TẠP CHÍ ĐIỆN TỬ
Mobile marketing - khuynh hướng tiếp thị mới
Theo nghiên cứu của eMarketer, ngân sách dành cho mobile marketing trên thế giới đang gia tăng nhanh chóng
Mobile marketing được hiểu là tiếp thị trên điện thoại di động, ra đời dựa trên nền tảng phát triển nhanh chóng của công nghệ viễn thông kỹ thuật số. Công cụ này đang được xem là một khuynh hướng mới trong tiếp thị hiện nay.
Trên thế giới, việc áp dụng mobile marketing diễn ra cách đây đã 6 năm, chủ yếu ở châu Mỹ, châu Âu và một số nước ở châu Á. Chương trình mobile marketing đầu tiên được thực hiện bởi hãng sản xuất nước giải khát Labatt Brewing (Canada).
Ban đầu, mobile marketing diễn ra từ các máy tính cá nhân (PC) tới điện thoại di động dưới dạng SMS. Đến nay, SMS mobile marketing trở thành phổ biến.
Sẽ bùng nổ?
Theo nghiên cứu của eMarketer, ngân sách dành cho mobile marketing trên thế giới đang gia tăng nhanh chóng. Nếu như năm 2006, ngân sách sử dụng cho mobile marketing mới ở con số 410 triệu USD thì đến năm 2007 con số này đã ở mức gấp đôi - 878 triệu USD.
Con số dự báo cả năm 2008 sẽ là 1,54 tỷ USD, năm 2009 sẽ là 2,29 tỷ USD, năm 2010 là 3,3 tỷ USD và 4,36 tỷ USD vào năm 2011. Có thể nói tốc độ tăng trưởng ngân sách sử dụng cho mobile marketing tăng ở cấp số nhân.
Còn theo Hiệp hội Mobile marketing, tỷ lệ ưa chuộng mobile marketing đang tăng lên đáng kể. Nếu như nửa cuối năm 2007, tỷ lệ người trả lời có với mobile marketing trên thế giới mới chỉ chiếm 26% trong tổng số người được hỏi về mobile marketing, thì đến tháng 1/2008, tỷ lệ này đã lên tới 46%, đến tháng 3/2008 là 64% và tháng 5/2008 tỷ lệ này đã lên đến 81%.
Cũng theo Hiệp hội Mobile marketing, tại Mỹ, 23% người sử dụng di động đã xem quảng cáo trên điện thoại di động.
Tỷ lệ nhớ các thương hiệu quảng cáo trên điện thoại di động của người tiêu dùng Mỹ tăng 38%, từ 42 triệu người (quý 2) lên 58 triệu người (quý 4) năm 2007. Trong đó, nam giới tỏ ra thích thú hơn với quảng cáo trên điện thoại di động hơn nữ giới với độ nhớ lần lượt là 34% và 25%. 51% người sử dụng điện thoại di động tham gia tương tác với các chương trình mobile marketing.
Tại Việt Nam, 65% trong 88 triệu người sống và làm việc tại Việt Nam trẻ hơn 30 tuổi, 57% trẻ hơn 25 tuổi, độ tuổi có khuynh hướng ưa dùng sản phẩm công nghệ số cao. Tính đến hết tháng 6/2008, đã có hơn 48 triệu thuê bao di động tại Việt Nam.
Theo ông John Shirley, Tổng giám đốc Công ty Cổ phần Truyền thông Gapit, số lượng người truy cập Internet từ điện thoại di động tăng gần như thẳng đứng. Ông nói: “Nguyên nhân của việc này là do sự phát triển của công nghệ 3G và quan trọng hơn là việc đưa ra nhiều điện thoại di động thông minh cho phép người dùng có thể truy cập Internet. 82% trong tổng số người dùng điện thoại di động iPhone truy cập Internet bằng điện thoại của họ”.
Ông cho biết thêm trên thế giới đang diễn ra tình trạng số lượng PC bán ra tăng chậm hơn so với số lượng điện thoại di động được bán ra. “Xu hướng này cũng xảy ra tương tự tại Việt Nam”, ông John nhận định.
