10:26 08/12/2008

“Ba lý do chính FDI ít vào nông nghiệp”

Nguyễn Huyền

Vụ trưởng Vụ Hợp tác quốc tế, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, nhận định về tình hình FDI trong lĩnh vực nông nghiệp

"FDI trong lĩnh vực nông nghiệp còn nhiều hạn chế".
"FDI trong lĩnh vực nông nghiệp còn nhiều hạn chế".
Nhận định của ông Lê Văn Minh, Vụ trưởng Vụ Hợp tác quốc tế, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, về tình hình FDI trong lĩnh vực nông nghiệp.

Trong thời gian qua đầu tư nước ngoài đổ vào Việt Nam rất nhiều và tăng lên theo từng năm, nhưng ở lĩnh vực nông nghiệp thì thu hút FDI rất thấp. Vậy ông có nhận xét gì về vấn đề này?

Có hai loại đầu tư cần phân biệt. Một loại hỗ trợ chính thức là ODA, hiện nay Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn chỉ đứng sau Bộ Giao thông vận tải về số lượng tiền, nhưng lại đứng thứ nhất về số lượng dự án. Loại đầu tư trực tiếp là FDI thì nông nghiệp yếu nhất trong các ngành.

Theo tôi có 3 nguyên nhân chính khiến cho lĩnh vực nông nghiệp ít thu hút FDI vì thứ nhất là đầu tư vào nông nghiệp rất nhiều rủi ro thiên tai dịch bệnh. Thứ hai là đất đai, hiện nay đất đai của ta rất manh mún và phần lớn do nông dân giữ. Thứ ba là phía chúng ta cũng có lỗi là chưa thật mạch lạc trong thu hút đầu tư, về mặt tổ chức, hướng dẫn cũng chưa thật tốt.

Theo ông thì vốn ODA đầu tư ngành nông nghiệp rất lớn. Vậy lĩnh vực nào của nông nghiệp nhận được nguồn vốn đó?

Có 3 vùng nhận được đầu tư ODA lớn nhất. Nhiều nhất là miền Trung, trong đó có cả nam và bắc Trung Bộ. Đầu tư chủ yếu cho 3 ưu tiên. Một là xoá đói giảm nghèo. Hai là phòng chống thiên tai, giải quyết những chuyện xói lở lụt bão. Ưu tiên thứ ba là giải quyết hạ tầng cơ sở. Hiện nay chúng tôi có 6 dự án (dự án) cho vùng này.

Vùng ưu tiên thứ hai là ĐBSCL, ngành nông nghiệp và cả nước nói chung đang lo chuyện biến đổi khí hậu, theo các nhà khoa học thế giới, khi mực nước biển dâng lên 1 mét thì Việt Nam là nước thứ hai trên thế giới bị ảnh hưởng thiên tai nặng nhất sau Bangladesh.

Trong đó, ĐBSCL rất thấp sẽ bị ảnh hưởng trực tiếp nên ngành nông nghiệp đang đầu tư vào ĐBSCL chủ yếu là huy động dự án ODA để giải quyết hệ thống thuỷ lợi, đã có 2 dự án gần 300 triệu USD đầu tư vào đấy.

Chúng tôi đang đàm phán với Ngân hàng Thế giới dự án trị giá 150 triệu USD để giải quyết 3 vấn đề chính. Một là hạ tầng cơ sở. Hai là hiện đại hoá nông nghiệp, vì hiện nay nông dân gặt xong không có công nghệ sau thu hoạch. Ba là tạo cho nông dân có nguồn tín dụng nhất định để cải tạo đời sống và đầu tư vào các công trình nước sạch, vệ sinh môi trường.

Vùng miền núi phía Bắc có 6 tỉnh nghèo, ngành nông nghiệp đang rất ưu tiên, chủ yếu phục vụ để nâng cao đời sống của người dân.
 
Sau khi phân tích và nhận biết những điểm yếu của nông nghiệp khiến nhà đầu tư lo ngại, vậy chúng ta đã làm gì để khắc phục và thu hút FDI?

Về thu hút FDI chúng tôi có 4 hoạt động chính. Thứ nhất là thành lập chiến lược thu hút đầu tư FDI vào nông nghiệp giai đoạn 2010-2020 và đang trình Thủ tướng Chính phủ duyệt. Thứ hai, đang hoàn thiện cơ chế trong bộ, những chỗ nào vướng mắc thì giải quyết ngay.

Thứ ba là thành lập nhóm các nhà đầu tư, những chỗ nào khó khăn thì trực tiếp tháo gỡ và bàn với các tỉnh giải quyết. Thứ tư là kêu gọi đầu tư, đó là Chương trình xúc tiến đầu tư, chúng tôi giới thiệu tất cả những điều kiện về nông nghiệp như: đất đai, bảo vệ thực vật, thú y...

Mời nhà đầu tư cùng chúng tôi thảo luận những vấn đề còn vướng mắc và mời họ để tham quan, tổ chức các hội nghị để nhà đầu tư gặp gỡ các DN và các tỉnh. Những vấn đề như vậy đã được triển khai, tôi rất hy vọng những năm tới FDI trong nông nghiệp sẽ tăng lên.

* Từ năm 1998 đến tháng 8/2008 khu vực nông nghiệp có 966 dự án (831 dự án nông lâm nghiệp; 135 dự án thuỷ sản). Vốn đầu tư khoảng 4.682 triệu USD, tổng vốn điều lệ khoảng 2.236 triệu USD. Trong 831 dự án nông-lâm nghiệp, vốn đầu tư là 4.222 triệu USD, vốn điều lệ là 1.977 triệu USD. 135 dự án thuỷ sản, vốn đầu tư là 460 triệu USD, vốn điều lệ là 258 triệu USD.

Tính đến ngày 31/12/2008, có 929 dự án còn hiệu lực, với vốn đầu tư là 4.458 triệu USD, vốn điều lệ 2.115 triệu USD và 2.021 triệu USD đầu tư thực hiện.

Trong đó có 800 dự án nông-lâm nghiệp, vốn đầu tư là 4.008 triệu USD, vốn điều lệ là 1.867 triệu USD và 1.852 triệu USD đầu tư thực hiện. 129 dự án thuỷ sản, vốn đầu tư là 450 triệu USD, vốn điều lệ là 248 triệu USD và 169 triệu USD đầu tư thực hiện.

FDI trong lĩnh vực nông nghiệp còn nhiều hạn chế như: số lượng dự án chỉ chiếm 10,7% trong tổng số dự án FDI toàn quốc và vốn đầu tư đăng ký trong lĩnh vực này khoảng 5,24% vốn đầu tư trong cả nước (từ 1998-12/2007).