Sáng nay (3/6), Quốc hội đã biểu quyết thông qua Luật Thuế thu nhập doanh nghiệp (sửa đổi) với 93,31% phiếu tán thành.

Trong đó, điểm được các đại biểu Quốc hội cũng như giới doanh nghiệp quan tâm nhất chính là việc điều chỉnh thuế suất phổ thông từ mức 28% hiện hành xuống còn 25%.

Nhiều ưu đãi thuế

Theo luật sửa đổi, để tạo nguồn lực đầu tư phát triển, ứng dụng công nghệ mới, đổi mới thiết bị, hằng năm doanh nghiệp được dành tối đa 10% thu nhập trước khi tính thuế để lập quỹ phát triển khoa học và công nghệ.

Đối với khoản ưu đãi thuế, luật quy định các doanh nghiệp mới thành lập, hoạt động tại địa bàn có điều kiện kinh tế - xã hội đặc biệt khó khăn; các doanh nghiệp mới thành lập, hoạt động trong các lĩnh vực mũi nhọn như công nghệ cao, nghiên cứu và phát triển; các lĩnh vực được xã hội hóa gồm giáo dục - đào tạo, y tế, văn hóa - nghệ thuật, thể thao và bảo vệ môi trường, được hưởng thuế suất 10% trong thời gian 15 năm, được miễn thuế tối đa 4 năm và giảm 50% tối đa 9 năm.

Đối với các trường hợp đặc biệt thì có thể được hưởng thuế suất 10% trong thời gian dài hơn theo quy định của Chính phủ.

Ngoài ra, các doanh nghiệp mới thành lập, hoạt động tại địa bàn có điều kiện kinh tế - xã hội khó khăn cũng được hưởng thuế suất 20% trong thời gian 10 năm, được miễn thuế tối đa 2 năm và giảm 50% tối đa 4 năm.

Cũng để tạo thuận lợi cho doanh nghiệp nhưng vẫn bảo đảm chặt chẽ trong quản lý nguồn thu, khắc phục tình trạng lỗ giả lãi thật để trốn thuế như đã xảy ra trên thực tế, Luật Thuế thu nhập doanh nghiệp mới quy định: “Thời gian miễn thuế, giảm thuế được tính từ năm đầu tiên doanh nghiệp có thu nhập chịu thuế; trường hợp doanh nghiệp chưa có thu nhập chịu thuế trong ba năm đầu, kể từ năm đầu tiên có doanh thu thì thời gian miễn thuế, giảm thuế được tính từ năm thứ tư.”

Về việc xác định chi phí được trừ và chi phí không được trừ, nội dung luật sửa đổi quy định “phần chi quảng cáo, tiếp thị, khuyến mại, hoa hồng môi giới; chi tiếp tân, khánh tiết, hội nghị; chi hỗ trợ tiếp thị, chi hỗ trợ chi phí, chiết khấu thanh toán; chi báo biếu, báo tặng của cơ quan báo chí liên quan trực tiếp đến hoạt động sản xuất, kinh doanh vượt quá 10% tổng số chi được trừ; đối với doanh nghiệp thành lập mới là phần chi vượt quá 15% trong ba năm đầu, kể từ khi được thành lập.

Tổng số chi được trừ không bao gồm các khoản chi quy định tại điểm này; đối với hoạt động thương mại, tổng số chi được trừ không bao gồm giá mua của hàng hoá bán ra”.

Cũng nhằm tránh tình trạng một số doanh nghiệp lợi dụng quy định của pháp luật để biến hoạt động từ thiện, nhân đạo thành hoạt động đầu tư, kinh doanh để trốn thuế, luật sửa đổi đã quy định thêm một số khoản chi tài trợ cho y tế, khắc phục hậu quả thiên tai, làm nhà tình nghĩa cho người nghèo… trước khi tính thuế, nhưng giao Chính phủ quy định cụ thể về điều kiện, nội dung chi, phương pháp quản lý... để bảo đảm yêu cầu quản lý chặt chẽ, hạn chế lợi dụng pháp luật, gây thất thoát ngân sách nhà nước.

Ngoài ra, “các khoản chi trả cho người lao động không có trong hợp đồng lao động...” sẽ không được tính vào các khoản được trừ của doanh nghiệp.

Ngoài việc hạ thuế suất phổ thông, Luật Thuế thu nhập doanh nghiệp mới được thông qua quy định: “Doanh nghiệp có hoạt động chuyển nhượng bất động sản phải xác định riêng thu nhập chịu thuế từ hoạt động chuyển nhượng bất động sản để kê khai nộp thuế riêng”.

Theo Uỷ ban Thường vụ Quốc hội, sở dĩ việc kê khai riêng thu nhập từ chuyển nhượng bất động sản là nhằm bảo đảm hạn chế việc chuyển lãi từ chuyển nhượng bất động sản (trong đó có đất đai) sang bù lỗ cho các hoạt động kinh doanh khác và hưởng ưu đãi (nếu có), trong khi lĩnh vực kinh doanh này có rất nhiều lợi thế.

Do vậy, để bảo đảm tính chặt chẽ của việc xác định thu nhập chịu thuế, cần thiết phải điều tiết bằng cơ chế riêng đối với thu nhập từ hoạt động này.

Giảm để thúc đẩy tăng

Theo báo cáo giải trình của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, việc giảm thuế suất trong lần sửa đổi này nhằm mục đích tạo môi trường kinh doanh thuận lợi, góp phần thu hút đầu tư trong nước và nước ngoài. Đây cũng là định hướng trong chiến lược cải cách thuế đến năm 2010.

Mặc dù việc giảm thuế suất có thể ảnh hưởng phần nào đến nguồn thu trước mắt, nhưng sẽ khuyến khích đầu tư, thúc đẩy tăng trưởng kinh tế, tăng nguồn thu cho ngân sách nhà nước trong tương lai.

Luật cũng quy định, doanh nghiệp nộp thuế tại nơi có trụ sở chính. Trường hợp doanh nghiệp có cơ sở sản xuất hạch toán phụ thuộc hoạt động tại địa bàn tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương khác với địa bàn nơi doanh nghiệp có trụ sở chính thì số thuế được tính nộp theo tỷ lệ chi phí giữa nơi có cơ sở sản xuất và nơi có trụ sở chính.

* Cũng trong sáng nay (3/6), Quốc hội cũng nhất trí thông qua Luật Thuế giá trị gia tăng (sửa đổi) với tỷ lệ tán thành là 463/466 phiếu, tương đương 93,91%.