Nỗ lực của Trung Quốc vào thị trường xe điện châu Âu bị đình trệ

Theo dữ liệu từ công ty nghiên cứu ngành ô tô Dataforce, các thương hiệu do MG của SAIC Motor Corp. dẫn đầu đã ghi nhận ít hơn 3,5% xe điện trong khu vực trong cả năm 2024, đánh dấu mức giảm hàng năm đầu tiên của họ kể từ khi gia nhập thị trường. Nhìn chung, các nhà sản xuất ô tô bao gồm BYD Co. và Xpeng Inc. đã chiếm khoảng 8,5% thị phần.

Tháng 12/2024 đánh dấu tháng thứ hai áp dụng thuế quan bổ sung của Liên minh châu Âu sau khi khối này phát hiện ra rằng viện trợ nhà nước mang lại lợi thế không công bằng cho tất cả các loại xe điện do Trung Quốc sản xuất.

Trên khắp châu Âu, các nhà sản xuất ô tô Trung Quốc nắm giữ 8,2% thị trường xe điện vào tháng 12, tăng nhẹ so với tháng 11 nhưng vẫn thấp hơn mức trung bình. Dữ liệu này bao gồm các quốc gia EU, Vương quốc Anh và các thành viên của Hiệp hội Thương mại Tự do châu Âu như Na Uy.

Các khoản thuế bổ sung của EU, đưa mức thuế lên hơn 45% trong trường hợp của MG, bắt đầu có tác động đến thị trường vào đầu năm 2025.

Ban đầu dự kiến ​​có hiệu lực vào đầu tháng 7, các mức thuế đã phải trải qua các cuộc đàm phán căng thẳng và nhiều thay đổi trước khi thực hiện. EU vẫn là nguồn gây tranh cãi, ngay cả giữa các nhà sản xuất ô tô không phải của Trung Quốc bị ảnh hưởng, với Tesla Inc. và BMW AG đệ đơn kiện để phản ứng.

MG, thương hiệu Anh trước đây có công ty mẹ là SAIC, trong khi đó đã mất vị thế dẫn đầu về doanh số bán hàng tại châu Âu trong số các thương hiệu Trung Quốc, vì khối lượng giảm mạnh sau đợt đẩy mạnh tồn kho vào tháng 6 để vượt qua thời hạn khi đó.

BYD thì vẫn tiếp tục đẩy mạnh vào khu vực này mặc dù phải chịu mức thuế nhập khẩu tiêu chuẩn 10% là 17%. Công ty đã mở rộng sang Hy Lạp và hợp tác với công ty cho thuê ô tô của Pháp Ayvens SA để củng cố vị thế của mình với các khách hàng doanh nghiệp.

Nhà sản xuất này đang thúc đẩy kế hoạch xây dựng một nhà máy tại Hungary để giúp tránh thuế quan mới và cũng đang lên kế hoạch xây dựng một nhà máy trị giá 1 tỷ USD tại Thổ Nhĩ Kỳ, nơi có thỏa thuận liên minh thuế quan với EU, theo đó xe BYD được sản xuất tại đây sẽ được miễn thuế.

Các công ty khác cũng đang thúc đẩy. Upstart Xpeng Inc. đã củng cố vị trí thứ ba sau MG và BYD với việc thâm nhập vào các quốc gia thân thiện với xe điện bao gồm Đan Mạch, Na Uy và Hà Lan, theo nhà phân tích Julian Litzinger của Dataforce.

Bất chấp những thất bại gần đây, các đối thủ cạnh tranh xe điện Trung Quốc vẫn là "mối đe dọa hiện hữu" đối với các nhà sản xuất ô tô châu Âu, công ty nghiên cứu ô tô Jato Dynamics cho biết trong một báo cáo vào tháng 1/2025.

Trong khi các tranh chấp thương mại đã kìm hãm sự tiến triển của Trung Quốc ở châu Âu và Mỹ, xe điện đang nhanh chóng chiếm lĩnh thị trường ô tô Trung Quốc và các nhà sản xuất từ ​​quốc gia này đang giành được thị phần với các mẫu xe giá rẻ tại các thị trường mới nổi.

Người tiêu dùng châu Âu chưa thấy được lợi ích về giá tương tự. Theo Jato, Atto 3 của BYD, có giá khởi điểm là 37.990 euro (39.548 USD) tại Đức trước khi được trợ cấp, được bán với giá thấp hơn 44% tại Trung Quốc. Một mức chênh lệch giá tương tự cũng tồn tại trên mức 26.995 bảng Anh (33.525 USD) MG4, một mẫu SUV nhỏ phổ biến khác, từ Anh đến Trung Quốc. Tuy nhiên, Atto 3 vẫn rẻ hơn nhiều so với chiếc Volkswagen AG ID.4 lớn hơn một chút, có giá 48.635 euro tại Đức.

Lợi thế về giá là một lý do khiến BYD có thể bỏ qua các khoản phí EU bổ sung và tiếp tục mở rộng. Các nhà sản xuất ô tô phương Tây như BMW và Tesla cũng phải chịu thuế quan của EU có ít sự linh hoạt hơn để hấp thụ các chi phí bổ sung.

Trong phản đối của mình mới đây, BMW cho biết các khoản phí bổ sung sẽ không tăng cường khả năng cạnh tranh của các nhà sản xuất châu Âu, sẽ làm chậm quá trình khử cacbon của ngành công nghiệp ô tô và "gây tổn hại đến mô hình kinh doanh của các công ty hoạt động toàn cầu".

Công ty của Đức cho hay họ vẫn hy vọng có một thỏa thuận đàm phán giữa Brussels và Bắc Kinh, đồng thời nói thêm rằng "điều quan trọng là phải tránh một cuộc xung đột thương mại mà cuối cùng chỉ có bên thua cuộc".