Tổng cục Hải quan vừa xây dựng dự toán thu ngân sách Nhà nước từ hoạt động quản lý xuất nhập khẩu năm 2008 với nhiều nỗi lo về tốc độ tăng thu khi hàng loạt các cam kết giảm thuế của Việt Nam với nhiều thị trường khác nhau đang được đẩy mạnh, đồng thời một số nguồn hàng xuất khẩu chiếm tỷ trọng thu lớn sẽ giảm theo chủ trương của Nhà nước.

Tính đến đầu tháng 10, nhìn chung tình hình thu của ngành hải quan vẫn đảm bảo kế hoạch khi hoạt động xuất nhập khẩu giữ được tốc độ tăng 30,5% so với cùng kỳ năm trước.

Đa số các mặt hàng xuất - nhập khẩu đều tăng so với cùng kỳ năm 2006, trong đó hàng dệt may tăng 31,6%, sản phẩm gỗ (+24,9%), than đá (+18,9%), hàng vi tính và linh kiện (+23,5%), cà phê (tăng 44,2%),... nhập xăng dầu tăng 8%, sắt thép (+29%), phân bón (+8,5%), máy móc thiết bị (+55%), vải (+33%), tân dược (+26,6%)... đã "giúp" cho mức thu hải quan ước đạt khoảng 58.000 tỷ đồng, bằng 83% kế hoạch năm.

Trong đó, thuế xuất nhập khẩu và thuế tiêu thụ đặc biệt đạt mức cao với mức tăng 24-25%, thuế giá trị gia tăng tăng tới 40% so với cùng kỳ năm trước.

Với chính sách thuế suất thuế nhập khẩu xăng dầu phụ thuộc vào giá bán dầu thô trên thị trường thế giới, nguồn thu này đã tăng gấp rưỡi và chiếm tới 1/4 tổng số thu của ngành hải quan. Với tình hình này, dự kiến số thu hải quan cả năm 2007 ước đạt 73.500 tỷ đồng, đạt 105,15 dự toán năm và vượt 2,1% chỉ tiêu phấn đấu.

Trên cơ sở này, cũng như dự báo tình hình xuất nhập khẩu và những biến động của thị trường trong nước và quốc tế, Tổng cục Hải quan cho biết sẽ có những tác động lớn ảnh hưởng đến thu ngân sách Nhà nước trong lĩnh vực hải quan năm 2008 và mức tốc độ tăng thu sẽ không đạt được như mấy năm qua. Dự kiến tổng thu sẽ đạt khoảng 83.000 tỷ đồng, tăng 12,9% so với năm 2007, trong đó thuế xuất nhập khẩu và thuế tiêu thụ đặc biệt là 26.000 tỷ, thuế giá trị gia tăng 57.000 tỷ đồng.

Dự toán này được xây dựng trên nhiều cơ sở. Thứ nhất, kim ngạch xuất nhập khẩu nhìn chung tuy vẫn giữ tốc độ tăng trưởng cao, nhưng Chính phủ sẽ triển khai những chính sách hạn chế việc xuất khẩu các sản phẩm thô, vì vậy, nguồn thu từ xuất khẩu than đá, quặng sẽ giảm. Tương tự, sản lượng dầu thô dự tính sẽ chỉ xuất khẩu khoảng 15 triệu tấn cũng sẽ ảnh hưởng lớn tới nguồn thuế thu.

Trong khi đó, việc thực hiện các cam kết cắt giảm thuế khi trở thành thành viên WTO cũng như các Hiệp ước song phương và đa phương tiếp tục được đẩy mạnh. Thuế nhập khẩu hàng hóa từ Nhật Bản theo khung biểu thuế suất giảm khoảng 5%, từ cam kết ASEAN - Trung Quốc khoảng 5%, Hàn Quốc 5%.Tính trên nhóm hàng hóa, việc giảm thuế suất thuế nhập khẩu một số nhóm mặt hàng chính theo quyết định của Bộ Tài chính cũng sẽ ảnh hưởng lớn đến dự toán thu.

Dự kiến, thuế từ sắt thép nhập khẩu dự tính sẽ giảm 1.350 tỷ đồng, dầu mỡ thực vật giảm 440 tỷ, ô tô nguyên chiếc 580 tỷ, sữa và các sản phẩm từ sữa, thịt và các sản phẩm từ thịt ước giảm 930 tỷ đồng.

Nhằm bù đắp các khoản giảm thu, ngành hải quan đang có chương trình thực hiện công tác chống gian lận, trốn thuế qua giá thông qua việc hoàn thiện quy trình xác định trị giá mới để đưa ra các mức giá chuẩn, quản lý chặt những mặt hàng nhạy cảm, có khả năng gian lận thương mại cao. Đồng thời, tiếp tục hoàn thiện các quy định quản lý thuế theo Luật mới, đặc biệt là các khâu thu, nộp, kế toán thuế đối với hàng hóa xuất nhập khẩu, theo dõi nợ, cưỡng chế thuế, gia hạn nộp thuế.

Công khai, minh bạch về thủ tục hải quan, những văn bản chính sách mới về xuất nhập khẩu, nắm bắt và giải quyết kịp thời những vướng mắc của doanh nghiệp, tránh sách nhiễu phiền hà, gây ách tắc, triển khai biện pháp khai báo từ xa để tạo điều kiện thuận lợi cho doanh nghiệp.

Đối với số thuế nợ đọng vẫn còn lớn, ngành hải quan sẽ thực hiện kiên quyết các biện pháp thu hồi bằng cách rà soát, phân loại nguyên nhân làm phát sinh tăng nợ thuế, chấn chỉnh các tổ đôn đốc thu nợ thuế để đảm bảo công tác thu đúng, thu đủ ở những nơi, những lĩnh vực có phát sinh nguồn thu.

Riêng các khoản nợ thuế của các doanh nghiệp bỏ trốn, mất địa chỉ, chây ỳ không nộp, sau khi các chi cục hải quan đã thực hiện các biện pháp thu hồi nợ, nếu doanh nghiệp không trả nợ thuế theo đúng cam kết thì kiên quyết chuyển cơ quan công an xử lý theo quy định của pháp luật.