Trung Quốc hy vọng Nga sẽ hỗ trợ chính sách cho các hãng ô tô Trung Quốc

Đại sứ Zhang Hanhui cho hay Trung Quốc sẽ thúc đẩy sự hội nhập của Trung Quốc và Nga trong chuỗi cung ứng ngành công nghiệp ô tô.

Ông nói Trung Quốc cũng sẵn sàng tiếp tục phát huy tối đa lợi thế cung ứng của ngành ô tô Trung Quốc và tiếp tục phát triển các mẫu xe phù hợp với nhu cầu của thị trường Nga.

Doanh số bán ô tô của Trung Quốc tại Nga hiện tại dường như đã đạt đỉnh khi sản xuất trong nước phục hồi sau cuộc di cư của các nhà sản xuất ô tô phương Tây. Nhưng sự tăng trưởng gần đây trên thị trường có thể bị đình trệ do chi phí nhập khẩu và lãi suất cao.

Những số liệu này là dấu hiệu ban đầu cho thấy thị trường ô tô của Nga và vai trò của Trung Quốc trong đó đã ổn định sau gần hai năm biến động do các lệnh trừng phạt áp đặt lên Moscow và các công ty phương Tây đột ngột rút lui sau xung đột với Ukraine.

Nhưng lĩnh vực này, vốn chứng kiến doanh số bán hàng sụt giảm gần 60% vào năm 2022 và sản lượng giảm xuống mức thấp thời hậu Xô Viết, vẫn còn một chặng đường dài so với mức trước khi xảy ra chiến tranh. Doanh số và sản lượng của Nga năm 2023 được dự đoán sẽ ở mức thấp nhất trong 10 năm qua.

Trước cuộc xung đột với Ukraine tháng 2 năm 2022, ô tô Trung Quốc chỉ chiếm chưa đến 10% thị trường Nga. Vào tháng 8 năm nay, thị phần bán hàng của các thương hiệu Trung Quốc đạt đỉnh gần 56%, dữ liệu từ cơ quan phân tích Autostat và công ty tư vấn đối tác PPK cho thấy

Tỷ lệ đó hiện đã chững lại, với các thương hiệu Trung Quốc bán được khoảng 60.000 chiếc mỗi tháng kể từ tháng 8, tương ứng với 53% thị phần trong tháng 9. Doanh số bán hàng bao gồm xe nhập khẩu và xe sản xuất tại Nga.

Các nhà sản xuất ô tô Trung Quốc như Haval, Chery và Geely, đang tận dụng sự ra đi của các hãng phương Tây từng thống trị thị trường trước xung đột với Ukraine, cho thấy sự phụ thuộc ngày càng tăng của Moscow vào Bắc Kinh và mối quan hệ kinh tế ngày càng sâu hơn.

Dữ liệu hải quan Trung Quốc cho thấy Nga đã nhảy từ vị trí thứ 11 để trở thành thị trường xuất khẩu ô tô lớn nhất của Trung Quốc, đạt giá trị 9,4 tỷ USD trong thời gian từ tháng 1 đến tháng 10. Cùng kỳ năm ngoái, xuất khẩu ô tô sang Nga đạt 1,1 tỷ USD.

Nhìn chung, doanh số bán ô tô hàng tháng ở Nga hiện cao hơn gấp đôi so với một năm trước, trong khi dữ liệu riêng biệt từ cơ quan thống kê liên bang Rosstat cho thấy sản lượng ô tô trong tháng 9 cao hơn gần ba lần so với cùng kỳ năm ngoái, nhấn mạnh sự phát triển của ngành ô tô đang có dấu hiệu phục hồi một phần.

Giám đốc điều hành Autostat Sergei Udalov nói với Reuters rằng các nhà sản xuất ô tô Trung Quốc đóng vai trò quan trọng trong quá trình đó, nhưng với nhu cầu hiện nay phần lớn đã được đáp ứng, họ sẽ có mức trần để mở rộng hơn nữa trong lĩnh vực này.

