Chặng đường “không chỉ có hoa hồng” của Amazon: Từ trong gara trở thành công ty 2 nghìn tỷ USD

Công ty do Jeff Bezos thành lập trong gara của ông ở bang Washington vào ngày 5/7/1994 đã phát triển thành một gã khổng lồ thương mại điện tử trị giá 2 nghìn tỷ USD.

Nhưng không chỉ có hoa hồng, Amazon đã phải đối mặt với nhiều lời chỉ trích, sự giám sát của cơ quan quản lý và các vấn đề tài chính. Ngày 5/7 vừa qua, Amazon đã bước sang tuổi 30, trưởng thành từ một công ty trong gara, lên một gã khổng lồ thương mại điện tử có giá trị vốn hóa 2 nghìn tỷ USD.

1994: AMAZON ĐƯỢC THÀNH LẬP

Jeff Bezos, một cựu sinh viên Princeton, đã thành lập Amazon trong gara của mình ở bang Washington vào ngày 5 tháng 7 năm 1994 với cái tên “Cadabra” - như trong “abracadabra” - nhưng đã thay đổi tên.

Công ty ra mắt trang web một năm sau đó, trở thành hiệu sách trực tuyến giao hàng tới 45 quốc gia.

1997: AMAZON IPO

Amazon niêm yết trên sàn Nasdaq vào ngày 15/5, chào bán 3 triệu cổ phiếu với giá ban đầu là 18 USD/cổ phiếu.

Tờ Wall Street Journal đưa tin vào thời điểm đó: “Mặc dù công ty vẫn chưa tạo ra lợi nhuận ròng, nhưng một số nhà phân tích cho biết họ kỳ vọng công ty sẽ đạt doanh thu hàng triệu đô la trong vòng vài năm”.

1998: AMAZON KHÔNG CHỈ BÁN SÁCH

Vào mùa hè năm 1998, Amazon cho biết họ sẽ bán nhiều loại hàng hóa hơn, bao gồm cả quần áo và máy tính. Tờ New York Times đưa tin vào thời điểm đó rằng Amazon là “nhà bán lẻ thành công nhất trên Internet” với chỉ hơn 3 triệu khách hàng.

2001: AMAZON GIÓNG HỒI CHUÔNG CẢNH BÁO VỀ QUYỀN LAO ĐỘNG

Amazon đã sa thải 1.300 nhân viên, bao gồm cả những công nhân ở Seattle từng tham gia nỗ lực tổ chức công đoàn. Amazon nói với 450 trong số 850 nhân viên bị sa thải ở Seattle rằng, nếu họ muốn thôi việc, họ phải ký một điều khoản từ bỏ quyền kiện công ty và hứa “không đưa ra bất kỳ bình luận xúc phạm nào dưới bất kỳ hình thức nào dù bằng văn bản, điện tử hay bằng miệng, với báo chí hoặc bất kỳ cá nhân hoặc tổ chức nào có liên quan đến công ty”, trang Wired đưa tin vào thời điểm đó.

2005: AMAZON RA MẮT PRIME

Amazon tung ra dịch vụ chuyển phát nhanh Amazon Prime với mức giá 79 USD/năm trong báo cáo thu nhập quý 4 năm 2004.

“Amazon Prime là dịch vụ chuyển phát nhanh ‘ăn thỏa thích’,” CEO Jeff Bezos nói trong một tuyên bố vào thời điểm đó (tháng 2 năm 2005). “Mặc dù tốn kém đối với công ty trong thời gian ngắn nhưng đó là một lợi ích đáng kể và thuận tiện hơn cho khách hàng.”

Ưu đãi này không phổ biến rộng rãi ngay lập tức. Nhưng Amazon Prime đã đạt hơn 100 triệu người đăng ký vào năm 2018.

2011: AMAZON BỊ VẠCH TRẦN VẤN ĐỀ VỀ QUYỀN LAO ĐỘNG

Tờ báo Morning Call ở Allentown, Pennsylvania đã phơi bày điều kiện làm việc tồi tệ trong một nhà kho của Amazon. Tờ báo đưa tin Amazon đang thuê nhân viên y tế và tài xế xe cứu thương để điều trị cho những công nhân bị ngã gục trong nhà kho không có máy điều hòa. Có thời điểm, chỉ số nhiệt lên tới 102 độ F (39 độ C), 15 công nhân đã gục xuống.

“Những người không thể nhanh chóng hạ nhiệt và quay lại làm việc đã được đưa về nhà hoặc đưa ra ngoài bằng cáng và xe lăn và chuyển đến các bệnh viện trong khu vực. Và những người mới lại sẵn sàng bắt đầu công việc bất cứ lúc nào”, The Morning Call viết vào thời điểm đó.

Trong những năm kể từ đó, Amazon đã bị chỉ trích vì đe dọa người lao động và phá hủy các nỗ lực thành lập công đoàn.

