Ưu đãi lớn để giành thị phần

"Chiếc xe này sở hữu các tính năng tiên tiến như điều khiển bằng giọng nói và màn hình cảm ứng xoay với chi phí bảo trì thấp", Hor, một doanh nhân 41 tuổi tại Kuala Lumpur, người đã mua chiếc một chiếc BYD Atto 3 vào tháng 6 với mức giảm giá mạnh 27% so với giá niêm yết.

Sau khi thành công tại quê nhà nhưng lại gặp phải sự cạnh tranh gay gắt và tình trạng dư thừa công suất đáng kể, các nhà sản xuất ô tô Trung Quốc hiện đang đẩy mạnh việc bán xe điện thuần túy và xe hybrid ra nước ngoài cho những người lần đầu sở hữu xe như Hor. Ông thừa nhận rằng chiếc xe của mình có thể sẽ có tuổi thọ ngắn hơn xe chạy xăng, mặc dù được bảo hành tám năm.

“Cũng giống như điện thoại thông minh, sau một thời gian cần được thay thế để theo kịp công nghệ mới nhất”, ông Hor nói.

Liz Lee, phó giám đốc tại công ty tư vấn Counterpoint Research, cho biết doanh số bán xe điện (EV) của khu vực đã tăng 79% so với cùng kỳ năm trước (YoY) trong nửa đầu năm 2025, nhờ vào việc tăng công suất mạnh mẽ và lắp ráp nội địa hóa của các thương hiệu Trung Quốc.

Các thương hiệu này đã mở rộng khả năng cung cấp mẫu xe, hạ giá bán và hưởng lợi từ nhu cầu nội địa mạnh mẽ tại Việt Nam, nơi thương hiệu nội địa VinFast đang phát triển rất nhanh.

Trong cùng kỳ, các nhà sản xuất thiết bị gốc (OEM) của Trung Quốc chiếm hơn 57% tổng doanh số bán xe điện trong khu vực, đạt mức tăng trưởng 67% so với cùng kỳ năm trước, theo nhà phân tích Abhik Mukherjee của Counterpoint.

Gần 18 nhà sản xuất thiết bị gốc (OEM) Trung Quốc đang hoạt động trong khu vực Đông Nam Á, với BYD, GAC Group, Chery, SAIC Group, Wuling, Changan Automobile và Great Wall Motor dẫn đầu thị trường.

Tuy nhiên, khi các nhà sản xuất ô tô Trung Quốc đang “sao chép” các chiến lược định giá mạnh tay của Trung Quốc tại Đông Nam Á - giảm giá từ 8% đến 20% so với giá gốc, theo nghiên cứu của Nikkei Asia - sự trỗi dậy của họ đang làm dấy lên lo ngại về tính bền vững và tác động đến nền kinh tế địa phương.

“Câu hỏi đặt ra là đối với một số nhà sản xuất xe điện, liệu họ có thể tự duy trì hoạt động nếu công ty không có lãi sau 5 năm? Điều gì sẽ xảy ra với các dịch vụ sau bán hàng nếu công ty không còn tồn tại? Chúng ta cần bảo vệ người mua của mình”, ông nói.

Mặc dù vậy, các nhà sản xuất ô tô Trung Quốc đang tích cực tận dụng các ưu đãi về xe điện do chính phủ các nước Đông Nam Á triển khai nhằm giảm lượng khí thải carbon.

Cách Bangkok khoảng hai giờ lái xe, Chonburi đã trở thành một trung tâm lưu trữ quan trọng cho các phương tiện do Trung Quốc sản xuất, với khu đất gần cảng Laem Chabang - cảng thương mại lớn nhất của đất nước - được sử dụng từ năm 2022 để chứa các phương tiện bên trong cảng và trong các bãi chứa có hàng rào dọc theo các tuyến đường chính.

Những chiếc xe này, thường không có biển số và không được che phủ trong mưa nhiệt đới và thời tiết nắng nóng, nhấn mạnh vai trò ngày càng tăng của Thái Lan trong chuỗi cung ứng xe điện khu vực.

