Mỏ "vàng trắng" ở Canada và bài toán giá xe ô tô điện toàn cầu

Đó là một mỏ chứa lithium, một thành phần không thể thiếu trong pin ô tô điện ngày nay đang thiếu hụt trên toàn cầu. Nếu triển khai theo đúng kế hoạch vào đầu năm tới, đây sẽ là nguồn cung cấp thứ hai ở Bắc Mỹ, mang đến hy vọng rằng các nguyên liệu thô cần thiết có thể được chiết xuất và tinh chế gần các nhà máy ô tô của Canada, Mỹ và Mexico, phù hợp với các chính sách của chính quyền Biden. nhằm phá vỡ sự thống trị của Trung Quốc trong chuỗi cung ứng pin thế giới.

Thực tế, có nhiều mỏ hơn cũng sẽ giúp kiềm chế giá lithium, vốn đã tăng gấp 5 lần kể từ giữa năm 2021, đẩy giá xe điện lên quá cao. Trung bình một chiếc ô tô điện mới ở Mỹ có giá khoảng 66.000 USD, chỉ thấp hơn vài nghìn USD so với thu nhập trung bình của các hộ gia đình vào năm ngoái.

Nhưng mỏ ngoài La Corne do Sayona Mining, một công ty của Úc, điều hành, cũng cho thấy nhiều rào cản phải vượt qua để sản xuất và xử lý các vật liệu cần thiết để dừng sản xuất ô tô từ nhiên liệu hóa thạch. Mỏ đã có một số chủ sở hữu, và một số người trong số họ đã nộp đơn phá sản. Do đó, một số nhà phân tích và nhà đầu tư cảnh báo rằng nhiều mỏ đang được phát triển hiện nay có thể không bao giờ khả thi.

Hàng chục mỏ lithium đang trong giai đoạn phát triển khác nhau ở Canada và Mỹ. Canada đã thực hiện sứ mệnh trở thành nguồn cung cấp nguyên liệu và linh kiện chính cho xe điện. Nhưng hầu hết các dự án này đều còn nhiều năm nữa mới được sản xuất. Ngay cả khi họ có thể huy động hàng tỷ USD cần thiết để hoạt động, không có gì đảm bảo rằng họ sẽ sản xuất đủ lithium để đáp ứng nhu cầu của lục địa.

Elon Musk, giám đốc điều hành của Tesla, cho biết vào tháng 7 rằng trở thành nhà cung cấp lithium là một “giấy phép để in tiền”. Nhưng nó cũng là một ngành kinh doanh rủi ro, đầy biến động. Quặng chôn sâu trong lòng đất có thể không đủ nồng độ lithium để sinh lời. Sự phản đối từ các nhóm môi trường hoặc cư dân gần đó cũng có thể trì hoãn hoặc giết chết các dự án.

Các mỏ có xu hướng ở những vị trí xa. Theo tiêu chuẩn ngành, mỏ của Sayona, nằm ở cuối con đường rải sỏi gần nhất cũng gần 20km. Trong khi nhiều dự án khác khó tiếp cận hơn rất nhiều.

Sau khi giá lithium giảm một nửa từ năm 2017 đến năm 2020, chủ sở hữu trước đây của mỏ, nhà sản xuất pin CATL của Trung Quốc, đã ngừng hoạt động và tìm kiếm sự bảo vệ từ các chủ nợ đối với công ty con sở hữu tài sản này. Sayona, làm việc với Piedmont Lithium, một công ty khai thác và chế biến lithium có trụ sở tại Belmont, N.C., đã mua lại hoạt động này vào năm ngoái.

Một số nhà đầu tư tin rằng sự cường điệu xung quanh lithium đã bị thổi phồng quá mức và đã chống lại các công ty khai thác. Họ tin rằng một số công ty thiếu chuyên môn để nổ quặng, đưa nó ra khỏi Trái đất và tách lithium khỏi đất đá xung quanh. Các dự án Lithium thường bị chậm trễ và vượt quá chi phí.

