Thị trường xe điện phát triển vượt bậc nhưng trình độ thợ sửa chữa vẫn... dậm chân tại chỗ
Thiếu nhân lực ngành dịch vụ bảo dưỡng xe điện
Từ dây an toàn đến túi khí, radio đến cảm biến đỗ xe, những chiếc ô tô ngày nay được tích hợp nhiều cải tiến đã thay đổi phương tiện chúng ta lái.
Do mối lo ngại ngày càng tăng về khí thải từ giao thông vận tải đường bộ, một số nền kinh tế lớn đang chuẩn bị cho một thay đổi lớn khác như việc triển khai hàng loạt xe điện.
Chẳng hạn, Vương quốc Anh muốn ngừng bán xe ô tô và xe tải chạy bằng dầu diesel và xăng mới vào năm 2030 và sẽ yêu cầu từ năm 2035 tất cả ô tô và xe tải mới phải không có khí thải từ ống xả.
Liên minh Châu Âu đang theo đuổi các mục tiêu tương tự. Và ở Mỹ, California - tiểu bang đông dân nhất - đang cấm bán các phương tiện chạy bằng xăng mới vào năm 2035.
Các mục tiêu trên còn nhiều năm nữa mới đạt được, nhưng từng chút một, những thay đổi đã được nhìn thấy trên thực tế.
Vương quốc Anh làm ví dụ. Theo Hiệp hội các nhà sản xuất và kinh doanh mô tô, năm 2022 chứng kiến các nhà máy ở đây sản xuất 234.066 xe điện chạy bằng pin, plug-in hybrid và hybrid, một con số kỷ lục chiếm tới 30,2% tổng sản lượng ô tô.
Tổng sản lượng BEV tăng 4,8%, với khối lượng hybrid tăng 4,3% và việc tăng sản lượng của những loại xe này sẽ rất quan trọng trong việc đạt được mức phát thải ròng bằng 0 cho cả Vương quốc Anh và các thị trường lớn ở nước ngoài.
Thực tế khi số lượng xe điện chạy trên đường của chúng ta tăng lên, thì sẽ cần đến một lực lượng lao động có kiến thức để sửa chữa và bảo dưỡng chúng đúng cách.
Vào tháng 1, Viện Công nghiệp Ô tô Anh quốc (IMI) - một hiệp hội chuyên nghiệp dành cho những người làm việc trong lĩnh vực này - cho biết, chỉ có khoảng 16% kỹ thuật viên ở Vương quốc Anh có trình độ phù hợp để làm việc trên các phương tiện điện khí hóa.
IMI dự đoán rằng số lượng kỹ thuật viên đủ điều kiện của IMI TechSafe cần thiết để làm việc với xe điện vào năm 2030 là 77.000, tăng lên 89.000 vào năm 2032.
“Phù hợp với các dự đoán của Auto Trader Insight, điều này cho thấy khoảng cách về kỹ năng, khi không có đủ kỹ thuật viên để bảo dưỡng xe điện, sẽ xuất hiện vào năm 2029”, IMI cho biết.
Quy mô của khoảng cách kỹ năng này, theo dự báo vào tháng 1 năm 2023 của IMI, sẽ tăng vọt từ 700 vào năm 2029 lên 13.100 vào năm 2032.
Sự bùng nổ của xe điện là có thật nhưng không dễ dàng
Một kịch bản như vậy thực sự sẽ như thế nào? Steve Nash, Giám đốc điều hành của IMI, nói với rằng có “một số vấn đề tiềm ẩn”.
Một là vấn đề thuận tiện khi mọi người phải đi xa hơn nhiều so với những gì họ muốn để tìm một người có trình độ phù hợp để thực hiện công việc. Vấn đề tiếp theo có thể là chi phí bởi vì càng có nhiều nhu cầu và càng có ít người đủ trình độ, điều đó cũng có thể ảnh hưởng đến chi phí bảo dưỡng.
An toàn là một lo lắng khác. Nash nói: “Luôn có một mối quan tâm rằng nếu có việc làm mà không có người làm, đó sẽ là một rủi ro. Nhưng về cơ bản, xe điện hoàn toàn khác với xe động cơ đốt trong. Vì vậy, ai đó đã dành cả đời làm việc trên động cơ đốt trong không thể đơn giản chuyển đổi từ động cơ này sang động cơ khác. Có những rủi ro cố hữu liên quan đến việc đó bởi vì xe điện hoạt động ở điện áp rất cao”.
Nash nhấn mạnh tầm quan trọng của việc có một lực lượng lao động lành nghề. Ông lập luận rằng mặc dù những người làm việc trên ô tô phải đối mặt với rủi ro lớn nhất, nhưng "đó không phải là rủi ro nếu bạn biết mình đang làm gì, đó hoàn toàn không phải là rủi ro. Đơn cử như có những rủi ro liên quan đến việc chế tạo động cơ đốt trong, nhưng chúng ta đã có 100 năm để làm quen với điều đó”.
Vào tháng 1, IMI cũng bày tỏ lo ngại về “tốc độ đào tạo” đang “giảm dần” mặc dù có hơn 11.500 kỹ thuật viên đang thực hiện khóa đào tạo và bằng cấp cần thiết để được IMI TechSafe công nhận là chuyên nghiệp trong 9 tháng đầu năm 2022.
Vào thời điểm đó, Nash cho biết “điều quan trọng là ngành tiếp tục đào tạo và nâng cao kỹ năng cho lực lượng lao động của mình với tốc độ đáng kể. Nhưng với áp lực kinh tế hiện tại, có lo ngại rằng ngân sách đào tạo sẽ bị cắt giảm đầu tiên”.
Nash tiếp tục mô tả sự hỗ trợ của chính phủ đối với đào tạo là “quan trọng”. “Đối với cộng đồng kỹ thuật viên, những người đang làm việc trên ô tô, tôi nghĩ chúng ta chỉ cần thấy sự tiếp tục của những nỗ lực đang diễn ra vào lúc này. Chúng ta đang thu hẹp khoảng cách về kỹ năng, nhưng điều đó cần được duy trì”, Nash nói thêm.
Trong khi đó, một phát ngôn viên của chính phủ Anh cho biết “số lượng thợ cơ khí đủ tiêu chuẩn cho xe điện ở Anh hiện đang vượt xa nhu cầu”.
“Chính phủ đang hợp tác chặt chẽ với ngành công nghiệp để duy trì đà phát triển của Vương quốc Anh và chúng tôi tin tưởng rằng các nhà sản xuất sẽ giúp đảm bảo họ có đội ngũ nhân viên được đào tạo cần thiết để theo kịp nhu cầu ngày càng tăng”, phát ngôn viên nói. “Chúng tôi đang đảm bảo rằng Vương quốc Anh có các kỹ năng để luôn đi đầu trong ngành công nghiệp xe điện với Chương trình đào tạo kỹ năng, cũng như thông qua Tăng cường kỹ năng điện khí hóa và đầu tư vào học nghề, sẽ tăng lên 2,7 tỷ bảng Anh vào năm 2024 – 2045”.
