Toyota đứng trước thách thức “chưa từng có” để thúc đẩy doanh số xe điện

Hoàng Lâm

12/01/2023

Một giám đốc điều hành cấp cao tại một công ty con của Toyota đã cảnh báo rằng nhà sản xuất ô tô lớn nhất thế giới đang phải đối mặt với một thách thức “chưa từng có” để khôi phục doanh số bán xe điện của mình, vì hãng có nguy cơ không đạt được mục tiêu vốn đã thấp ở Nhật Bản trong năm thứ hai liên tiếp.

2.700 chiếc bZ4X sẽ được triệu hồi để sửa lỗi lỏng bu-lông khiến bánh xe có thể rơi ra. Theo hãng xe Nhật, sau khi sử dụng xe ở một khoảng thời gian ngắn, tất cả các bu-lông gắn bánh xe có thể lỏng đến mức bánh rơi ra. Nếu một bánh xe rơi ra khi đang chạy, khiến xe mất kiểm soát, gây nguy cơ va chạm.

Triển vọng ảm đạm cho bZ4X, chiếc xe chạy hoàn toàn bằng điện được sản xuất hàng loạt đầu tiên của Toyota đã bị triệu hồi vài tuần sau khi ra mắt vào tháng 5/2022, xuất hiện khi những người thân cận với tập đoàn Nhật Bản nói rằng họ đang xem xét lại kế hoạch tung ra các loại xe chạy bằng pin thời gian tới.

Không giống như các đối thủ chỉ tập trung vào xe điện, Toyota đang dựa vào sự tăng trưởng từ các loại xe hybrid - với cả năng lượng xăng và điện - cũng như xe chạy bằng hydro. Công ty lập luận cho quyết sách của mình là bởi không phải quốc gia nào cũng có thể cung cấp xe điện do hạn chế về điện và khả năng chi trả.

Toyota đang chịu áp lực ngày càng tăng từ các nhà đầu tư trong chiến lược EV của mình, với sự ra mắt thất bại của bZ4X làm dấy lên mối lo ngại rằng nhà sản xuất ô tô này đang tụt lại phía sau các đối thủ. Toyota đã tiếp tục sản xuất bZ4X vào tháng 10, sau khi giải quyết các vấn đề liên quan đến bu-lông có thể khiến bánh xe bị rơi ra.

“Đây là lần đầu tiên trong lịch sử của Toyota, một vụ thu hồi xảy ra ngay sau khi sản phẩm được tung ra thị trường, khiến việc sản xuất và bán hàng bị đình trệ trong vài tháng”, Shinya Kotera, chủ tịch của Kinto, một công ty con của Toyota chuyên phân phối độc quyền mẫu xe này trong Nhật Bản.

Kotera cho biết trong một cuộc phỏng vấn tại văn phòng Kinto ở Tokyo: “Toyota đang ở trong một tình thế khó khăn chưa từng có và đợt thu hồi đã khiến đi chệch hướng”.

Kotera nói Kinto sẽ không đạt được mục tiêu doanh số hàng năm của Toyota là 5.000 chiếc bZ4X tại thị trường quê nhà “trong năm đầu tiên cũng như năm sau”. Đơn vị cho thuê đã buộc phải giảm một nửa phí một lần cho các đơn đặt hàng xuống còn 385.000 yên (2.900 USD) trong nỗ lực thúc đẩy doanh số bán hàng. Cũng như Nhật Bản, chiếc xe có sẵn ở Mỹ, Trung Quốc và Châu Âu.

Nhu cầu trong nước mờ nhạt xuất hiện khi Toyota xem xét lại quy trình sản xuất ô tô điện để tiết kiệm chi phí hơn. Một nhóm mới được thành lập vào năm ngoái do Shigeki Terashi, cựu giám đốc công nghệ, dẫn đầu.

Seiji Sugiura, nhà phân tích cấp cao tại Viện nghiên cứu Tokai Tokyo, nhận định: “Toyota có thể đang đánh giá lại quy trình sản xuất ô tô từ đầu, chẳng hạn như cách lắp ráp chuỗi cung ứng cho xe điện và quyết định nên thuê ngoài hay tự sản xuất bộ phận nào”.

Toyota có một chiến lược khác biệt so với phát triển xe điện.

Giảm chi phí là thế mạnh của Toyota trong nhiều thập kỷ, nhưng “có thể Toyota vẫn chưa tìm ra cách giảm chi phí khi nói đến xe điện”, Sugiura nói thêm.

Toyota từ chối bình luận về triển vọng bán hàng của bZ4X và nói rằng họ không có thông tin chi tiết nào để chia sẻ về các dự án phát triển ngoài những dự án đã tiết lộ.

Ngoài các đối thủ như Tesla và Volkswagen, Toyota còn phải đối mặt với sự cạnh tranh về xe điện từ những người mới tham gia như Sony. Vào ngày 11/1, tập đoàn đã tiết lộ một nguyên mẫu của Afeela EV mới, sẽ được sản xuất với Honda và sử dụng chip của Qualcomm.

Toyota trước đó đã không ít lần cho thấy quan điểm đi ngược với số đông trên toàn cầu tập trung phát triển xe điện. Trong khi thế kỷ XX là thời đại của động cơ xăng thì thế kỷ XXI sẽ là thời đại của xe điện. Gần như mọi nhà sản xuất ô tô trên hành tinh đều đang chuyển hướng sang xe điện. Hàng tỷ USD đang được ném vào việc phát triển phương tiện và pin. Thêm hàng tỷ USD vào cơ sở hạ tầng cần thiết để sạc các phương tiện này. Nhưng không phải tất cả mọi người trong ngành đều muốn bán trên xe điện. Cụ thể, Giám đốc điều hành Toyota Akio Toyoda, người mà tờ Wall Street Journal đưa tin vẫn còn e ngại về việc dốc toàn lực vào xe điện.

Trong khi hầu hết các nhà sản xuất ô tô đã vạch ra các kế hoạch EV trong tương lai của họ, thì Toyota dường như vẫn cam kết với các loại xe hybrid và hydro. Toyoda nói rằng xe điện không nên là con đường duy nhất phía trước. Ông tin rằng hybrid và hydro là những lựa chọn thay thế tuyệt vời, đặc biệt là khi giá xe điện vẫn ở mức cao.

Toyoda nói rằng ông đã cố gắng thuyết phục các quan chức trong ngành và chính phủ về điều này và mô tả những nỗ lực này là mệt mỏi.

Bên cạnh đó, các giám đốc điều hành của cả Nissan và Mazda đều bày tỏ sự hoài nghi về việc liệu việc dốc toàn lực vào xe điện là quá vội vàng hay là câu trả lời đúng đắn. Giám đốc điều hành Nissan Makoto Uchida thừa nhận công ty có thể đã quá tích cực với thế hệ đầu tiên của chiếc Leaf.

Giám đốc điều hành của Mazda Motor Corp. từng cảnh báo rằng xe điện có sạch hơn hay không phụ thuộc phần lớn vào nơi sản xuất điện. Họ cũng lo lắng rằng pin EV quá lớn và đắt tiền để thay thế các loại chạy bằng khí đốt và phù hợp hơn với các loại phương tiện nhỏ hơn mà người Mỹ không muốn.

Nhưng trong khi Toyota đã thực hiện một cách tiếp cận thận trọng và chậm hơn với xe điện, điều đó không có nghĩa là công ty hoàn toàn chống lại chúng. Công ty này vẫn có kế hoạch chi 35 tỷ USD trong thập kỷ tới cho xe điện