Rủi ro được phản ánh trong sự thay đổi của cổ phiếu Sayona được giao dịch trên Sở giao dịch chứng khoán Úc ở Sydney. Họ đạt đỉnh ở mức 36 cent Úc (24 cent Mỹ) vào tháng 4, giảm xuống 13 cent vào tháng 6 và gần đây đã được giao dịch ở mức khoảng 28 cent.

Keith Phillips, giám đốc điều hành của Piedmont Lithium, công ty sở hữu 25% cổ phần của dự án Sayona Quebec, cho biết: “Những người của chúng tôi trong ngành đều khá tự tin khẳng định rằng lithium sẽ thiếu hụt trong thập kỷ tới. Tuy nhiên, có một số người khác đang có quan điểm trái ngược”.

Trong khi đó, đối với nhiều người trong chính phủ và ngành công nghiệp ô tô, mối quan tâm chính là liệu có đủ lithium để đáp ứng nhu cầu tăng cao về xe điện hay không.

Đạo luật Giảm lạm phát mới nhất mà Tổng thống Biden đã ký vào tháng 8 vừa qua đã tạo ra một làn sóng mới. Để đủ điều kiện nhận một số ưu đãi và trợ cấp trong luật của Mỹ, dành cho người mua ô tô và nhà sản xuất ô tô và có giá trị tổng cộng từ 10.000 USD trở lên cho mỗi xe điện, các nhà sản xuất pin phải sử dụng nguyên liệu thô từ Bắc Mỹ hoặc quốc gia mà Mỹ có Hiệp định thương mại.

Thế giới cũng sẽ cần nhiều nhà máy lọc dầu hơn, những nhà máy nơi lithium thô được chế biến thành dạng cô đặc của kim loại vào pin. Hầu hết lithium được chế biến ở Trung Quốc, và Piedmont và các công ty khác có kế hoạch xây dựng các nhà máy lọc dầu ở Mỹ.

Ông Norris cho biết, ngành công nghiệp khai khoáng “đã không trau dồi khả năng của mình để xây dựng năng lực chuyển đổi liên tục và liên tục,” Eric Norris, chủ tịch của một công ty khai thác lithium tại Albemarle, cho biết đồng thời lưu ý rằng ngay cả công ty của ông, vốn có nhiều kinh nghiệm, cũng bị chậm trễ trong việc xây dựng các nhà máy chế biến.

Albemarle vận hành mỏ lithium đang hoạt động duy nhất ở Mỹ, ở Silver Peak, Nơi kim loại này được chiết xuất từ ​​nước muối, một chất lỏng được tìm thấy dưới lòng đất. Một số loại pin của Tesla có chứa lithium từ Nevada, nhưng tổng sản lượng hàng năm của mỏ này đủ cho khoảng 80.000 xe.

Theo Kelley Blue Book, người Mỹ đã mua 370.000 chiếc ô tô chạy bằng pin trong sáu tháng đầu năm 2022 và doanh số bán hàng đang tăng nhanh.

Albemarle cũng sản xuất lithium ở Chile và Australia. Công ty đang làm việc để mở lại một mỏ lithium ở Kings Mountain và có kế hoạch xây dựng một nhà máy lọc dầu ở Đông Nam.

Tuy nhiên, ngay cả những dự án lớn đó cũng sẽ không đủ đáp ứng nhu cầu khi California và các bang khác ra lệnh cấm động cơ đốt trong.

Ông Norris nói: “Chúng tôi sẽ làm mọi thứ chúng tôi có thể làm và các đối thủ có thể làm trong vòng 5 năm tới để theo kịp”.

Một trong những việc đầu tiên mà Sayona phải làm khi tiếp quản mỏ La Corne là bơm nước ngập trong hố, để lộ những bức tường bậc thang bằng đá sẫm màu và nhạt màu từ các cuộc khai quật trước đó. Đá nhẹ hơn có chứa lithium.

