Cuộc chiến giá cả không bền vững cho các nhà sản xuất NEV Trung Quốc

Khôi Nguyên

21/05/2023

“Các nhà sản xuất phương tiện sử dụng năng lượng mới (NEV) sẽ thâm nhập sâu hơn vào thị trường Trung Quốc, với tốc độ tăng trưởng hàng năm vượt quá 30% trong năm nay, nhưng họ sẽ phải nghĩ xa hơn về giá vì cuộc chiến giảm giá đang diễn ra là “không bền vững trong dài hạn”, các nhà phân tích của Fitch nhận định.

Các chuyên gia cho rằng chi phí pin thấp hơn có thể đẩy giá NEV ở Trung Quốc xuống trong nửa cuối năm, đẩy nhanh quá trình thay thế các phương tiện động cơ đốt trong truyền thống.

“Tỷ lệ thâm nhập thị trường của NEV ở Trung Quốc dự kiến sẽ đạt 35% trong năm nay và 50% vào khoảng năm 2025”, Yang Jing, giám đốc nghiên cứu doanh nghiệp châu Á - Thái Bình Dương, cho biết trong cuộc họp báo trực tiếp đầu tiên của công ty ở Bắc Kinh năm nay.

Tỷ lệ thâm nhập của NEV đã tăng từ 15% lên 28% trong khoảng thời gian từ 2021 đến 2022. Người mua ô tô trung bình của Trung Quốc ít có khả năng cân nhắc xem chiếc ô tô đó chạy bằng điện hay xăng, mà thay vào đó hãy xem xét các chức năng của ô tô và trải nghiệm người dùng để biết mức giá mà họ có thể mua được mà NEV đưa ra, bà Yang Jing nói thêm.

Thị trường ô tô Trung Quốc đã chứng kiến một cuộc chiến giá cả gay gắt kể từ tháng 10 năm ngoái, khi Tesla giảm giá các mẫu xe Model 3 và Model Y sản xuất tại Thượng Hải. Nhà sản xuất ô tô của Mỹ đã theo sau với một đợt cắt giảm khác vào đầu tháng 1 và ngay sau đó là một loạt các nhà sản xuất ô tô từ BYD đến SAIC và Guangzhou Automobile khi hàng tồn kho bắt đầu chồng chất.

Tuy nhiên, triển vọng đang được cải thiện, với việc các nhà sản xuất ô tô báo cáo doanh số bán hàng tăng gần 50% trong tuần đầu tiên của tháng 5, điều này có thể khiến các công ty ngừng giảm giá, theo báo cáo từ Hiệp hội Xe khách Trung Quốc.

Trung Quốc hiện là thị trường NEV lớn nhất thế giới, chiếm 60% doanh số năm ngoái.

Bà Yang nói rằng việc giảm giá gần đây được kích hoạt bởi sự không phù hợp ngắn hạn giữa cung và cầu và điều đó là "không bền vững trong dài hạn", khi các công ty hàng đầu mở rộng sản xuất vào năm ngoái và người mua chờ đợi giá giảm hơn nữa, làm suy yếu nhu cầu.

Cuộc chiến giá cả thực chất chỉ là một chiến lược ngắn hạn để các nhà sản xuất ô tô giảm lượng hàng tồn kho và cạnh tranh thị phần.

Bà Yang nói: “Về lâu dài, sự cạnh tranh trong lĩnh vực NEV sẽ đến từ các lĩnh vực như phương tiện thông minh, mở rộng mạng lưới bán hàng và dịch vụ cũng như cơ sở hạ tầng, tất cả đều đòi hỏi đầu vào vốn dài hạn. Chỉ những công ty có lợi nhuận ổn định và tình hình tài chính vững mạnh mới có thể duy trì tính cạnh tranh”.

