TẠP CHÍ ĐIỆN TỬ
Chính sách tiền tệ “ra quân” chống lạm phát
4 công cụ chính sẽ được Ngân hàng Nhà nước sử dụng để góp phần kiềm chế lạm phát, bên cạnh các giải pháp ổn định tỷ giá
4 công cụ chính sẽ được Ngân hàng Nhà nước sử dụng để góp phần kiềm chế lạm phát, bên cạnh các giải pháp ổn định tỷ giá, kiểm soát thị trường vàng.
Cuối chiều 25/2, Ngân hàng Nhà nước công bố thông tin về gói 7 giải pháp góp phần kiềm chế lạm phát, ổn định kinh tế vĩ mô, đảm bảo an sinh xã hội, theo Nghị quyết số 11/NQ-CP ngày 24/2/2011 của Chính phủ.
Nhóm giải pháp này được giới thiệu qua bài viết chi tiết của Phó thống đốc Ngân hàng Nhà nước Nguyễn Văn Bình.
4 công cụ chính, hạn chế “lách” tín dụng
Ở định hướng chung, Ngân hàng Nhà nước cho biết sẽ tổ chức thực hiện chính sách tiền tệ chủ động, chặt chẽ và thận trọng; tăng cường hoàn thiện thể chế về tiền tệ, tín dụng và ngân hàng nhằm ổn định thị trường tiền tệ, bảo đảm an toàn hệ thống; kiểm soát tốc độ tăng tín dụng dưới 20%, tổng phương tiện thanh toán tăng khoảng 15-16%; lãi suất và tỷ giá ở mức hợp lý, phù hợp với các điều kiện và mục tiêu kinh tế vĩ mô.
Ngay sau khi Chính phủ ban hành Nghị quyết, Ngân hàng Nhà nước sẽ ban hành chỉ thị yêu cầu các đơn vị thuộc và các tổ chức tín dụng thực hiện các giải pháp về tiền tệ và hoạt động ngân hàng nhằm kiểm soát lạm phát, ổn định kinh tế vĩ mô và bảo đảm an sinh xã hội năm 2011.
Các giải pháp điều hành nhằm kiềm chế tín dụng tăng dưới 20% nhưng vẫn đáp ứng nhu cầu vốn để sản xuất kinh doanh hiệu quả, tập trung ưu tiên vốn tín dụng phục vụ phát triển sản xuất kinh doanh, nông nghiệp, nông thôn, xuất khẩu, công nghiệp hỗ trợ, doanh nghiệp nhỏ và vừa.
Trọng tâm là Ngân hàng Nhà nước sẽ sử dụng và điều hành linh hoạt các công cụ chính sách tiền tệ, tập trung ở 4 công cụ chính là lãi suất, nghiệp vụ thị trường mở, tái cấp vốn và dự trữ bắt buộc để điều tiết lượng tiền cung ứng và thanh khoản; đảm bảo tốc độ tăng tổng phương tiện thanh toán khoảng 15 - 16%.
Cơ quan này cũng sẽ chỉ đạo các ngân hàng thương mại điều chỉnh lại kế hoạch kinh doanh về tăng trưởng tín dụng và tài sản có; đăng ký tăng trưởng tín dụng với Ngân hàng Nhà nước trên cơ sở đảm bảo đúng các quy định về tỷ lệ an toàn và tăng trưởng tín dụng dưới 20% của Ngân hàng Nhà nước.
Phó thống đốc Nguyễn Văn Bình cho biết sẽ chỉ đạo các ngân hàng thương mại giảm đến mức tối đa tín dụng cho lĩnh vực phi sản xuất, nhất là lĩnh vực bất động sản, chứng khoán. Ngân hàng Nhà nước sẽ điều chỉnh linh hoạt các tỷ lệ trích lập dự phòng rủi ro và các tỷ lệ an toàn khác nhằm hướng các luồng vốn tín dụng phục vụ cho các hoạt động sản xuất kinh doanh quan trọng và thiết yếu của nền kinh tế.
