Trung Quốc có thể dừng cuộc chiến giá cả xe điện?
Thị trường ô tô lớn nhất thế giới đang đứng trước một bức tranh rối rắm khi các nhà sản xuất ô tô lo ngại bị tụt hậu về quy mô và công nghệ, ngay cả khi biên lợi nhuận giảm và các quan chức chỉ trích việc giảm giá quá mức.
Tuần trước, Stella Li, phó chủ tịch điều hành của BYD, nhà sản xuất xe điện hàng đầu của Trung Quốc, cho biết việc siết chặt vấn nạn giảm giá mạnh của Bắc Kinh có thể khiến 100 trong số hơn 120 nhà sản xuất ô tô bị “đẩy ra ngoài”. Bà Stella Li đã phát biểu bên lề triển lãm ô tô Munich.
Trong những tháng gần đây, các nhà sản xuất ô tô cũng đã phản ứng với cái gọi là chiến dịch chống thoái hóa của chính phủ bằng cách đẩy nhanh việc thanh toán cho các nhà cung cấp và điều chỉnh một số mức chiết khấu bán lẻ cực đoan nhất của họ.
Nhưng có rất ít dấu hiệu cho thấy một sự thay đổi lớn hơn đang diễn ra khi các công ty, vốn tự coi mình là những người tiên phong trong quá trình chuyển đổi năng lượng, lo sợ bị tụt hậu về quy mô và công nghệ và sẵn sàng hy sinh lợi nhuận ngắn hạn.
Bill Russo, cựu giám đốc Chrysler tại châu Á và là người sáng lập công ty tư vấn Automobility có trụ sở tại Thượng Hải, cho biết. “Nếu thành công đòi hỏi quy mô và việc mở rộng quy mô đòi hỏi giá chiết khấu, thì quy mô quan trọng hơn lợi nhuận”.
Bắc Kinh lo ngại rằng sự thoái hóa đang gia tăng áp lực giảm phát tại nền kinh tế lớn thứ hai thế giới và làm gia tăng căng thẳng thương mại với phương Tây, khi các nhà sản xuất ô tô tại thị trường nội địa bão hòa đang tìm kiếm doanh số ở nước ngoài.
Paul Gong, người đứng đầu bộ phận phân tích ngành ô tô Trung Quốc của UBS, cho rằng cuộc chiến giá cả đã “giảm bớt đôi chút” kể từ tháng 7. Mức chiết khấu trung bình cho xe điện đã giảm từ khoảng 8% vào cuối tháng 6 xuống còn 6,7% trong nửa đầu tháng 8, theo dữ liệu của Citi.
Tuy nhiên, Gong đã hạ thấp khả năng hợp nhất toàn ngành trong thời gian tới, do sự hỗ trợ tài chính mạnh mẽ từ chính quyền các tỉnh và thị trường vốn cho các tập đoàn thua lỗ đang cản trở.
“Chúng ta sẽ không thấy điều này xảy ra trong vài tuần hay vài tháng tới mà là trong nhiều năm tới”, ông nói,
Nio, có trụ sở tại Thượng Hải, báo cáo khoản lỗ 1,7 tỷ USD trong nửa đầu năm, mới đây nói rằng họ đã huy động được 1 tỷ USD thông qua việc bán cổ phiếu để tài trợ cho hoạt động nghiên cứu và phát triển cũng như mạng lưới hoán đổi pin của mình.
Các nhà phân tích không kỳ vọng Bắc Kinh sẽ mạnh tay với các công ty, xét đến chính sách hỗ trợ rộng rãi cho quá trình chuyển đổi sang xe điện, vốn được kỳ vọng sẽ mang lại lợi ích lâu dài cho Trung Quốc. Các chiến dịch cũng sẽ không thay đổi vận mệnh của các thương hiệu nước ngoài tại Trung Quốc. Thị phần của họ đã giảm xuống còn 30%, từ mức 60% vào năm 2020, khi người tiêu dùng Trung Quốc chuyển từ xe chạy bằng xăng của các thương hiệu nước ngoài sang xe điện công nghệ cao, giá rẻ do Trung Quốc sản xuất.
