Đổ xô tìm kiếm khoáng chất sản xuất pin ô tô điện dưới đáy đại dương
Trong khi nhiều người mua ô tô điện chọn phương tiện của họ vì lý do môi trường, một số người có thể ngạc nhiên khi biết hoạt động khám phá kim loại có giá trị hiện đang được tiến hành 4 km dưới bề mặt đại dương để giúp cung cấp năng lượng cho các mẫu xe trong tương lai.
Công ty Metals của Canada đã thông báo họ đã thu thập được 14 tấn đá kim loại từ một hoạt động kéo dài 60 phút trên một phần 150 mét của đáy biển Thái Bình Dương, gần nằm trong khu vực giữa Hawaii và Mexico.
Với kích thước khác nhau, từ đá cuội đến quả bóng cricket, các loại đá đa kim chứa hỗn hợp các vật liệu được sử dụng rộng rãi trong sản xuất pin, bao gồm niken sunfat, coban sulphat, đồng và mangan.
Nằm trong khu vực được gọi là đồng bằng vực thẳm, khu vực này bao phủ 70% đáy đại dương và là môi trường sống lớn nhất trên trái đất, theo Cơ quan Quản lý Khí quyển và Đại dương Quốc gia Mỹ.
Automotive News trích dẫn một báo cáo năm 2020 từ tạp chí khoa học Nature (trích dẫn dữ liệu Khảo sát Địa chất Mỹ) ước tính có 274 triệu tấn trữ lượng niken trong một khu vực rộng 4,4 triệu km vuông ở đại dương được gọi là Khu vực Clarion-Clipperton - so với ước tính trên đất liền trữ lượng chỉ có khảng 95 triệu tấn.
Đáng kể hơn nữa là trữ lượng coban dưới đáy biển nhiều hơn gần 500% so với trữ lượng trên đất liền.
Những người phản đối như Greenpeace và Quỹ Động vật Hoang dã Thế giới (WWF) cho rằng các hoạt động khai thác sẽ phá hủy môi trường sống dưới đáy đại dương.
Một nghiên cứu trên tạp chí Science tuyên bố tiếng ồn từ các hoạt động khai thác kiểu này có thể ảnh hưởng tiêu cực đến sinh vật biển trong bán kính 500km.
“Xem xét những rủi ro mà chúng ta phải đối mặt đối với biến đổi khí hậu, mất đa dạng sinh học và gián đoạn kinh tế và xã hội, không nên tiến hành như thể chúng ta đang ở rìa của một vách đá, sẵn sàng khởi động một ngành công nghiệp hủy diệt khác trong các đại dương vốn đã căng thẳng - một nền tảng của cuộc sống trên trái đất”, Arlo Hemphill của Greenpeace cho biết.
Trong khi đó, công ty Canada Impossible Metals cho biết Greenpeace có thể có ý định tốt, nhưng tổ chức này đã nhầm lẫn, cho rằng quy trình của họ giống với việc thu hoạch hơn là các kỹ thuật khai thác hủy diệt truyền thống.
“Chúng tôi ủng hộ các mục tiêu bảo tồn đại dương vốn là gốc rễ của chiến dịch của Greenpeace”, đồng sáng lập Impossible Metals và Giám đốc Bền vững Renee Grogan nói.
“Chúng tôi tin rằng dữ liệu là rõ ràng (gần đây được hỗ trợ bởi các tổ chức như McKinsey, Ngân hàng Thế giới và Cơ quan Năng lượng Quốc tế) về việc chúng ta có nhu cầu quan trọng và khẩn cấp về nhiều kim loại hơn để xây dựng, thực hiện và hỗ trợ quá trình chuyển đổi sang carbon thấp tương lai”, bà Grogan - Cử nhân Khoa học chuyên ngành sinh thái học, giám đốc của Hội đồng Đại dương Thế giới cho hay. “Thật… vô trách nhiệm khi đề xuất lệnh cấm khai thác dưới đáy biển mà không có một lộ trình thay thế đáng tin cậy để tìm nguồn cung cấp các kim loại này. Hiện trạng khai thác trên cạn trở nên rủi ro hơn và gây tổn hại đến môi trường và xã hội hơn mỗi ngày. Chúng ta vẫn chưa có quyền truy cập vào khối lượng khoáng sản quan trọng cần thiết để tái chế”.