Chen Li, giám đốc xếp hạng doanh nghiệp châu Á - Thái Bình Dương của Fitch, cho biết cuộc chiến giá cả giữa các nhà sản xuất ô tô cũng đã ảnh hưởng đến các nhà sản xuất pin. Pin chiếm 40% chi phí của NEV.

“Họ đang phải đối mặt với áp lực về giá cả và chi phí, đây sẽ là thách thức lớn hơn trong năm nay đối với chuỗi ngành”, Chen nói.

Ô tô sẽ cần phải có giá trị tốt hơn. Mặc dù NEV vượt trội so với ô tô truyền thống về sự thoải mái và chức năng nhưng các công nghệ chính như sạc nhanh và hệ thống lái tự động cấp cao hơn vẫn chưa được ứng dụng rộng rãi hơn do hạn chế về vốn và quy định.

Trong khi đó, NEV của Trung Quốc tiếp tục có lợi thế về giá ở thị trường nước ngoài.

Theo Fitch, trong 4 tháng đầu năm 2023, xuất khẩu ô tô tăng 110% so với cùng kỳ năm ngoái. Ở châu Âu, 16% số NEV bán ra năm ngoái được sản xuất tại Trung Quốc.

“Chúng tôi hy vọng các nhà sản xuất ô tô quốc tế sẽ tận dụng lợi thế chi phí của ngành công nghiệp NEV của Trung Quốc để sản xuất ô tô xuất khẩu”, bà Yang nói.

Các nhà sản xuất ô tô Trung Quốc sẽ cần thời gian để xây dựng sự hiện diện của họ ở các thị trường phát triển, đồng thời cho biết thêm rằng họ có lợi thế ở các thị trường mới nổi.

“Xe NEV của Trung Quốc sẽ có cơ hội rất tốt ở những thị trường mới nổi này, vì các nhà sản xuất ô tô toàn cầu sẽ gặp khó khăn trong việc phát triển các sản phẩm tầm thấp và tầm trung trong thời gian ngắn”, bà Yang nhấn mạnh.

Trước đó, cuộc chiến giá cả đã trở nên căng thẳng hơn tại Trung Quốc. Đợt cắt giảm lớn nhất đến từ nhà sản xuất ô tô Pháp Citroen. Hãng này đã giảm 40% giá của mẫu C6 xuống còn khoảng 130.000 nhân dân tệ (18.660 USD) ở trung tâm tỉnh Hồ Bắc.

Hai liên doanh của nhà sản xuất ô tô tại Trung Quốc, FAW-Volkswagen và SAIC-Volkswagen, cũng đang giảm giá tới 20%, tương đương 40.000 nhân dân tệ (5.816 USD), cho các loại xe thể thao đa dụng (SUV) chạy bằng pin với hy vọng thu hút nhiều hơn. FAW-Volkswagen cũng cung cấp cho người mua một bộ dụng cụ cắm trại miễn phí trị giá 4.900 nhân dân tệ.

Eric Han, quản lý cấp cao của Suolei, một công ty tư vấn ở Thượng Hải, cho biết: “Việc giảm giá đang được báo cáo rộng rãi trong ngành công nghiệp ô tô của đại lục vì doanh số bán hàng giảm mạnh. Việc VW giảm giá là một dấu hiệu cho thấy sự cạnh tranh đang trở nên khốc liệt hơn”.

Đáng chú ý là ngày càng nhiều người tiêu dùng Trung Quốc tránh xa những chiếc xe điện cao cấp được lắp ráp bởi nhà sản xuất ô tô Mỹ Tesla và các đối thủ đại lục như Nio và Xpeng kể từ cuối năm ngoái, trong bối cảnh lo ngại về triển vọng việc làm và tiền lương trong nền kinh tế đang chậm lại. Chẳng hạn, doanh số bán ô tô chở khách nói chung đã giảm 26% trong khoảng thời gian từ ngày 1 tháng 1 đến ngày 19 tháng 2 so với một năm trước đó, theo Hiệp hội Xe khách Trung Quốc (CPCA).