Bên cạnh đó, số lượng người sử dụng điện thoại di động thông minh đang tăng lên đáng kể, đã có 13 triệu người sử dụng điện thoại di động truy cập Internet trong số 48 triệu thuê bao di động hiện nay.
Với việc Bộ Thông tin và Truyền thông cho phép 7 nhà khai thác mạng nâng cấp lên thành mạng chuẩn 3G vào năm 2009, khi ấy, sẽ tạo cơ hội cho mobile marketing phát triển mạnh hơn nữa.
Tiếp thị trực tiếp
Theo ông Bùi Quang Huy, Giám đốc Công ty Viettel Media, thuộc Tổng công ty Viễn thông Quân đội - Viettel, mobile marketing là một công cụ truyền thông có thể đo lường hiệu quả chính xác.
Mobile marketing có khả năng tương tác, đối thoại hai chiều với người tiêu dùng, có thể nhắm tới những đối tượng cụ thể được phân loại theo tuổi tác, giới tính, nơi cư trú, xu hướng tiêu dùng và có tính tương tác với các phương tiện truyền thông khác như tivi, báo, đài phát thanh, tờ rơi, áp phích.
Hiệu quả của các chiến dịch mobile marketing mang lại là sự tăng mức độ nhận biết nhãn hiệu đối với khách hàng, định hướng sự chú ý của khách hàng vào các hoạt động mua bán, làm tăng doanh số bán hàng, tạo ra một cơ sở dữ liệu về những mối quan tâm của khách hàng và làm tăng sự trung thành của khách hàng đối với nhãn hiệu.
Các hình thức mobile marketing thông dụng đang được triển khai trên thế giới hiện nay bao gồm thông tin cơ bản (khách hàng gửi tin nhắn để nhận được các thông tin về sản phẩm mới, chương trình khuyến mại..), chương trình bình chọn, tham gia chương trình khuyến mại, tin nhắn đa phương tiện, WAP, gửi tin nhắn quảng cáo, xem video trên điện thoại di động.
Tuy nhiên, tùy từng hạ tầng công nghệ cho phép mà mỗi nước tập trung vào các ứng dụng khác nhau, song phổ biến nhất vẫn là hình thức mobile marketing dưới dạng gửi và nhận tin nhắn văn bản.
Ngoài những ưu điểm như mở ra một khuynh hướng mới cho những công ty nhỏ hoặc cá nhân muốn quảng cáo có thể hiện thực được việc quảng cáo của mình mà chi phí không lớn.
“Các nhà quảng cáo ngày nay còn quan tâm không chỉ hiệu quả của mỗi lần người được quảng cáo xem mà còn hiệu quả của việc người được quảng cáo ấy gọi điện thoại đến, mobile marketing giải quyết được bài toán này”, ông Huy nói.
Vẫn chờ cơ chế
Những ngân hàng đi đầu như Vietcombank ACB, Techcombank, Eximbank,... từ lâu đã sử dụng tin nhắn SMS để thông báo các thông tin như: lãi suất tiền gửi, nhắc hạn trả nợ tiền vay, các chương trình khuyến mại, các dịch vụ tài chính mới, cao hơn một mức là dịch vụ kiểm tra tài khoản và thanh toán tiền qua SMS (Mobile banking) mà Vietcombank đang áp dụng.
Tuy nhiên, những hình thức triển khai trên chỉ dưới dạng thông tin thông báo và khách hàng tiếp nhận thông tin một cách thụ động.
Còn ứng dụng mà một số nhà cung cấp dịch vụ SMS tiếp cận với khách hàng theo quy trình giới thiệu trực tiếp, ký hợp đồng sau đó kết hợp với các nhà khai thác mạng để triển khai thì phải mất 5-10 ngày, do vậy chiến dịch mobile marketing chưa đáp ứng được về mặt thời gian.
