Các nhà sản xuất EV Trung Quốc lo lắng khi hết trợ cấp và khủng hoảng chip diễn biến phức tạp

Sự thiếu hụt chất bán dẫn toàn cầu cho xe điện là một mối quan tâm khác được các công ty trong ngành ô tô Trung Quốc đưa ra tại triển lãm ô tô Auto Guangzhou 2022, khai mạc vào ngày 30/12 tại thành phố miền nam Trung Quốc.

Theo dự báo của Hiệp hội Xe khách Trung Quốc, được hỗ trợ bởi các chính sách và trợ cấp của chính phủ trong nhiều năm, thị trường EV của Trung Quốc đã hướng tới doanh số kỷ lục 6,5 triệu chiếc vào năm 2022, gần gấp đôi mức 3,52 triệu chiếc của năm 2021.

Tuy nhiên, tổng doanh số bán xe chỉ tăng 3,3% hàng năm lên 24,3 triệu chiếc trong 11 tháng đầu năm. Hiệp hội Xe khách Trung Quốc đã dự báo mức tăng trưởng 3% cho toàn thị trường vào năm 2023 và mức tăng trưởng 31% cho xe điện.

Feng Xingya, tổng giám đốc của nhà sản xuất ô tô nhà nước GAC Motor, cho biết: “Ngành công nghiệp đang đối mặt với những rủi ro không nhỏ. Ví dụ như nguồn cung chip. Chúng tôi vẫn chưa nắm bắt được bức tranh toàn cảnh, cụ thể là giải quyết các vấn đề cơ bản”.

Nhà sản xuất ô tô có trụ sở tại Quảng Châu sản xuất Aion, một chiếc xe chạy bằng pin, một trong những sản phẩm bán chạy nhất của đất nước.

Trung Quốc, thị trường xe điện lớn nhất thế giới, đã bị ảnh hưởng nặng nề do nguồn cung chip bị gián đoạn do lệnh phong tỏa do COVID-19 gây ra kể từ năm 2020 và do căng thẳng địa chính trị với Mỹ, khiến các nhà sản xuất ô tô phải giảm sản lượng và điều chỉnh mục tiêu bán hàng.

GAC Motor vào ngày 30/12 dự kiến ​​mức tăng trưởng doanh số bán hàng 10% cho năm 2023, giảm so với ước tính 12% cho năm nay.

“Các chính sách xung quanh xe điện, chẳng hạn như việc không còn trợ cấp, là một trong những điều không chắc chắn khác mà ngành của chúng tôi phải đối mặt”, Feng nhấn mạnh.

Hiện tại, người mua EV tại Trung Quốc được giảm giá từ 4.800 nhân dân tệ (695 USD) đến 12.600 nhân dân tệ nhưng các khoản trợ cấp đã bị loại bỏ dần kể từ năm 2020, sẽ kết thúc vào năm nay.

“Nio ET5 của chúng tôi đã trở thành sản phẩm bán chạy nhất trong năm nay với thời gian chờ giao hàng là ba tháng”, đại diện của nhà sản xuất EV cao cấp Trung Quốc Nio cho biết tại triển lãm ô tô và đề cập đến mẫu sedan mới của họ. "Nhưng giá mới của chúng tôi là 328.000 nhân dân tệ không có trợ cấp. Những khách hàng mua trước đó được giảm giá 11.000 nhân dân tệ”.

Giám đốc điều hành Nio William Li gần đây cũng cho hay, công ty có thể phải đối mặt với áp lực lớn trong nửa đầu năm 2023 do nhu cầu yếu hơn sau khi trợ cấp sẽ bị cắt.

Sự thay đổi chính sách được đưa ra khi tâm lý người tiêu dùng bị cản trở bởi sự bùng phát lớn của COVID-19 sau khi chính phủ chuyển sang sống chung với virus, từ bỏ chiến lược không khoan nhượng với COVID. Tổng doanh số bán lẻ hàng tiêu dùng của Trung Quốc giảm 0,1% trong 11 tháng đầu năm, do các đợt phong tỏa làm gián đoạn hoạt động sản xuất và kinh doanh.

Tu Le, người sáng lập công ty tư vấn Sino Auto Insights có trụ sở tại Bắc Kinh, nhận định Chính phủ Trung Quốc có thể mở rộng các ưu đãi cho xe điện do những bất ổn của đại dịch và áp lực tăng trưởng kinh tế. 

“Nền kinh tế năm 2023 sẽ cần thúc đẩy tiêu dùng, không chỉ đối với ô tô mà cả thị trường nói chung”, Tu Le nhấn mạnh.

Trước đó, Trung Quốc đã áp dụng chính sách miễn, giảm thuế, phí sử dụng xe điện, cụ thể miễn thuế 5% cho các loại xe "thuần" điện, xe Plug-in Hybrid và xe chạy bằng pin nhiên liệu hydro. Chính phủ cũng giảm 50% phí đăng ký xe điện.

Đầu năm 2022, Bộ Tài chính Trung Quốc đã đưa ra thông báo rằng các khoản trợ cấp mua xe điện và hybrid sẽ giảm 30% kể từ đầu năm, trước khi biến mất hoàn toàn vào cuối năm 2022.

Vào tháng 9/2022, Bộ Tài chính, Cục Quản lý Thuế Nhà nước và Bộ Công nghiệp và Công nghệ Thông tin Trung Quốc đã bất ngờ cùng công bố thông báo về việc gia hạn miễn thuế khi mua xe điện đến hết năm 2023.

Bắc Kinh thực tế đã nhiều lần gia hạn miễn thuế mua xe điện kể từ khi chính sách này được áp dụng lần đầu vào năm 2014. Cùng với các ưu đãi khác, chính sách này đã giúp Trung Quốc trở thành thị trường xe điện lớn nhất thế giới. Nhưng các khoản trợ cấp thuế bắt đầu giảm dần trong ba năm gần đây và chuyển sang khuyến khích các nhà sản xuất xe điện chế tạo và cải tiến công nghệ để xe điện có giá cả phải chăng hơn thay vì phụ thuộc vào trợ cấp chính phủ.

Để giúp duy trì tốc độ tăng trưởng của ô tô điện, Bộ Công nghiệp và Công nghệ thông tin và Bộ Tài chính Trung Quốc đã gia hạn thời gian miễn thuế mua các phương tiện năng lượng mới cho đến ngày 31 tháng 12 năm 2023. Các phương tiện năng lượng mới bao gồm cả chạy hoàn toàn bằng điện cũng như plug-in hybrid.