Một nguồn tin trong ngành vận tải biển nói rằng lượng xe điện nhập khẩu từ Trung Quốc đạt đỉnh vào năm 2023 nhưng vẫn ổn định trong năm 2024 và 2025, khi các nhà sản xuất ô tô nhắm đến nhu cầu ở nước ngoài. "Nhiều phương tiện trong số này, bao gồm cả những chiếc được sản xuất tại Thái Lan, đang được đỗ ở các khu vực xung quanh cảng", người này nói.

“Sự hiện diện của xe điện Trung Quốc tại Thái Lan đã trở nên ngày càng đáng kể kể từ quý II”, Naruedom Mujjalinkool, Phó Chủ tịch Bộ phận Nghiên cứu tại Krungthai XSpring Securities (KTX), cho biết. Ông lưu ý rằng doanh số xe điện chiếm khoảng 18% tổng doanh số bán xe trong bảy tháng đầu năm, tăng trưởng đáng kể 12% so với năm trước.

Tại Singapore, BYD là thương hiệu xe hơi bán chạy nhất, vượt qua Toyota trong nửa đầu năm 2025.

Tuy nhiên, tại Việt Nam, VinFast là thương hiệu Đông Nam Á duy nhất bán chạy hơn xe điện Trung Quốc trong năm 2024, thống trị thị trường với 87.000 xe được bán ra, gấp 2,5 lần so với năm trước. Doanh số tiếp tục tăng mạnh trong nửa đầu năm 2025, đạt 67.569 xe, tăng gấp ba lần so với cùng kỳ năm trước.

Nhiều đại lý ô tô đang cạnh tranh với các đối thủ, ngay cả khi điều đó đồng nghĩa với việc lợi nhuận thấp.

Ông Hor đến từ Malaysia có thể mua được chiếc SUV của mình với mức giảm giá mạnh như vậy là nhờ nó được bán trên một sàn giao dịch xe cũ, nơi khẳng định rằng đó là xe "demo" đã được sử dụng tại một đại lý BYD.

Tại Thái Lan, một số đại lý bán xe còn sót lại từ triển lãm ô tô hai năm một lần ở Bangkok với giá thấp hơn khoảng 15%.

"Ưu đãi hấp dẫn tại các triển lãm ô tô không phải là điều mới mẻ, nhưng các đại lý đang phàn nàn về việc giảm giá", một cựu binh trong ngành ô tô Thái Lan, người từ chối tiết lộ danh tính, cho biết. "Mọi người đang mua xe và thấy mức giảm giá lớn được cung cấp cho những du khách khác chỉ vài ngày sau đó tại cùng một triển lãm”.

Theo Hiệp hội Xe du lịch Trung Quốc, tại thị trường nội địa, các nhà sản xuất ô tô đã chứng kiến mức giảm giá trung bình 23.000 Nhân dân tệ (3.220 USD), tương đương mức giảm 12% so với giá gốc, trong nửa đầu năm 2025.

Xói mòn giá trị các nhà sản xuất truyền thống

Theo PwC, thị phần của các nhà sản xuất thiết bị gốc (OEM) Nhật Bản tại các quốc gia ASEAN-6 (Indonesia, Malaysia, Thái Lan, Việt Nam, Philippines và Singapore) đã giảm xuống còn 63,9% vào năm 2024 từ mức 68,2% vào năm 2023.

Các thương hiệu ô tô Nhật Bản từng chiếm lĩnh hơn 90% thị trường Thái Lan và Indonesia.

Trong khi các nhà sản xuất ô tô Trung Quốc tại Thái Lan vẫn đang giảm giá và đưa ra các ưu đãi, các chuyên gia trong ngành cho biết họ ít lo ngại hơn về việc giảm giá thêm.

Ông Mujjalinkool của KTX cho nói ông nhận thấy tần suất giảm giá xe điện thấp hơn so với năm trước, cho thấy các công ty đã đạt đến mức giảm giá phù hợp. "Hơn nữa, các mẫu xe mới ra mắt cũng đang bắt đầu được định giá phù hợp hơn với thị trường chung", ông Mujjalinkool nói thêm.

Bất chấp cuộc chiến giá cả ở Đông Nam Á, các công ty Trung Quốc vẫn có thể bán xe với giá cao hơn nhiều trong khu vực so với trong nước. Ví dụ, mẫu sedan hybrid cắm sạc Seal 05 của BYD có giá bán cao hơn khoảng 50% so với ở Trung Quốc.

