Tình huống trớ trêu của Ford trước cuộc chiến thuế quan tại Mỹ

Khoảng 80% số xe Ford bán ra tại Mỹ được sản xuất nội địa và cũng sản xuất nhiều xe hơn bất kỳ nhà sản xuất ô tô nào khác tại quốc gia này.

Tuy nhiên, công ty có trụ sở tại Dearborn, Michigan, cho biết các thỏa thuận thương mại mới nhất của chính quyền Tổng thống Trump với Nhật Bản, Liên minh Châu Âu và Hàn Quốc đã khiến họ gặp bất lợi trước các đối thủ nước ngoài. Các thỏa thuận này hiện đặt mức thuế suất 15%, thấp hơn mức thuế ô tô 25% có hiệu lực vào mùa xuân năm nay.

Ford phải đối mặt với mức thuế quan cao hơn đối với nhiều bộ phận cũng như chi phí nhôm nhập khẩu cao hơn, vốn chịu mức thuế 50%. Ford, một trong những công ty sử dụng nhôm lớn nhất trong ngành, mua vật liệu từ các nhà cung cấp Mỹ, những người chuyển một phần chi phí thuế quan của họ sang cho họ.

Bộ trưởng Tài chính Scott Bessent cho biết trong một cuộc phỏng vấn với CNBC rằng tình trạng khó khăn của Ford là do các yếu tố "đặc thù", vì xe bán tải dòng F được làm bằng nhôm, loại vật liệu không dễ tìm thấy ở Mỹ, chứ không phải thép. Bessent cho biết chính quyền hy vọng sẽ đạt được một thỏa thuận với Canada để giải quyết vấn đề chi phí nhôm nói riêng.

Khi Tổng thống Trump công bố kế hoạch thuế quan vào tháng 4, ông đã chỉ trích mạnh mẽ các mức thuế mà các quốc gia khác áp đặt đối với xe sản xuất tại Mỹ và cho biết chính sách thương mại mới của ông sẽ giúp Mỹ khôi phục vị thế là một cường quốc công nghiệp.

Các nhà sản xuất ô tô Mỹ từ lâu đã phàn nàn rằng họ gặp khó khăn trong việc cạnh tranh với các đối thủ nước ngoài vốn có chi phí lao động thấp hơn, mức hỗ trợ của chính phủ cao hơn và các quy định ít nghiêm ngặt hơn.

"Trong nhiều thập kỷ qua, sân chơi không hề bình đẳng" cho các nhà sản xuất ô tô Mỹ trên toàn cầu, dù là với thuế quan hay rào cản thương mại, Giám đốc điều hành của General Motors, Mary Barra, nói hồi đầu năm nay. "Vì vậy, tôi nghĩ thuế quan là một công cụ mà chính quyền có thể sử dụng để tạo ra sân chơi bình đẳng", bà Mary Barra nói.

Khi chính sách thương mại được triển khai, các nhà sản xuất ô tô Mỹ cũng thấy mình dễ bị tổn thương bởi thuế quan. Ông Trump đã áp thuế lên thép và nhôm, lên phụ tùng ô tô và tất cả các loại xe nhập khẩu từ nước ngoài, kể cả những xe do các nhà sản xuất ô tô Mỹ sản xuất.

Trong thời kỳ Hiệp định Thương mại Tự do Bắc Mỹ (NAFTA), GM, Ford và Stellantis đã mở rộng đáng kể năng lực sản xuất sang Mexico và Canada. Những sản phẩm này đã phải chịu thuế quan.

Khoảng một nửa số xe GM bán tại Mỹ được sản xuất ở nước ngoài. Ford sản xuất hầu hết các loại xe của mình tại Mỹ nhưng lại phụ thuộc rất nhiều vào phụ tùng nhập khẩu. Một thỏa thuận thương mại có lợi cho bên này có thể làm suy yếu bên kia.

"Ford có nhiều lý do để phàn nàn hơn", Daniel Roeska, một nhà phân tích của Bernstein, nhận định. "Nếu bây giờ bạn đang hạ thuế quan và cho phép nhiều xe hơi và nội dung hơn chảy vào Mỹ thì điều đó gây bất lợi cho Ford nhiều hơn so với các công ty khác”.

Cả ba công ty đều báo cáo chi phí thuế quan lớn. Ford cho biết họ đã trả 800 triệu USD trong quý II. GM đưa ra mức phí là 1,1 tỷ USD. Stellantis, nhà sản xuất các thương hiệu Chrysler, Ram và Jeep của Mỹ thì cho biết thuế quan đã làm giảm 350 triệu USD lợi nhuận ròng của họ.