Tính đến thời điểm này, có lẽ Gapit là đơn vị cung cấp dịch vụ mobile marketing tiên phong trên thị trường với sản phẩm Gapit Keywordz được thực hiện một năm trở lại đây.
Điểm khác biệt là với giải pháp này, chỉ cần thông qua website, các cá nhân, doanh nghiệp có thể thực hiện quy trình đặt mua Mã lệnh/Đầu số nhanh chóng, lập trình kịch bản cho các chiến dịch marketing trực tuyến một cách đơn giản, quản trị và cập nhật cơ sở dữ liệu khách hàng online, đồng thời có thể phân tích cơ sở dữ liệu khách hàng một cách tối ưu qua hệ thống báo cáo trực tuyến.
Với sản phẩm này, người làm quảng cáo có thể đo lường được ngay lập tức số lượng người tham gia vào quảng cáo của mình thông qua hệ thống báo cáo trực tuyến.
“Người làm marketing có thể tương tác trực tiếp với khách hàng của mình thông qua điện thoại di động, điều mà các công cụ marketing truyền thống không thể làm được”, ông John Shirley nói.
Theo các nhà cung cấp dịch vụ, chỉ còn phụ thuộc phía cơ quan Nhà nước. “ViettelMedia đã thử nghiệm dịch vụ mobile marketing được nửa năm nay. Khi các điều kiện của thị trường cho phép thì chúng tôi sẽ lập tức triển khai ngay dịch vụ này”, ông Huy cho biết.
Ông Nguyễn Hồng Trường, Giám đốc Kinh doanh và Công nghệ - Quỹ đầu tư IDG Ventures Việt Nam - cho biết đây là một thị trường còn mới và chưa định hình rõ ràng.
“Đã có một số công ty đưa ra các bản chào về mobile marketing và một số doanh nghiệp có quan tâm nhưng chưa đủ chở thành một thị trường thực sự nên sẽ còn phải mất thêm khoảng 2 năm nữa mới có sự định hình rõ hơn về thị trường này”, ông Trường nói.
“Mobile marketing không thay thế được các phương án marketing khác nhưng mobile marketing là phương án gần như là duy nhất hiện giờ để xác định được đối tượng đến của quảng cáo là ai. Nó sẽ bắt đầu một xu hướng marketing mới, marketing trực tiếp đến đối tượng”, ông Trường nhận xét.
Trên thế giới, việc áp dụng mobile marketing diễn ra cách đây đã 6 năm, chủ yếu ở châu Mỹ, châu Âu và một số nước ở châu Á. Chương trình mobile marketing đầu tiên được thực hiện bởi hãng sản xuất nước giải khát Labatt Brewing (Canada).
Ban đầu, mobile marketing diễn ra từ các máy tính cá nhân (PC) tới điện thoại di động dưới dạng SMS. Đến nay, SMS mobile marketing trở thành phổ biến.
Sẽ bùng nổ?
Theo nghiên cứu của eMarketer, ngân sách dành cho mobile marketing trên thế giới đang gia tăng nhanh chóng. Nếu như năm 2006, ngân sách sử dụng cho mobile marketing mới ở con số 410 triệu USD thì đến năm 2007 con số này đã ở mức gấp đôi - 878 triệu USD.
Con số dự báo cả năm 2008 sẽ là 1,54 tỷ USD, năm 2009 sẽ là 2,29 tỷ USD, năm 2010 là 3,3 tỷ USD và 4,36 tỷ USD vào năm 2011. Có thể nói tốc độ tăng trưởng ngân sách sử dụng cho mobile marketing tăng ở cấp số nhân.
Còn theo Hiệp hội Mobile marketing, tỷ lệ ưa chuộng mobile marketing đang tăng lên đáng kể. Nếu như nửa cuối năm 2007, tỷ lệ người trả lời có với mobile marketing trên thế giới mới chỉ chiếm 26% trong tổng số người được hỏi về mobile marketing, thì đến tháng 1/2008, tỷ lệ này đã lên tới 46%, đến tháng 3/2008 là 64% và tháng 5/2008 tỷ lệ này đã lên đến 81%.