Ở một diễn biến khác, tập đoàn Volkswagen, công ty xe hơi lớn thứ hai thế giới, đã ký vào lệnh cấm khai thác dưới đáy biển được tạo ra vào cuối năm 2021, do WWF lập ra để kiến nghị chấm dứt hoạt động này.
Tiến sĩ Frauke Eßer vào thời điểm đó, người đứng đầu quản lý rủi ro và bền vững của nhà cung cấp toàn cầu cho Volkswagen Group Purchasing cho biết: “Khai thác dưới đáy biển gây ra những rủi ro môi trường nghiêm trọng mà chúng tôi rất coi trọng và điều đó thúc đẩy chúng tôi ủng hộ lời kêu gọi tạm hoãn”.
Tập đoàn BMW, Volvo, Renault và Rivian cũng đã công khai ký vào lệnh cấm của WWF.
Trước vấn đề này, bà Grogan từ Impossible Metals nhận định: “Impossible Metals ra đời từ ý tưởng này rằng các kim loại dưới đáy biển có thể thực sự quan trọng đối với quá trình chuyển đổi sang nền kinh tế xanh, nhưng công nghệ nạo vét đang được các đối thủ khác xem xét có khả năng gây hại cực kỳ lớn. Công nghệ của chúng tôi sẽ là hình thức khai thác bền vững nhất ở mọi nơi trên thế giới, từ trước đến nay”.
Còn Metals – thuộc Liên minh Quản lý Đại dương của Liên Hợp Quốc - cho biết cần phải có một cuộc trao đổi rộng hơn liên quan đến việc khai thác những vật liệu được săn lùng rất nhiều này “từ góc độ hành tinh”.
“Khai thác kim loại pin ở Indonesia, Chile, Cộng hòa Dân chủ Congo và Nam Phi (các nhà sản xuất hàng đầu thế giới) là động lực chính gây mất và suy thoái môi trường sống”, công ty Metals viết trong một bài đăng trên mạng xã hội vào năm 2020, trước khi thay đổi tên từ DeepGreen. “Ở Chile và Nam Phi, có tới một nửa số loài trên đất liền bị đe dọa bởi các hoạt động khai thác. Trên đảo Sulawesi của Indonesia, nhu cầu về niken tăng lên có thể dẫn đến sự tuyệt chủng của loài Spectral tarsier, chỉ vài thập kỷ sau khi nó được phát hiện.
Công ty lập luận rằng những lợi ích vượt xa những nguy hiểm, vì đáy biển vực thẳm mang “tuổi thọ ít hơn 300 đến 1500 lần và lưu trữ ít carbon hơn 15 lần so với các hệ sinh thái trên đất liền”.
Công ty này cũng trích dẫn một nghiên cứu từ Tạp chí Sinh thái học Công nghiệp tuyên bố một tỷ xe điện trên toàn cầu sẽ dẫn đến 63 tỷ tấn chất thải từ khai thác trên đất liên, trong khi chỉ có chín tỷ tấn chất thải được tạo ra từ khai thác dưới đáy biển.
Vào tháng 7 năm 2022, Công ty Metals đã ký hợp đồng với cơ quan khoa học chính phủ độc lập hàng đầu của Úc, CSIRO, để dẫn đầu một nhóm nghiên cứu học thuật nhằm “xây dựng một khuôn khổ dựa trên khoa học để hỗ trợ trong việc phát triển một kế hoạch quản lý và giám sát môi trường cho việc thu thập khoáng chất đa kim được đề xuất hoạt động”.
Các chuyên gia từ Bảo tàng Victoria, Đại học Griffith, Đại học Sunshine Coast và Viện Nghiên cứu Nước và Khí quyển Quốc gia New Zealand sẽ đóng góp vào nghiên cứu do CSIRO dẫn đầu.