Đáng chú ý là cơ quan này sẽ ban hành cơ chế để kiểm soát việc tổ chức tín dụng mua trái phiếu của doanh nghiệp nhằm đảm bảo an toàn lĩnh vực kinh doanh này, hướng dẫn các ngân hàng thương mại quản lý số dư mua trái phiếu của doanh nghiệp (tránh tình trạng tổ chức tín dụng lợi dụng chuyển từ cho vay sang mua trái phiếu).
Về lãi suất, nhà điều hành sẽ kiểm soát ở mức hợp lý theo hướng chủ động, tích cực kiềm chế lạm phát, kiềm chế tăng trưởng tín dụng, nâng cao giá trị và mức hấp dẫn của VND so với ngoại tệ, đồng thời kiểm soát được việc chuyển dịch tín dụng VND sang ngoại tệ.
Cụ thể, Ngân hàng Nhà nước sẽ ban hành ngay các văn bản quy phạm pháp luật để hoàn thiện cơ chế như: thông tư về lãi suất cơ bản, thông tư về lãi suất trong trường hợp thị trường tiền tệ và hoạt động ngân hàng có diễn biến bất thường, thông tư về thu phí cho vay, thông tư về áp dụng lãi suất không kỳ hạn trong trường hợp người gửi tiền rút trước hạn.
Bên cạnh đó sẽ chủ động xác định một cách linh hoạt các mức lãi suất điều hành của Ngân hàng Nhà nước tương ứng với lạm phát kỳ vọng và so với cùng kỳ.
Cơ chế cho vay ngoại tệ cũng sẽ được sửa đổi để kiểm soát tốc độ cho vay ngoại tệ khoảng 20% trên nguyên tắc chỉ phục vụ cho các hoạt động sản xuất, kinh doanh thiết yếu của nền kinh tế và có nguồn thu ngoại tệ từ hoạt động sản xuất kinh doanh của mình.
Ngân hàng Nhà nước sẽ chủ động phối hợp với Bộ Tài chính trong việc phát hành trái phiếu Chính phủ trong nước và quốc tế, điều hành thị trường vốn nhằm đảm bảo sự thống nhất, nhịp nhàng giữa chính sách tiền tệ và chính sáh tài khóa theo hướng kiểm soát lạm phát, bình ổn kinh tế vĩ mô.
Tăng cường quản lý ngoại hối
Bên cạnh chính sách tín dụng ngoại tệ nói trên, bài viết của ông Bình cũng cho biết Ngân hàng Nhà nước sẽ điều hành tỷ giá và thị trường ngoại hối linh hoạt, phù hợp với diễn biến thị trường.
Nhà điều hành sẽ tăng cường quản lý ngoại hối, thực hiện ngay các biện pháp cần thiết để các tổ chức, cá nhân bán ngoại tệ cho ngân hàng khi có nguồn thu và được mua khi có nhu cầu hợp lý, bảo đảm thanh khoản ngoại tệ, bình ổn tỷ giá, đáp ứng phát triển sản xuất kinh doanh thiết yếu của nền kinh tế và tăng dự trữ ngoại hối.
Cụ thể là điều hành linh hoạt tỷ giá phù hợp với cung - cầu ngoại tệ, đáp ứng nhu cầu ngoại tệ cho nhập khẩu các mặt hàng thiết yếu, ban hành các cơ chế, chính sách đồng bộ nhằm hạn chế rủi ro trong hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp và của ngân hàng thương mại, góp phần kiểm soát lạm phát và hạn chế nhập siêu, ổn định kinh tế vĩ mô và duy trì tăng trưởng kinh tế.
Các giải pháp phát triển thị trường cũng sẽ được triển khai, trong đó cho sử dụng một số công cụ phái sinh nhằm góp phần điều hành tỷ giá linh hoạt, hỗ trợ cho thực thi chính sách tiền tệ chủ động; tạo điều kiện cho doanh nghiệp và ngân hàng chủ động cân đối và phòng ngừa rủi ro ngoại tệ.
