Toyota đối mặt với làn sóng kêu gọi cải tổ hội đồng quản trị của cổ đông

Hoàng Lâm

14/06/2023

Toyota đang phải đối mặt với sự phản đối từ các cổ đông tại cuộc họp thường niên vào tuần này từ các nhà đầu tư. Các cổ đông yêu cầu những thay đổi về chiến lược với xe điện và công ty phải thay đổi hội đồng quản trị, đồng thời tiết lộ việc vận động hành lang chống lại các chính sách khí hậu tiến bộ.

Trong số những người bị cổ đông chỉ trích có cựu Giám đốc điều hành Akio Toyoda, người mà các cổ đông đang cố gắng bỏ phiếu loại bỏ hội đồng quản trị vì thất bại của ông trong việc chuyển đổi nhà sản xuất ô tô lớn nhất thế giới sang sản xuất xe điện.

Nhà sản xuất ô tô lớn nhất thế giới đã bị tụt hậu toàn cầu về xe điện. Năm ngoái, chỉ 0,2% tổng sản lượng của Toyota là xe chạy hoàn toàn bằng điện và công ty đã bị cáo buộc vận động các chính phủ trên khắp thế giới giảm bớt các chính sách ủng hộ xe điện.

BZ4X được cho là mẫu xe "nửa vời" của Toyota về cơ bản là một thân xe ICE được trang bị thêm với pin và động cơ điện là một sự thất bại hoàn toàn. Tháng 4 Toyota cập nhật chiến lược và kế hoạch giới thiệu 10 mẫu xe điện mới.

“Chúng tôi sẽ mở rộng dòng sản phẩm hiện tại của mình bằng cách phát hành mười mẫu xe mới vào năm 2026, đạt doanh số bán hàng năm là 1,5 triệu xe”, Phó chủ tịch điều hành Toyota Hiroki Nakajima cho biết trong buổi công bố phương hướng và chính sách quản lý mới đây của nhà sản xuất ô tô lớn nhất thế giới.

Mặc dù thông báo này được hoan nghênh nhưng nhiều người tin rằng Toyota sẽ gặp khó khăn trong việc tăng trưởng sản xuất xe điện một cách nhanh chóng trong vòng 3 năm tới. Tesla đã mất 9 năm để tăng sản lượng EV từ 20.000 chiếc lên 1,3 triệu chiếc, theo Musk là mức tăng trưởng sản xuất ô tô nhanh nhất trong lịch sử.

Hai tuần trước, Hội đồng Quốc tế về Giao thông sạch (ICCT) đã xếp Toyota vào nhóm “Lạc hậu” trong báo cáo xếp hạng 20 nhà sản xuất ô tô hàng đầu thế giới về sự thống trị thị trường xe điện, công nghệ và tầm nhìn chiến lược.

Tháng trước, một nhóm gồm ba nhà quản lý tài sản, những người nắm giữ chung 400 triệu USD cổ phiếu Toyota đã đệ trình một đề xuất cổ đông thúc giục Toyota Motor Corp cải thiện việc tiết lộ thông tin vận động hành lang về biến đổi khí hậu.

Nhóm cổ đông bao gồm quỹ AkademikerPension của Đan Mạch, Storebrand Asset Management của Na Uy và công ty đầu tư Hà Lan APG Asset Management.

Nhóm này muốn Toyota tiết lộ chi tiết các nỗ lực vận động hành lang của mình, bao gồm cả thông qua các hiệp hội ngành (như FCAI của Úc) và muốn Toyota điều chỉnh các mục tiêu của mình với mục tiêu của Thỏa thuận Paris.

Anders Schelde, giám đốc đầu tư của AkademikerPension cho biết: “Chúng tôi lo ngại rằng Toyota đang bỏ lỡ lợi nhuận từ doanh số bán xe điện tăng vọt, gây nguy hiểm cho thương hiệu có giá trị và củng cố tình trạng tụt hậu toàn cầu của hãng. Chúng tôi cần những thay đổi chính sách cụ thể và đánh giá hàng năm tốt hơn dựa trên dữ liệu độc lập để trấn an các nhà đầu tư quốc tế”.

Một số mẫu xe Toyota giới thiệu mới đây.

Tháng 5, hội đồng quản trị của Toyota đã khuyến nghị các cổ đông bỏ phiếu chống lại nghị quyết sẽ được đưa ra bỏ phiếu vào ngày mai, nói rằng công ty đã báo cáo về các hoạt động quan hệ công chúng liên quan đến khí hậu của mình.

Theo Wall Street Journal, các đại diện của Toyota đã bay nhiều lần để gặp ban quản lý tại AkademikerPension ở Đan Mạch trước thềm cuộc họp chung vào ngày mai.

Những người tham gia cuộc họp tiết lộ rằng các đại diện của Toyota đã cố gắng thúc đẩy quỹ theo đuổi đối thoại thay vì đề xuất của cổ đông.