Udalov cho biết: “Thị trường đã đạt đến trạng thái cân bằng. Các thương hiệu chính của Trung Quốc đã đến Nga và nhu cầu bị dồn nén đã được đáp ứng”.

Theo Udalov, nhà sản xuất ô tô hàng đầu của Nga Avtovaz, nơi sản xuất những chiếc xe Lada phổ biến nhất, đang đáp ứng nhu cầu về ô tô giá rẻ, trong khi các thương hiệu Trung Quốc đang lấp đầy khoảng trống mà các nhà sản xuất phương Tây để lại đối với những chiếc xe đắt tiền hơn.

Udalov nói xu hướng đó có thể thay đổi nếu Avtovaz hoặc các nhà sản xuất ô tô Trung Quốc tìm cách thâm nhập vào các danh mục giá khác nhau, nhưng hiện tại, mặc dù doanh số và sản lượng sụt giảm, triển vọng tăng trưởng của thị trường rất mong manh.

Các lệnh trừng phạt chống lại Nga góp phần làm giảm sản lượng và doanh số bán ô tô, đáng chú ý nhất là vào năm 2022, cũng như sau khi Moscow sáp nhập bán đảo Crimea từ Ukraine vào năm 2014.

Doanh số bán hàng chưa đạt mức 2 triệu xe kể từ năm 2014 và sản lượng cũng thấp hơn. Chỉ hơn 626.000 xe mới được bán ở Nga vào năm 2022 và gần 830.000 xe đã được bán trong thời gian từ tháng 1 đến tháng 10 năm nay.

Các nhà phân tích nhận định quá trình phục hồi khiêm tốn đang diễn ra từ mức thấp nhất của năm 2022, nhưng việc mất đi công nghệ và kiến thức chuyên môn của phương Tây đang gây tổn hại cho lĩnh vực này, ngay cả khi các nhà sản xuất ô tô Trung Quốc tiếp tục hoạt động tại một số nhà máy bị các đối tác phương Tây bỏ trống.

Dữ liệu của Rosstat cho thấy trong ba quý đầu năm 2023, Nga chỉ sản xuất thêm vài nghìn ô tô so với cùng kỳ năm ngoái, nhưng số liệu hiện đang có xu hướng tăng lên.

Nhà kinh tế học Natalia Zubarevich, giáo sư tại Đại học quốc gia Moscow, bình luận: “Sự tăng trưởng của nhu cầu bị dồn nén bắt đầu vào cuối mùa xuân và kéo dài đến tháng 8 đã bắt đầu cạn kiệt vào tháng 9”.

Tiền lương đã tăng, một phần do lạm phát vượt mục tiêu, nhưng 4 lần tăng lãi suất kể từ tháng 7 lên 15% kể từ tháng 7 có nghĩa là mặc dù mọi người dân Nga có nhiều tiền hơn nhưng tín dụng lại đắt hơn nhiều.

Zubarevich nói: “Lãi suất sẽ có tác động giảm giá đối với các khoản vay mua ô tô và điều này sẽ bộc lộ rõ ràng hơn vào tháng 10 và tháng 11”.

Trong khi đó, đồng rúp trượt dốc năm nay đã khiến hàng nhập khẩu trở nên đắt đỏ hơn, làm giảm sức mua ô tô Trung Quốc.

Ngân hàng trung ương Nga trong tháng này cho biết lệnh cấm nhập khẩu một số ô tô Nhật Bản, kết hợp với việc đồng rúp suy yếu, đã đẩy giá ô tô nước ngoài tăng cao.

Avtovaz tuần trước đã hạ dự báo sản lượng 400.000 xe Lada vào năm 2023 tới 10% để đáp trả các lệnh trừng phạt của Mỹ đối với ngành công nghiệp Nga vào tháng 9, đặc biệt nhắm vào Avtovaz.

Zubarevich nhận định: “Thị trường đang ở trạng thái rất bất ổn và không ổn định”.