Định hướng được Phó thống đốc nhấn mạnh là sẽ “thực hiện quyết liệt các biện pháp về quản lý, sử dụng ngoại tệ, kiểm soát chặt chẽ cả việc cho vay và bán ngoại tệ để thanh toán cho nhập khẩu các mặt hàng thuộc dnh mục các mặt hàng nhập khẩu không thiết yếu, không cấp bách”.
Và theo định hướng Thủ tướng Chính phủ đưa ra, Ngân hàng Nhà nước sẽ đề xuất và triển khai ngay các biện pháp cần thiết để các tổ chức, cá nhân, trước hết là các tập đoàn kinh tế, tổng công ty Nhà nước bán ngoại tệ cho ngân hàng khi có nguồn thu và được mua khi có nhu cầu hợp lý.
Trong thời gian tới, Ngân hàng Nhà nước cũng sẽ có các biện pháp để kiểm soát chặt chẽ việc sử dụng thẻ thanh toán quốc tế và chi tiêu ngoại tệ ra nước ngoài của các tổ chức và cá nhân; phối hợp với Bộ Kế hoạch và Đầu tư, Bộ Tài chính để có các biện pháp quản lý chặt chẽ việc đầu tư và cho vay ra nước ngoài của các tổ chức kinh tế và tổ chức tín dụng.
Các qui định của Ngân hàng Nhà nước về việc vay nợ nước ngoài của các tổ chức kinh tế theo hình thức tự vay, tự trả nhằm kiểm soát một cách hợp lý hình thức vay nợ này cũng sẽ được bổ sung theo hướng góp phần đảm bảo thanh khoản ngoại tệ của nền kinh tế, phục vụ cho các hoạt động sản xuất kinh doanh, đầu tư thiết yếu của nền kinh tế, giảm nghĩa vụ và áp lực trả nợ nước ngoài của nền kinh tế.
Ngân hàng Nhà nước cũng sẽ đề xuất và trình Chính phủ các giải pháp nhằm giảm tình trạng đô la hóa theo hướng trên lãnh thổ Việt Nam phương tiện thanh toán duy nhất là đồng Việt Nam, chuyển dần quan hệ huy động - cho vay bằng ngoại tệ trong nước của các tổ chức tín dụng sang quan hệ mua -bán ngoại tệ.
Ngoài ra, Phó thống đốc Nguyễn Văn Bình cũng cho biết Ngân hàng Nhà nước cũng sẽ triển khai các biện pháp nhằm quản lý chặt chẽ thị trường vàng, tập trung ở việc điều hành hoạt động xuất nhập khẩu vàng một cách hợp lý, ngăn chặn có hiệu quả hoạt động đầu cơ, găm giữ, thao túng thị trường; trình Chính phủ ban hành nghị định về quản lý và kinh doanh vàng theo hướng tập trung đầu mối nhập khẩu vàng, tiến tới xóa bỏ việc kinh doanh vàng miếng trên thị trường tự do; ngăn chặn hiệu quả các hoạt động buôn lậu vàng qua biên giới…
Công tác thanh tra, giám sát đối với hoạt động cấp tín dụng, chất lượng tín dụng, đảm bảo các tỷ lệ an toàn, hoạt động mua - bán ngoại tệ, kinh doanh vàng của các tổ chức tín dụng, tổ chức kinh tế và trên thị trường tự do cũng sẽ được tăng cường.
Cụ thể, sẽ thanh tra việc cho vay và cơ cấu lại thời hạn trả nợ, phân loại tín dụng, trích dự phòng rủi ro và sử dụng dự phòng để xử lý rủi ro tín dụng theo đúng quy định của pháp luật; tập trung thanh tra tại chỗ về cho vay lĩnh vực phi sản xuất, chất lượng tín dụng và việc thực hiện các tỷ lệ đảm bảo an toàn hoạt động kinh doanh của tổ chức tín dụng.
Ngân hàng Nhà nước sẽ phối hợp với các cơ quan có liên quan ban hành quy định và chế tài xử lý vi phạm, kể cả việc đình chỉ, rút giấy phép hoạt động, thu tài sản, quy định khen thưởng đối với việc phát hiện các hành vi vi phạm hoạt động thu đổi, mua bán ngoại tệ, vàng; phối hợp với Bộ Công an, Bộ Công Thương, UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương và các cơ quan chức năng kiểm tra, giám sát việc tuân thủ các quy định về thu đổi ngoại tệ, kinh doanh vàng.