Cũng theo Hiệp hội Mobile marketing, tại Mỹ, 23% người sử dụng di động đã xem quảng cáo trên điện thoại di động.
Tỷ lệ nhớ các thương hiệu quảng cáo trên điện thoại di động của người tiêu dùng Mỹ tăng 38%, từ 42 triệu người (quý 2) lên 58 triệu người (quý 4) năm 2007. Trong đó, nam giới tỏ ra thích thú hơn với quảng cáo trên điện thoại di động hơn nữ giới với độ nhớ lần lượt là 34% và 25%. 51% người sử dụng điện thoại di động tham gia tương tác với các chương trình mobile marketing.
Tại Việt Nam, 65% trong 88 triệu người sống và làm việc tại Việt Nam trẻ hơn 30 tuổi, 57% trẻ hơn 25 tuổi, độ tuổi có khuynh hướng ưa dùng sản phẩm công nghệ số cao. Tính đến hết tháng 6/2008, đã có hơn 48 triệu thuê bao di động tại Việt Nam.
Theo ông John Shirley, Tổng giám đốc Công ty Cổ phần Truyền thông Gapit, số lượng người truy cập Internet từ điện thoại di động tăng gần như thẳng đứng. Ông nói: “Nguyên nhân của việc này là do sự phát triển của công nghệ 3G và quan trọng hơn là việc đưa ra nhiều điện thoại di động thông minh cho phép người dùng có thể truy cập Internet. 82% trong tổng số người dùng điện thoại di động iPhone truy cập Internet bằng điện thoại của họ”.
Ông cho biết thêm trên thế giới đang diễn ra tình trạng số lượng PC bán ra tăng chậm hơn so với số lượng điện thoại di động được bán ra. “Xu hướng này cũng xảy ra tương tự tại Việt Nam”, ông John nhận định.
Bên cạnh đó, số lượng người sử dụng điện thoại di động thông minh đang tăng lên đáng kể, đã có 13 triệu người sử dụng điện thoại di động truy cập Internet trong số 48 triệu thuê bao di động hiện nay.
Với việc Bộ Thông tin và Truyền thông cho phép 7 nhà khai thác mạng nâng cấp lên thành mạng chuẩn 3G vào năm 2009, khi ấy, sẽ tạo cơ hội cho mobile marketing phát triển mạnh hơn nữa.
Tiếp thị trực tiếp
Theo ông Bùi Quang Huy, Giám đốc Công ty Viettel Media, thuộc Tổng công ty Viễn thông Quân đội - Viettel, mobile marketing là một công cụ truyền thông có thể đo lường hiệu quả chính xác.
Mobile marketing có khả năng tương tác, đối thoại hai chiều với người tiêu dùng, có thể nhắm tới những đối tượng cụ thể được phân loại theo tuổi tác, giới tính, nơi cư trú, xu hướng tiêu dùng và có tính tương tác với các phương tiện truyền thông khác như tivi, báo, đài phát thanh, tờ rơi, áp phích.
Hiệu quả của các chiến dịch mobile marketing mang lại là sự tăng mức độ nhận biết nhãn hiệu đối với khách hàng, định hướng sự chú ý của khách hàng vào các hoạt động mua bán, làm tăng doanh số bán hàng, tạo ra một cơ sở dữ liệu về những mối quan tâm của khách hàng và làm tăng sự trung thành của khách hàng đối với nhãn hiệu.
Các hình thức mobile marketing thông dụng đang được triển khai trên thế giới hiện nay bao gồm thông tin cơ bản (khách hàng gửi tin nhắn để nhận được các thông tin về sản phẩm mới, chương trình khuyến mại..), chương trình bình chọn, tham gia chương trình khuyến mại, tin nhắn đa phương tiện, WAP, gửi tin nhắn quảng cáo, xem video trên điện thoại di động.
Tuy nhiên, tùy từng hạ tầng công nghệ cho phép mà mỗi nước tập trung vào các ứng dụng khác nhau, song phổ biến nhất vẫn là hình thức mobile marketing dưới dạng gửi và nhận tin nhắn văn bản.