Greenpeace cũng đang kêu gọi các cổ đông bỏ phiếu cho đề xuất minh bạch khí hậu và đã viết một bản tóm tắt cho nhà đầu tư nêu rõ lý do tại sao nó lại quan trọng như vậy.

“Chúng tôi tin rằng chiến lược hiện tại của Toyota gây ra rủi ro đáng kể cho các nhà đầu tư trong dài hạn vì nó không tính đến những thay đổi trên thị trường toàn cầu một cách đầy đủ và quan trọng hơn là không phù hợp với Thỏa thuận Paris nhằm giữ cho sự nóng lên toàn cầu dưới 1,5 độ C”, Greenpeace thông tin trong cuộc họp giao ban nhà đầu tư AGM. “Có khả năng cao tài sản bị mắc kẹt tại thị trường Trung Quốc khi các đối thủ cạnh tranh trong nước chuyên về xe điện như BYD chuẩn bị giành thị phần lớn hơn từ tay các nhà sản xuất nước ngoài. Ngoài ra, tại thị trường châu Âu và thị trường Mỹ, các đối thủ cạnh tranh như VW, GM và Ford, có vị thế tốt hơn để tận dụng các điều kiện thị trường và quy định, giảm thiểu khả năng tiếp xúc với rủi ro chuyển đổi và khí hậu”.

Greenpeace cho biết ngày càng có nhiều hiểu biết về mối quan hệ giữa rủi ro khí hậu và rủi ro tài chính.

Vào năm 2020, cựu thống đốc Ngân hàng Anh và đặc phái viên về khí hậu của Liên hợp quốc Mark Carney đã lập luận rằng các rủi ro liên quan đến khí hậu phải được xem xét và tiết lộ như một phần của hồ sơ rủi ro đối với bất kỳ công ty cụ thể nào.

“Tác động của rủi ro vật chất do biến đổi khí hậu gây ra lại có ảnh hưởng lớn đến việc định giá tài sản và trong một số trường hợp có thể dẫn đến tài sản bị mắc kẹt đáng kể”, Greenpeace phân tích.

Trong cuộc họp báo với các nhà đầu tư tại Đại hội cổ đông thường niên, Greenpeace nêu bật nghiên cứu gần đây của Fitch Ratings, xếp hạng 15 nhà sản xuất ô tô lớn trên Rủi ro chuyển đổi EV tìm kiếm sự sẵn sàng chuyển đổi và tiếp xúc với thị trường. Theo Fitch Ratings, Toyota đã “ghi điểm” ở hạng mục rủi ro “Cao hơn”.

Mẫu BZ4 gây nhiều tranh cãi của Toyota.

“Rõ ràng là các cổ đông của Toyota chia sẻ mối lo ngại của chúng tôi rằng nhà sản xuất ô tô này đang cản trở tiến độ sản xuất xe điện thông qua việc vận động hành lang về nhiên liệu hóa thạch đã được xác định của họ”, Joe Rafalowicz, người vận động cho Tổ chức Hòa bình Xanh tại Úc Thái Bình Dương, cho biết. “Khi phương tiện giao thông vẫn là nguồn gây ô nhiễm khí hậu hàng đầu, các lựa chọn mà các nhà sản xuất ô tô lớn đưa ra ngày nay là rất quan trọng để ngăn chặn sự nóng lên toàn cầu”.

Tuy nhiên, khi đối mặt với tất cả các ý nghĩa về môi trường và kinh doanh, Toyota vẫn tiếp tục ủng hộ các loại xe chạy bằng xăng, bao gồm cả xe hybrid, với chi phí thay thế bằng điện.

Theo Wall Street Journal, các cổ đông lớn bao gồm văn phòng kiểm soát viên của Thành phố New York, Hệ thống Hưu trí của Công chức California và một số nhà quản lý tài sản châu Âu cho biết họ đã bỏ phiếu hoặc dự định bỏ phiếu để loại một số giám đốc Toyota khỏi ghế hội đồng quản trị của họ, bao gồm cả cựu Giám đốc điều hành và cháu trai của người sáng lập Toyota, Akio Toyoda.

WSJ cho biết lá phiếu của các cổ đông trên là sự phản đối chính sách của Toyoda không ấn định ngày công ty chuyển sang sử dụng 100% điện.

“Giống như các công ty cùng ngành, Toyota đang thất bại trong việc chuyển đổi kịp thời sang đội xe điện”, Brad Lander từ cơ quan kiểm soát của Thành phố New York nói. “Chúng tôi muốn được thuyết phục rằng có một quá trình chuyển đổi đang diễn ra và họ sẽ thực hiện các bước có ý nghĩa hướng tới cam kết hoàn toàn sử dụng xe điện”.

Theo phân tích của Wall Street Journal, khả năng Chủ tịch Toyoda thực sự bị lật đổ là “rất nhỏ” nhưng sự ủng hộ giảm đi dù chỉ một chút cũng sẽ bị coi là một điều đáng xấu hổ trong văn hóa doanh nghiệp dựa trên sự đồng thuận của Nhật Bản.