Cuối chiều 25/2, Ngân hàng Nhà nước công bố thông tin về gói 7 giải pháp góp phần kiềm chế lạm phát, ổn định kinh tế vĩ mô, đảm bảo an sinh xã hội, theo Nghị quyết số 11/NQ-CP ngày 24/2/2011 của Chính phủ.
Nhóm giải pháp này được giới thiệu qua bài viết chi tiết của Phó thống đốc Ngân hàng Nhà nước Nguyễn Văn Bình.
4 công cụ chính, hạn chế “lách” tín dụng
Ở định hướng chung, Ngân hàng Nhà nước cho biết sẽ tổ chức thực hiện chính sách tiền tệ chủ động, chặt chẽ và thận trọng; tăng cường hoàn thiện thể chế về tiền tệ, tín dụng và ngân hàng nhằm ổn định thị trường tiền tệ, bảo đảm an toàn hệ thống; kiểm soát tốc độ tăng tín dụng dưới 20%, tổng phương tiện thanh toán tăng khoảng 15-16%; lãi suất và tỷ giá ở mức hợp lý, phù hợp với các điều kiện và mục tiêu kinh tế vĩ mô.
Ngay sau khi Chính phủ ban hành Nghị quyết, Ngân hàng Nhà nước sẽ ban hành chỉ thị yêu cầu các đơn vị thuộc và các tổ chức tín dụng thực hiện các giải pháp về tiền tệ và hoạt động ngân hàng nhằm kiểm soát lạm phát, ổn định kinh tế vĩ mô và bảo đảm an sinh xã hội năm 2011.
Các giải pháp điều hành nhằm kiềm chế tín dụng tăng dưới 20% nhưng vẫn đáp ứng nhu cầu vốn để sản xuất kinh doanh hiệu quả, tập trung ưu tiên vốn tín dụng phục vụ phát triển sản xuất kinh doanh, nông nghiệp, nông thôn, xuất khẩu, công nghiệp hỗ trợ, doanh nghiệp nhỏ và vừa.
Trọng tâm là Ngân hàng Nhà nước sẽ sử dụng và điều hành linh hoạt các công cụ chính sách tiền tệ, tập trung ở 4 công cụ chính là lãi suất, nghiệp vụ thị trường mở, tái cấp vốn và dự trữ bắt buộc để điều tiết lượng tiền cung ứng và thanh khoản; đảm bảo tốc độ tăng tổng phương tiện thanh toán khoảng 15 - 16%.
Cơ quan này cũng sẽ chỉ đạo các ngân hàng thương mại điều chỉnh lại kế hoạch kinh doanh về tăng trưởng tín dụng và tài sản có; đăng ký tăng trưởng tín dụng với Ngân hàng Nhà nước trên cơ sở đảm bảo đúng các quy định về tỷ lệ an toàn và tăng trưởng tín dụng dưới 20% của Ngân hàng Nhà nước.
Phó thống đốc Nguyễn Văn Bình cho biết sẽ chỉ đạo các ngân hàng thương mại giảm đến mức tối đa tín dụng cho lĩnh vực phi sản xuất, nhất là lĩnh vực bất động sản, chứng khoán. Ngân hàng Nhà nước sẽ điều chỉnh linh hoạt các tỷ lệ trích lập dự phòng rủi ro và các tỷ lệ an toàn khác nhằm hướng các luồng vốn tín dụng phục vụ cho các hoạt động sản xuất kinh doanh quan trọng và thiết yếu của nền kinh tế.
Đáng chú ý là cơ quan này sẽ ban hành cơ chế để kiểm soát việc tổ chức tín dụng mua trái phiếu của doanh nghiệp nhằm đảm bảo an toàn lĩnh vực kinh doanh này, hướng dẫn các ngân hàng thương mại quản lý số dư mua trái phiếu của doanh nghiệp (tránh tình trạng tổ chức tín dụng lợi dụng chuyển từ cho vay sang mua trái phiếu).