Ngoài những ưu điểm như mở ra một khuynh hướng mới cho những công ty nhỏ hoặc cá nhân muốn quảng cáo có thể hiện thực được việc quảng cáo của mình mà chi phí không lớn.
“Các nhà quảng cáo ngày nay còn quan tâm không chỉ hiệu quả của mỗi lần người được quảng cáo xem mà còn hiệu quả của việc người được quảng cáo ấy gọi điện thoại đến, mobile marketing giải quyết được bài toán này”, ông Huy nói.
Vẫn chờ cơ chế
Những ngân hàng đi đầu như Vietcombank ACB, Techcombank, Eximbank,... từ lâu đã sử dụng tin nhắn SMS để thông báo các thông tin như: lãi suất tiền gửi, nhắc hạn trả nợ tiền vay, các chương trình khuyến mại, các dịch vụ tài chính mới, cao hơn một mức là dịch vụ kiểm tra tài khoản và thanh toán tiền qua SMS (Mobile banking) mà Vietcombank đang áp dụng.
Tuy nhiên, những hình thức triển khai trên chỉ dưới dạng thông tin thông báo và khách hàng tiếp nhận thông tin một cách thụ động.
Còn ứng dụng mà một số nhà cung cấp dịch vụ SMS tiếp cận với khách hàng theo quy trình giới thiệu trực tiếp, ký hợp đồng sau đó kết hợp với các nhà khai thác mạng để triển khai thì phải mất 5-10 ngày, do vậy chiến dịch mobile marketing chưa đáp ứng được về mặt thời gian.
Tính đến thời điểm này, có lẽ Gapit là đơn vị cung cấp dịch vụ mobile marketing tiên phong trên thị trường với sản phẩm Gapit Keywordz được thực hiện một năm trở lại đây.
Điểm khác biệt là với giải pháp này, chỉ cần thông qua website, các cá nhân, doanh nghiệp có thể thực hiện quy trình đặt mua Mã lệnh/Đầu số nhanh chóng, lập trình kịch bản cho các chiến dịch marketing trực tuyến một cách đơn giản, quản trị và cập nhật cơ sở dữ liệu khách hàng online, đồng thời có thể phân tích cơ sở dữ liệu khách hàng một cách tối ưu qua hệ thống báo cáo trực tuyến.
Với sản phẩm này, người làm quảng cáo có thể đo lường được ngay lập tức số lượng người tham gia vào quảng cáo của mình thông qua hệ thống báo cáo trực tuyến.
“Người làm marketing có thể tương tác trực tiếp với khách hàng của mình thông qua điện thoại di động, điều mà các công cụ marketing truyền thống không thể làm được”, ông John Shirley nói.
Theo các nhà cung cấp dịch vụ, chỉ còn phụ thuộc phía cơ quan Nhà nước. “ViettelMedia đã thử nghiệm dịch vụ mobile marketing được nửa năm nay. Khi các điều kiện của thị trường cho phép thì chúng tôi sẽ lập tức triển khai ngay dịch vụ này”, ông Huy cho biết.
Ông Nguyễn Hồng Trường, Giám đốc Kinh doanh và Công nghệ - Quỹ đầu tư IDG Ventures Việt Nam - cho biết đây là một thị trường còn mới và chưa định hình rõ ràng.
“Đã có một số công ty đưa ra các bản chào về mobile marketing và một số doanh nghiệp có quan tâm nhưng chưa đủ chở thành một thị trường thực sự nên sẽ còn phải mất thêm khoảng 2 năm nữa mới có sự định hình rõ hơn về thị trường này”, ông Trường nói.
“Mobile marketing không thay thế được các phương án marketing khác nhưng mobile marketing là phương án gần như là duy nhất hiện giờ để xác định được đối tượng đến của quảng cáo là ai. Nó sẽ bắt đầu một xu hướng marketing mới, marketing trực tiếp đến đối tượng”, ông Trường nhận xét.