Sau khi được cho nổ và nghiền nhỏ, đá được xử lý theo nhiều giai đoạn để loại bỏ chất thải. Cách mỏ một đoán ngắn, bên trong một tòa nhà lớn với những bức tường bằng kim loại màu xanh lam uốn lượn, một máy quét laser sử dụng các tia khí nén để tách quặng lithium có màu sáng. Quặng sau đó được tinh chế trong các thùng chứa đầy chất tẩy rửa và nước, ở đó lithium nổi lên bề mặt và bị trôi đi.

Sản phẩm cuối cùng trông giống như cát trắng mịn nhưng nó vẫn chỉ có khoảng 6% liti. Phần còn lại bao gồm nhôm, silicon và các chất khác. Nguyên liệu được gửi đến các nhà máy lọc dầu, hầu hết ở Trung Quốc, để được tinh chế thêm.

Yves Desrosiers, một kỹ sư và cố vấn cấp cao của Sayona, bắt đầu làm việc tại mỏ La Corne vào năm 2012. Trong một chuyến tham quan, ông bày tỏ sự hài lòng về những gì ông nói là những cải tiến do Sayona và Piedmont thực hiện. Những điều đó bao gồm kiểm soát bụi tốt hơn và kế hoạch khôi phục địa điểm sau khi hết lithium trong một vài thập kỷ.

Desrosiers nói: “Năng suất sẽ tốt hơn rất nhiều vì chúng tôi đang sửa chữa mọi thứ. Trong một vài năm tới, công ty có kế hoạch nâng cấp cơ sở để sản xuất lithium cacbonat, có chứa nồng độ lithium cao hơn nhiều so với kim loại thô khai thác từ lòng đất”.

Hoạt động này sẽ lấy điện từ các nhà máy thủy điện dồi dào của Quebec và sẽ chỉ sử dụng nước tái chế trong quá trình tách. Tuy nhiên, các nhà hoạt động môi trường vẫn thận trọng theo dõi dự án.

Khai thác mỏ là trụ cột của nền kinh tế Quebec, và khu vực xung quanh La Corne tập trung những người có sinh kế phụ thuộc vào khai thác sắt, niken, đồng, kẽm và các kim loại khác. Có một mỏ vàng đang hoạt động gần thành phố lớn nhất trong khu vực.

Khai thác mỏ “là cuộc sống của chúng tôi”, Sébastien D’Astous, một chính trị gia có kinh nghiệm về luyện kim đã trở thành thị trưởng của Amos, một thành phố nhỏ ở phía bắc La Corne, nói: “Mọi người đều biết, hoặc trong gia đình gần đó, những người làm việc trong lĩnh vực khai thác mỏ hoặc cho các nhà thầu.”

Ông D’Astous cho biết, hầu hết mọi người ủng hộ mỏ lithium, nhưng một thiểu số đáng kể phản đối. Những người phản đối lo ngại rằng một mỏ lithium khác đang được Sayona phát triển ở La Motte, Quebec gần đó, có thể làm ô nhiễm một dòng sông ngầm.

Rodrigue Turgeon, một luật sư địa phương và đồng lãnh đạo chương trình của MiningWatch Canada, một nhóm giám sát, đã thúc đẩy để đảm bảo các mỏ Sayona phải trải qua các cuộc đánh giá nghiêm ngặt về môi trường. Hay Long Point First Nation, một nhóm người bản địa nói rằng các mỏ nằm trên lãnh thổ tổ tiên của họ, muốn tiến hành nghiên cứu tác động môi trường của riêng mình.

Sébastien Lemire, người đại diện cho khu vực xung quanh La Corne tại Quốc hội Canada, cho hay ông muốn đảm bảo rằng sự giàu có do khai thác lithium tạo ra sẽ đến với người dân Quebec chứ không phải cho các nhà đầu tư bên ngoài.

Ông Lemire ca ngợi các nhà hoạt động vì đã “cảnh giác” về các tiêu chuẩn môi trường, nhưng ông ủng hộ mỏ và lái một chiếc ô tô điện, một chiếc Chevrolet Bolt.