Về lãi suất, nhà điều hành sẽ kiểm soát ở mức hợp lý theo hướng chủ động, tích cực kiềm chế lạm phát, kiềm chế tăng trưởng tín dụng, nâng cao giá trị và mức hấp dẫn của VND so với ngoại tệ, đồng thời kiểm soát được việc chuyển dịch tín dụng VND sang ngoại tệ.
Cụ thể, Ngân hàng Nhà nước sẽ ban hành ngay các văn bản quy phạm pháp luật để hoàn thiện cơ chế như: thông tư về lãi suất cơ bản, thông tư về lãi suất trong trường hợp thị trường tiền tệ và hoạt động ngân hàng có diễn biến bất thường, thông tư về thu phí cho vay, thông tư về áp dụng lãi suất không kỳ hạn trong trường hợp người gửi tiền rút trước hạn.
Bên cạnh đó sẽ chủ động xác định một cách linh hoạt các mức lãi suất điều hành của Ngân hàng Nhà nước tương ứng với lạm phát kỳ vọng và so với cùng kỳ.
Cơ chế cho vay ngoại tệ cũng sẽ được sửa đổi để kiểm soát tốc độ cho vay ngoại tệ khoảng 20% trên nguyên tắc chỉ phục vụ cho các hoạt động sản xuất, kinh doanh thiết yếu của nền kinh tế và có nguồn thu ngoại tệ từ hoạt động sản xuất kinh doanh của mình.
Ngân hàng Nhà nước sẽ chủ động phối hợp với Bộ Tài chính trong việc phát hành trái phiếu Chính phủ trong nước và quốc tế, điều hành thị trường vốn nhằm đảm bảo sự thống nhất, nhịp nhàng giữa chính sách tiền tệ và chính sáh tài khóa theo hướng kiểm soát lạm phát, bình ổn kinh tế vĩ mô.
Tăng cường quản lý ngoại hối
Bên cạnh chính sách tín dụng ngoại tệ nói trên, bài viết của ông Bình cũng cho biết Ngân hàng Nhà nước sẽ điều hành tỷ giá và thị trường ngoại hối linh hoạt, phù hợp với diễn biến thị trường.
Nhà điều hành sẽ tăng cường quản lý ngoại hối, thực hiện ngay các biện pháp cần thiết để các tổ chức, cá nhân bán ngoại tệ cho ngân hàng khi có nguồn thu và được mua khi có nhu cầu hợp lý, bảo đảm thanh khoản ngoại tệ, bình ổn tỷ giá, đáp ứng phát triển sản xuất kinh doanh thiết yếu của nền kinh tế và tăng dự trữ ngoại hối.
Cụ thể là điều hành linh hoạt tỷ giá phù hợp với cung - cầu ngoại tệ, đáp ứng nhu cầu ngoại tệ cho nhập khẩu các mặt hàng thiết yếu, ban hành các cơ chế, chính sách đồng bộ nhằm hạn chế rủi ro trong hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp và của ngân hàng thương mại, góp phần kiểm soát lạm phát và hạn chế nhập siêu, ổn định kinh tế vĩ mô và duy trì tăng trưởng kinh tế.
Các giải pháp phát triển thị trường cũng sẽ được triển khai, trong đó cho sử dụng một số công cụ phái sinh nhằm góp phần điều hành tỷ giá linh hoạt, hỗ trợ cho thực thi chính sách tiền tệ chủ động; tạo điều kiện cho doanh nghiệp và ngân hàng chủ động cân đối và phòng ngừa rủi ro ngoại tệ.
Định hướng được Phó thống đốc nhấn mạnh là sẽ “thực hiện quyết liệt các biện pháp về quản lý, sử dụng ngoại tệ, kiểm soát chặt chẽ cả việc cho vay và bán ngoại tệ để thanh toán cho nhập khẩu các mặt hàng thuộc dnh mục các mặt hàng nhập khẩu không thiết yếu, không cấp bách”.
