Xét về số lượng doanh nghiệp trên đầu dân thì Việt Nam không thua kém các nền kinh tế thị trường khác trong khu vực, nhưng chất lượng thì chưa đạt chuẩn mực trung bình  trong tương quan so sánh với ASEAN.

Thực tế trên được Chủ tịch Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) Vũ Tiến Lộc nêu tại Diễn đàn doanh nhân Việt Nam 2019 "Tổ quốc gọi tên mình" với chủ đề: "Việt Nam 2045- Khát vọng hùng cường và sứ mệnh của doanh nhân" được VCCI tổ chức sáng 5/10 tại Đà Nẵng.

Trong bối cảnh hiện nay, sức mạnh và vị thế của mỗi quốc gia phụ thuộc trước hết vào sức mạnh kinh tế, và trên mặt trận kinh tế thì doanh nghiệp, doanh nhân là lực lượng chủ công. Doanh nghiệp là tài sản quốc gia, doanh nhân là hiền tài đất nước, Chủ tịch VCCI nhấn mạnh.

Nhắc đến khát vọng Việt Nam sẽ hoàn thành công nghiệp hóa, cơ bản trở thành nước công nghiệp theo hướng hiện đại vào năm 2030 và trở thành một quốc gia phát triển vào năm 2045, đúng tròn 100 năm kỷ niệm ngày độc lập…, ông Lộc cho rằng, từ hành trình "thoát nghèo" tới hành trình "vượt khỏi bẫy thu nhập trung bình" và trở nên giàu có đòi hỏi những cố gắng, nỗ lực vượt trội về thể chế, về môi trường kinh doanh và năng lực cạnh tranh. Muốn "vượt bẫy thu nhập trung bình" phải vượt "bẫy chất lượng thể chế (kinh tế) trung bình" và doanh nghiệp giữ vai trò động lực trong quá trình này.

Cho rằng cuộc vận động: "Doanh nghiệp, doanh nhân đóng góp ý kiến hoàn thiện thể chế, chính sách" do Ban Kinh tế Trung ương chủ trì phát động và các hoạt động đối thoại, lắng nghe ý kiến của doanh nghiệp của Quốc hội, Chính phủ và Thủ tướng Chính phủ là cơ hội quý để doanh nhân hiến kế với Đảng và nhà nước, ông Lộc đề nghị, các hiệp hội doanh nghiệp triển khai phong trào "Mỗi doanh nghiệp, doanh nhân 1 sáng kiến" để góp phần thúc đẩy cải cách thể chế kinh tế, hoàn thiện môi trường kinh doanh ở Việt Nam.

Đồng thời các doanh nghiệp phải nỗ lực nâng cấp mình và chia sẻ, lan tỏa những kinh nghiệm tốt, những điển hình hay để phát triển bền vững, cạnh tranh thắng lợi vì "màu cờ, sắc áo Việt Nam". Đổi mới thể chế và nâng cấp doanh nghiệp phải là hai nhiệm vụ song hành, Chủ tịch VCCI nhấn mạnh.

Hơn 3 thập kỷ qua, lứa doanh nhân đầu tiên của thời kỳ Đổi Mới - lứa doanh nhân dũng cảm, dám nghĩ, dám làm, dám xông pha đã hoàn thành sứ mệnh của mình, góp phần đưa đất nước thoát nghèo. Giờ đây, trọng trách đưa đất nước vượt bẫy thu nhập trung bình và trở nên hùng cường thuộc về lứa doanh nhân khởi nghiệp đổi mới và sáng tạo, theo Chủ tịch VCCI.

Sau 1/3 thế kỷ đổi mới, Việt Nam đã có một đội ngũ doanh nghiệp, doanh nhân đông đảo. Đó không chỉ là trên 700.000 doanh nghiệp theo quan niệm của Luật Doanh nghiệp mà còn bao gồm cả trên 5 triệu hộ kinh doanh (trong đó có 1,6 triệu hộ kinh doanh có đăng ký). Xét về bản chất kinh tế, đó là những thực thể kinh doanh trong nền kinh tế - là doanh nghiệp theo quan niệm phổ biến của các nền kinh tế thị trường.

Nêu những con số trên, Chủ tịch VCCI phân tích, nếu từ góc nhìn như vậy, có thể thấy rằng: xét về số lượng doanh nghiệp trên đầu dân, Việt Nam không thua kém các nền kinh tế thị trường khác trong khu vực. Nhưng điều đáng nói là về chất lượng, doanh nghiệp Việt chưa đạt chuẩn mực trung bình  trong tương quan so sánh với ASEAN.

"Chúng ta đã có những doanh nhân hàng đầu, cạnh tranh ngang ngửa với thế giới, nhưng số đó còn quá ít. Chúng ta mới có những doanh nhân có sức cạnh tranh cao nhưng chưa có được cả một thế hệ doanh nghiệp, doanh nhân hùng mạnh sánh vai cùng thiên hạ. Kết quả xếp hạng trung bình doanh nghiệp theo thẻ điểm quản trị của ASEAN với các doanh nghiệp niêm yết - bộ phận minh bạch nhất trong nền kinh tế - chúng ta xếp thứ 6 trong số 6 nền kinh tế được so sánh trong ASEAN. Năng lực doanh nghiệp theo xếp hạng của Diễn đàn Kinh tế Thế giới và Ngân hàng Thế giới chúng ta cũng mới chỉ được xếp ở hạng ở hạng trung bình … ", ông Lộc nói.

Vì vậy, Chủ tịch VCCI cho rằng, nâng cấp doanh nghiệp đang trở thành yêu cầu bức thiết ở Việt Nam. Các định hướng và nỗ lực của chương trình quốc gia phát triển doanh nghiệp do vậy không chỉ cần tập trung vào số lượng doanh nghiệp mà quan trọng hơn là phải tập trung vào nâng cao chất lượng của các doanh nghiệp trong nền kinh tế.

Trong định hướng nâng cấp doanh nghiệp, theo Chủ tịch VCCI, phát triển bền vững và chuyển đổi số là hai đường ray chính. Doanh nghiệp phát triển phải hiệu quả, phải nhân văn, phải vì cộng đồng, phải thân thiện với môi trường. Chiến lược phát triển của doanh nghiệp phải coi phát triển bền vững là nền tảng, đổi mới, sáng tạo và chuyển đổi số là động lực.

Doanh nghiệp phải phát triển bền vững và quốc tế hóa và số hóa để trở thành công dân có trách nhiệm và tham gia có hiệu quả vào nền kinh tế toàn cầu. Không ai đứng ngoài cuộc cách mạng này, bất kể là doanh nghiệp thuộc quy mô lớn hay vừa, nhỏ và siêu nhỏ, Chủ tịch VCCI phát biểu.