Ông Gong nói thêm, mặc dù đã có "một số hỗn loạn" từ các cuộc chiến giá cả khốc liệt và các nhà sản xuất ô tô gây sức ép lên các nhà cung cấp, nhưng "việc người tiêu dùng có thể tận hưởng những mẫu xe tốt hơn với giá thấp hơn hiện nay tự nó là kết quả của tiến bộ công nghệ" do cạnh tranh thị trường mang lại.
Các nhà phân tích mô tả chiến dịch này là "chính sách cổ điển của Trung Quốc", trong đó Bắc Kinh phát tin hiệu cho thấy họ mong đợi sự kỷ luật hơn từ ngành công nghiệp nhưng lại để các công ty và nhà đầu tư tự quyết định đâu là ranh giới đỏ của các quan chức.
" />
Thomas Schemera, giám đốc điều hành toàn cầu của nhà sản xuất ô tô nhà nước Trung Quốc GAC Motor, nhận định có một quá trình hợp nhất đã diễn ra như một phần của "cuộc cạnh tranh bình thường".
Tuy nhiên, chiến dịch mạnh tay của Trung Quốc sẽ làm phức tạp thêm triển vọng của một nhóm các ông lớn trong ngành xe điện của Trung Quốc, bao gồm BYD, công ty đang cạnh tranh với Tesla của Elon Musk để giành ngôi vị nhà sản xuất xe điện lớn nhất thế giới.
Các cơ quan quản lý đã triển khai một loạt các biện pháp mềm mỏng hơn, bao gồm các hướng dẫn cho chính quyền địa phương cắt giảm trợ cấp quá mức và ưu đãi thuế.
Một biện pháp cụ thể được đưa ra vào tháng 6, khi các nhà sản xuất ô tô bị buộc phải thanh toán cho các nhà cung cấp trong vòng 60 ngày. Ngành công nghiệp này ngày càng phụ thuộc vào các hoạt động như trì hoãn thanh toán hóa đơn, yêu cầu giá linh kiện thấp hơn như một điều kiện để thanh toán nhanh hơn và phát hành kỳ phiếu thay vì tiền mặt.
Điều này đã góp phần khiến lợi nhuận ròng và doanh thu của BYD không đạt kỳ vọng của các nhà phân tích trong quý 2 và biên lợi nhuận gộp giảm hơn 2 điểm phần trăm.
Tuần trước, Bắc Kinh cũng đã công bố chiến dịch kéo dài ba tháng nhằm vào các quảng cáo ô tô phóng đại hoặc sai sự thật.
Trong tám tháng đầu năm, 4,3 triệu ô tô đã được xuất khẩu từ Trung Quốc, bao gồm 1,5 triệu xe điện, tăng từ mức dưới 1 triệu của cả năm 2020, trong một sự thay đổi đối với một ngành công nghiệp từ lâu đã bị thống trị bởi Châu Âu, Nhật Bản và Mỹ.
BYD dẫn đầu xu hướng này, với doanh số bán hàng ở nước ngoài đã tăng hơn gấp đôi lên hơn 630.000 xe trong tám tháng đầu năm. Công ty gần đây cho biết họ tự tin có thể bán được 940.000 xe vào cuối năm, tăng so với mục tiêu ban đầu là 800.000 xe do chủ tịch Wang Chuanfu đặt ra.
Các nhà phân tích của Goldman Sachs cho biết họ kỳ vọng cân bằng cung-cầu của ngành sẽ được cải thiện, một phần nhờ vào sự gia tăng xuất khẩu. Dự báo tỷ lệ sử dụng xe điện tại các nhà máy sẽ tăng từ 61% vào năm 2024 lên tới 81% vào năm tới.
Tuy nhiên, sự gia tăng xuất khẩu cũng vấp phải sự chỉ trích từ các quan chức phương Tây, những người cáo buộc các nhà sản xuất ô tô Trung Quốc đang tìm cách xuất khẩu để thoát khỏi tình trạng dư thừa công suất.