2017: AMAZON THỰC HIỆN THƯƠNG VỤ MUA LẠI LỚN NHẤT TỪ ​​TRƯỚC ĐẾN NAY

Amazon đã mua Whole Foods Market với giá 13,7 tỷ USD vào tháng 6 khi công ty này mong muốn có chỗ đứng vững chắc hơn trên thị trường tạp hóa, với mức giá 42 USD tiền mặt cho mỗi cổ phiếu. Động thái này đánh dấu thương vụ mua lại lớn nhất của nó cho đến nay.

2018: AMAZON ĐẠT MỨC ĐỊNH GIÁ 1 NGHÌN TỶ USD

Amazon trở thành công ty thứ hai của Hoa Kỳ đạt mức vốn hóa thị trường 1 nghìn tỷ USD vào tháng 9, sau khi cổ phiếu tăng 1,9%, đẩy giá trị vượt qua ngưỡng 1 nghìn tỷ USD. Công ty nhanh chóng gia nhập câu lạc bộ trị giá trên 1 nghìn tỷ USD của Apple nhưng lại giảm xuống còn 990 tỷ USD chỉ vài phút sau đó.

2020: AMAZON TÁI GIA NHẬP CÂU LẠC BỘ VỐN HÓA THỊ TRƯỜNG TRỊ GIÁ 1 NGHÌN TỶ USD

Amazon một lần nữa vượt qua ngưỡng 1 nghìn tỷ USD sau khi đánh bại kỳ vọng của Phố Wall về thu nhập quý 4 năm 2019. Cổ phiếu của công ty đã tăng 9% trong phiên giao dịch đầu ngày 31 tháng 1, đẩy mức định giá của công ty lên 1,02 nghìn tỷ USD. Tuy nhiên, Amazon đã kết thúc ngày giao dịch với giá trị thị trường là 995,9 tỷ USD.

2021: JEFF BEZOS TỪ CHỨC GIÁM ĐỐC ĐIỀU HÀNH AMAZON

Jeff Bezos tuyên bố ông sẽ từ chức Giám đốc điều hành của công ty vào cuối năm và trở thành chủ tịch điều hành. Trong bức thư cuối cùng gửi các cổ đông của Amazon với tư cách là Giám đốc điều hành, Bezos đã nói về nhân viên, khách hàng, sinh học và cái chết của công ty.

2022: AMAZON CÓ LIÊN MINH ĐẦU TIÊN, LỖ 1 NGHÌN TỶ USD

Hơn 2.600 công nhân ở Staten Island đã bỏ phiếu tham gia công đoàn Amazon đầu tiên ở Hoa Kỳ vào tháng 4, đúng thời điểm công ty bị giám sát chặt chẽ về vi phạm luật lao động. Chiến thắng của liên minh đến đúng lúc công ty phải đối mặt với những tai ương tài chính riêng biệt. Vốn hóa thị trường của Amazon đã giảm xuống còn 879 tỷ USD trong tháng 11 - giảm từ mức kỷ lục 1,88 nghìn tỷ USD kể từ tháng 7 năm 2021. Khoản lỗ đáng kinh ngạc khiến Amazon trở thành công ty đại chúng đầu tiên trên thế giới mất 1 nghìn tỷ USD giá trị thị trường.

Kể từ khi những nhân viên đầu tiên thành lập công đoàn ở Đảo Staten, công nhân của Amazon đã truyền cảm hứng cho sự hồi sinh trong các nỗ lực thành lập công đoàn trên toàn quốc. Nhưng Amazon đã bị cáo buộc đàn áp hoạt động công đoàn và ngăn cản nỗ lực đoàn kết công nhân của mình ở các bang khác. Amazon đã từ chối thương lượng với công đoàn, công ty vẫn chưa đảm bảo được hợp đồng đầu tiên.

2024: ĐẦU TƯ VÀO AI, VỐN HÓA THỊ TRƯỜNG TĂNG KỶ LỤC 

Amazon hoàn tất khoản đầu tư 4 tỷ USD vào công ty khởi nghiệp trí tuệ nhân tạo Anthropic. Công ty ban đầu đầu tư 1,25 tỷ USD vào công ty khởi nghiệp vào tháng 9 năm 2023 và công bố thêm 2,75 tỷ USD vào tháng 3.

Việc thúc đẩy AI đã giúp Amazon lần đầu tiên vượt qua ngưỡng vốn hóa thị trường 2 nghìn tỷ USD. Công ty được cho là đang phát triển một chatbot AI, có tên nội bộ là “Metis”, để cạnh tranh với ChatGPT của OpenAI. Amazon đã gia nhập Alphabet, công ty mẹ của Google, đạt mức định giá 2 nghìn tỷ USD vào tháng 4.

Cùng thời gian đó, Amazon bị phạt gần 6 triệu USD vì hành vi vi phạm luật lao động của California.