Nhiều nhà sản xuất thiết bị gốc (OEM) Trung Quốc coi xuất khẩu có lợi nhuận cao hơn so với xe họ bán trong nước, nơi biên lợi nhuận rất thấp. Trong bảy tháng đầu năm 2025, Trung Quốc đã xuất khẩu 3,68 triệu xe ra nước ngoài, trong đó 1/3 là xe điện, một phân khúc tăng trưởng 84,6% so với cùng kỳ năm ngoái, theo Hiệp hội các nhà sản xuất ô tô Trung Quốc.

Về lâu dài, cạnh tranh có thể gia tăng khi ngày càng nhiều thương hiệu Trung Quốc thâm nhập vào Đông Nam Á và thiết lập năng lực sản xuất tại Thái Lan và Indonesia, Vincent Sun, chuyên gia phân tích cổ phiếu cấp cao tại Morningstar, nhận định.

BYD đã bắt đầu xuất khẩu xe điện sản xuất tại nhà máy Rayong sang châu Âu vào cuối tháng 8. Công ty cũng đang xây dựng một nhà máy sản xuất trị giá 1,3 tỷ USD tại Indonesia. Changan và GAC Motor của Trung Quốc đã bắt đầu sản xuất tại Thái Lan, trong khi SAIC-GM-Wuling đã vận hành các nhà máy tại Indonesia và Malaysia.

Để đối phó với sự tấn công dữ dội của Trung Quốc, các thương hiệu ô tô Nhật Bản đang thay đổi chiến lược, tập trung hơn vào sản xuất xe hybrid và điều chỉnh giá.

Một số nhà sản xuất ô tô Nhật Bản cũng đang thu hẹp hoạt động tại Thái Lan. Năm ngoái, Honda Motor đã thông báo sẽ ngừng sản xuất tại nhà máy Ayutthaya trong năm nay, hợp nhất sản lượng tại cơ sở Prachinburi.

Tương tự, Suzuki Motor cho biết sẽ đóng cửa một nhà máy lắp ráp vào năm 2025 do doanh số bán hàng chậm chạp. Trong khi đó, Nissan đã công bố chiến lược tái cấu trúc toàn diện, ảnh hưởng đến hoạt động sản xuất tại Thái Lan và các thị trường khác như một phần trong kế hoạch vực dậy công ty đang thua lỗ này.

Tuy nhiên, Eugene Hsiao, giám đốc chiến lược cổ phiếu Trung Quốc tại Macquarie Capital, cho biết các nhà sản xuất ô tô Nhật Bản sẽ giữ được lợi thế quan trọng trong lĩnh vực đại lý, dịch vụ. và tài chính, những lĩnh vực mà các đối thủ Trung Quốc không thể nhanh chóng bắt kịp. Ông lưu ý rằng mức độ thâm nhập thị trường xe điện trong khu vực vẫn còn tương đối thấp, và cơ sở hạ tầng sạc vẫn chưa đủ để áp dụng rộng rãi.

“Trong ngắn hạn, chúng tôi tin rằng người mua xe điện Trung Quốc chủ yếu là những người dùng sớm quan tâm đến các tính năng công nghệ, chứ không phải những người muốn thay thế trực tiếp các loại xe động cơ đốt trong (ICE) của Nhật Bản trên thị trường đại chúng”, Hsiao nói.

Tuy nhiên, công ty tư vấn này dự báo sẽ có sự hợp nhất trong lĩnh vực này, dự kiến chỉ 15 trong số 129 thương hiệu xe điện của Trung Quốc vào năm 2024 sẽ duy trì được khả năng tài chính vào năm 2030.

Neta là một ví dụ về một công ty đang gặp khó khăn. Nhà sản xuất xe điện Trung Quốc đang gặp khó khăn về tài chính đã cắt giảm số lượng phòng trưng bày và trung tâm dịch vụ tại Thái Lan, thị trường lớn nhất của hãng, từ hơn mười xuống chỉ còn ba, dẫn đến việc chủ xe phàn nàn về việc sửa chữa chậm trễ, thời gian chờ đợi lâu.