Và theo định hướng Thủ tướng Chính phủ đưa ra, Ngân hàng Nhà nước sẽ đề xuất và triển khai ngay các biện pháp cần thiết để các tổ chức, cá nhân, trước hết là các tập đoàn kinh tế, tổng công ty Nhà nước bán ngoại tệ cho ngân hàng khi có nguồn thu và được mua khi có nhu cầu hợp lý.
Trong thời gian tới, Ngân hàng Nhà nước cũng sẽ có các biện pháp để kiểm soát chặt chẽ việc sử dụng thẻ thanh toán quốc tế và chi tiêu ngoại tệ ra nước ngoài của các tổ chức và cá nhân; phối hợp với Bộ Kế hoạch và Đầu tư, Bộ Tài chính để có các biện pháp quản lý chặt chẽ việc đầu tư và cho vay ra nước ngoài của các tổ chức kinh tế và tổ chức tín dụng.
Các qui định của Ngân hàng Nhà nước về việc vay nợ nước ngoài của các tổ chức kinh tế theo hình thức tự vay, tự trả nhằm kiểm soát một cách hợp lý hình thức vay nợ này cũng sẽ được bổ sung theo hướng góp phần đảm bảo thanh khoản ngoại tệ của nền kinh tế, phục vụ cho các hoạt động sản xuất kinh doanh, đầu tư thiết yếu của nền kinh tế, giảm nghĩa vụ và áp lực trả nợ nước ngoài của nền kinh tế.
Ngân hàng Nhà nước cũng sẽ đề xuất và trình Chính phủ các giải pháp nhằm giảm tình trạng đô la hóa theo hướng trên lãnh thổ Việt Nam phương tiện thanh toán duy nhất là đồng Việt Nam, chuyển dần quan hệ huy động - cho vay bằng ngoại tệ trong nước của các tổ chức tín dụng sang quan hệ mua -bán ngoại tệ.
Ngoài ra, Phó thống đốc Nguyễn Văn Bình cũng cho biết Ngân hàng Nhà nước cũng sẽ triển khai các biện pháp nhằm quản lý chặt chẽ thị trường vàng, tập trung ở việc điều hành hoạt động xuất nhập khẩu vàng một cách hợp lý, ngăn chặn có hiệu quả hoạt động đầu cơ, găm giữ, thao túng thị trường; trình Chính phủ ban hành nghị định về quản lý và kinh doanh vàng theo hướng tập trung đầu mối nhập khẩu vàng, tiến tới xóa bỏ việc kinh doanh vàng miếng trên thị trường tự do; ngăn chặn hiệu quả các hoạt động buôn lậu vàng qua biên giới…
Công tác thanh tra, giám sát đối với hoạt động cấp tín dụng, chất lượng tín dụng, đảm bảo các tỷ lệ an toàn, hoạt động mua - bán ngoại tệ, kinh doanh vàng của các tổ chức tín dụng, tổ chức kinh tế và trên thị trường tự do cũng sẽ được tăng cường.
Cụ thể, sẽ thanh tra việc cho vay và cơ cấu lại thời hạn trả nợ, phân loại tín dụng, trích dự phòng rủi ro và sử dụng dự phòng để xử lý rủi ro tín dụng theo đúng quy định của pháp luật; tập trung thanh tra tại chỗ về cho vay lĩnh vực phi sản xuất, chất lượng tín dụng và việc thực hiện các tỷ lệ đảm bảo an toàn hoạt động kinh doanh của tổ chức tín dụng.
Ngân hàng Nhà nước sẽ phối hợp với các cơ quan có liên quan ban hành quy định và chế tài xử lý vi phạm, kể cả việc đình chỉ, rút giấy phép hoạt động, thu tài sản, quy định khen thưởng đối với việc phát hiện các hành vi vi phạm hoạt động thu đổi, mua bán ngoại tệ, vàng; phối hợp với Bộ Công an, Bộ Công Thương, UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương và các cơ quan chức năng kiểm tra, giám sát việc tuân thủ các quy định về thu đổi ngoại tệ, kinh doanh vàng.
