục đại diện của đảng Cộng hòa có các khu vực bầu cử bao gồm các nhà máy được hưởng lợi từ trợ cấp đã nói rằng họ sẽ không ủng hộ việc xóa bỏ các khoản trợ cấp đó. Tuy nhiên, chỉ có hai đảng viên Cộng hòa bỏ phiếu chống lại dự luật của Hạ viện sau khi ông Trump gây sức ép buộc các đại diện thúc đẩy chương trình nghị sự của mình.

"Bạn thực sự cần phải liều lĩnh để giết chết dự luật lớn này", Alexander Gazmararian, phó giáo sư khoa học chính trị tại Đại học Michigan, người nghiên cứu chính trị về đầu tư năng lượng sạch, cho biết.

Cũng vào thứ năm tuần qua, Đảng Cộng hòa tại Thượng viện đã sử dụng một chiến thuật lập pháp khác thường để ngăn chặn kế hoạch loại bỏ dần ô tô chạy bằng nhiên liệu hóa thạch vào năm 2035 của California.

Mười một tiểu bang khác đã có ý định làm theo California. Tổng cộng, mười hai tiểu bang này chiếm khoảng 40% thị trường ô tô của Mỹ. Chính quyền của Tổng thống Trump cũng đang có kế hoạch bãi bỏ các quy tắc về hiệu quả và khí thải nhiên liệu thời của ông Biden.

Nguyên liệu thô

Những thay đổi trong dự luật thuế của Hạ viện được cho sẽ làm suy yếu các nhà máy và dự án khai thác mới bằng cách nhanh chóng loại bỏ dần các ưu đãi để sản xuất pin và khai thác và tinh chế nguyên liệu thô như lithium.

Các khoản tín dụng sẽ hết hạn sau hai năm đối với các dự án sử dụng bí quyết của Trung Quốc. Các đại diện trong ngành nói rằng rất khó để các nhà sản xuất pin và nhà tinh chế khoáng sản không sử dụng một số công nghệ của Trung Quốc.

“Dự luật này theo như hiện tại sẽ gây thiệt hại nghiêm trọng cho hoạt động sản xuất và tinh chế khoáng sản quan trọng tại Mỹ”, Albert Gore III, giám đốc điều hành của Hiệp hội Vận tải Không phát thải, nói.

Giá thấp là vấn đề lớn nhất đối với các nhà sản xuất lithium hiện nay, Keith Phillips, giám đốc điều hành của Piedmont Lithium, công ty đang phát triển một mỏ ở Bắc Carolina, cho hay.

“Giá sẽ phải tăng trước khi dự án trở nên kinh tế”, ông nói. Nhưng nếu các khoản tín dụng thuế liên bang bị xóa bỏ, ông Phillips nói thêm, “giá sẽ phải tăng nhiều hơn nữa”.

Dự luật này sẽ là một trở ngại đối với một nhà máy mà Ford Motor đang xây dựng tại Marshall, Mich., với chuyên môn kỹ thuật từ CATL, một công ty Trung Quốc là nhà sản xuất pin xe điện lớn nhất thế giới. Nhà máy sẽ sản xuất pin có giá thành rẻ hơn đáng kể so với các loại pin khác được sản xuất tại Mỹ.

"Khoản tín dụng thuế sản xuất đã thúc đẩy đầu tư và việc làm của người Mỹ, hiện có thể bị đe dọa", Ford cho biết trong một tuyên bố.

Việc cắt đứt Mỹ khỏi công nghệ Trung Quốc cũng có thể khiến các nhà sản xuất ô tô Mỹ khó cạnh tranh hơn, James Bowe, đối tác tại công ty luật King & Spalding, chuyên viên tư vấn cho khách hàng trong ngành năng lượng, cho biết.

Ông Bowe nói rằng "việc hạn chế khả năng tận dụng các cải tiến công nghệ, bất kể chúng có nguồn gốc từ đâu, có khả năng gây tê liệt cho sự đổi mới của Mỹ. Chúng ta có thể học hỏi từ những người khác khi họ học hỏi từ chúng ta".

Chính quyền của ông Trump đã giữ lại 7,5 tỷ USD cho cơ sở hạ tầng sạc và luật này sẽ loại bỏ các khoản tín dụng thuế cho những người và doanh nghiệp lắp đặt bộ sạc.

Nhưng ngành công nghiệp xe điện đã phát triển trước Đạo luật Giảm lạm phát và có thể tồn tại mà không cần sự trợ giúp của chính phủ, Levi McAllister, đối tác tại công ty luật Morgan Lewis, đại diện cho các nhà sản xuất ô tô và những người khác trong ngành kỳ vọng.

Các công ty thiết kế kế hoạch kinh doanh của họ với nhận thức rằng trợ cấp có thể biến mất vào một ngày nào đó, ông McAllister đồng thời nói thêm, "mọi người hoạt động trong ngành này đều biết gió thổi theo hướng nào".