Tesla, công ty sản xuất tất cả các loại xe mà họ bán tại Mỹ và nhập hầu hết các bộ phận ở Bắc Mỹ, cho biết thuế quan khiến bộ phận ô tô của công ty thiệt hại 200 triệu USD.

Khi chính quyền của ông Trump bắt đầu ký kết các thỏa thuận với các đối tác thương mại lớn trong những tuần gần đây, các giám đốc điều hành của Ford đã phải e ngại với mỗi thỏa thuận.

Ford nói mức thuế suất 15% mới là quá thấp để khuyến khích các đối thủ chuyển sản xuất sang Mỹ.

Ford cho biết các thỏa thuận này đã giúp ích cho các đối thủ cạnh tranh của họ, từ Toyota Motor của Nhật Bản, Volkswagen của Đức cho đến GM, hãng sản xuất xe Chevrolet và Buick giá rẻ tại Hàn Quốc. Mức thuế suất 15% mới là quá thấp để khuyến khích các đối thủ cạnh tranh chuyển sản xuất sang Mỹ. "Nhật Bản và Hàn Quốc có lợi thế thực sự về chi phí lao động, vật liệu và tiền tệ", Ford nhận định. "Trong khi đó, Ford đang phải đối mặt với hàng tỷ USD do nhiều loại thuế quan đối với phụ tùng ô tô, thép, nhôm và nhiều mặt hàng khác, làm tăng chi phí sản xuất của chúng tôi tại Mỹ”.

Trong khi đó, nghiệp đoàn Công nhân Ô tô Mỹ (UAW) và một nhóm thương mại đại diện cho các nhà sản xuất ô tô tại Detroit đã chỉ trích động thái giảm thuế quan của Tổng thống Trump. "Chính sách thương mại của Mỹ nên thúc đẩy các nhà sản xuất ô tô sản xuất tại Mỹ, với lao động lành nghề và có công đoàn", UAW nói. "Mức thuế suất cố định 15% không thể đạt được điều đó”.

Họ cho rằng lợi thế về chi phí của việc sản xuất ô tô bên ngoài Mỹ, chẳng hạn như đồng tiền yếu hơn và nhân công rẻ hơn, vượt xa mức thuế 15%. Ford thì tiết lộ chi phí sản xuất chiếc SUV Ford Escape của công ty cao hơn khoảng 5.000 USD so với một chiếc SUV Toyota RAV4 được sản xuất tại Nhật Bản.

Các thỏa thuận mới cũng có thể thúc đẩy đối thủ cạnh tranh cùng thành phố của Ford, GM. Các nhà phân tích ước tính rằng mức thuế 15% mới đối với hàng nhập khẩu từ Hàn Quốc sẽ giảm gần 1 tỷ USD tiền thuế quan hàng năm trị giá 5 tỷ USD của GM trong năm nay.

Những giám đốc điều hành của Ford cho biết họ đã có các cuộc đàm phán gần như hàng ngày với các quan chức chính quyền, những người mà họ cho biết đã tiếp thu lập luận của công ty. "Ford là nhà sản xuất ô tô hàng đầu tại Mỹ và là nhà xuất khẩu hàng đầu với số lượng công nhân UAW nhiều nhất", Giám đốc điều hành Jim Farley nói trong một cuộc gọi với các nhà phân tích. "Chúng tôi rất rõ ràng với chính quyền”.

Trong khi đó, Ford và phần còn lại của ngành công nghiệp Mỹ đang chờ đợi một thỏa thuận với Mexico, quốc gia chiếm một phần lớn các lô hàng phụ tùng ô tô vào Mỹ. Ông Trump cho biết hôm thứ Năm tuần này rằng thuế quan đối với hàng hóa Mexico sẽ không thay đổi trong 90 ngày trong khi các quốc gia đàm phán một thỏa thuận thương mại.

Đầu năm nay, các nhà sản xuất ô tô Mỹ đã có thể giành được một chiến thắng lớn khi chính quyền ngăn chặn việc áp thuế đối với ô tô sản xuất ở nước ngoài chồng lên các mức thuế quan khác và cho phép các nhà sản xuất ô tô trả mức thuế thấp hơn dựa trên tỷ lệ phần trăm phụ tùng và vật liệu sản xuất tại Mỹ được sử dụng trong một chiếc xe do nước ngoài sản xuất.