14:58 19/11/2008

Netbook, càng bán càng lo

Kiều Oanh

Ngành chế tạo máy tính không lấy gì làm vui với việc nhu cầu của thị trường đối với netbook đang có xu hướng tăng nhanh

Nhiều người tiêu dùng lại chọn mua netbook để thay thế laptop và desktop.
Nhiều người tiêu dùng lại chọn mua netbook để thay thế laptop và desktop.
Khi anh Brian Pelowski tìm mua một chiếc máy tính mới cho vợ để chị sử dụng trong thời gian theo học để lấy bằng tiến sỹ về tâm lý học, anh đã chọn một chiếc netbook hiệu Lenovo IdeaPad S10, thay vì một chiếc laptop đắt tiền.

Ngay từ đầu, trước khi tới cửa hàng máy tính, anh Pelowski xác định hai tiêu chí cho chiếc máy mà anh sẽ mua: trọng lượng nhẹ và giá rẻ. “Với chiếc máy tính này, vợ tôi có thể bỏ vào túi đeo vai mà không cảm thấy nặng trĩu khi cô ấy đi bộ tới trường. Chúng tôi cũng không muốn phải bỏ ra quá nhiều tiền”, anh Pelowski nói.

Tiềm năng lớn

Rất nhiều người tiêu dùng khác cũng đang có quan điểm tương tự như anh Pelowski. Năm nay, theo dự kiến, sẽ có hàng triệu người Mỹ sẽ mua netbook - dòng máy tính xách tay có giá rẻ, kích thước nhỏ gọn và có thể kết nối web.

Nhu cầu gia tăng đối với bất kỳ sản phẩm công nghệ nào cũng được chào đón nhiệt liệt, nhất là vào thời điểm hiện nay, khi suy thoái kinh tế đang buộc người tiêu dùng hạn chế chi tiêu, trừ những khoản thật thiết yếu. Tuy nhiên, dự báo nhu cầu gia tăng mạnh đối với netbook lại khiến các hãng sản xuất máy tính không lấy gì làm vui, vì với việc người tiêu dùng chọn mua netbook thay vì máy tính xách tay đắt gấp ba, doanh thu của các nhà sản xuất sẽ giảm xuống đáng kể.

Đây là thực tế mà các hãng máy tính không ngờ tới khi bắt tay vào việc sản xuất netbook. Ban đầu, họ tin rằng, netbook sẽ giúp thay thế những chiếc máy tính cá nhân kích thước lớn trong một số trường hợp. Họ hy vọng, netbook sẽ hấp dẫn những người phải đi lại nhiều vì công việc vốn mệt mỏi vì phải mang theo những chiếc máy tính lớn và muốn lên mạng, kiểm tra mail trong phòng khách sạn.

Nhưng các nhà sản xuất cho biết, trong nhiều trường hợp, trên thực tế, nhiều người tiêu dùng lại chọn mua netbook để thay thế laptop (máy tính xách tay thông thường) hay desktop (máy tính để bàn).

Ông Jackie Hsu, Chủ tịch Bộ phận thị trường Mỹ của hãng Asus, cho biết, khoảng 10 - 20% khách hàng mua netbook của hãng lẽ ra đã mua laptop hoặc desktop nếu netbook không có trên thị trường.

Ông Sumit Agnihotry, Giám đốc Marketing sản phẩm notebook của hãng Acer tại Mỹ cho biết, tỷ lệ này đối với khách hàng của hãng là 8 - 10%.

Do netbook đem lại  tỷ suất lợi nhuận thấp hơn các dòng sản phẩm khác, các nhà sản xuất phải bù đắp sự hao hụt này thông qua việc phấn đấu đạt doanh số cao hơn đối với sản phẩm netbook. Theo hãng nghiên cứu thị trường IDC, tại thị trường Mỹ, năm nay sẽ có khoảng 11 triệu netbook được bán, so với mức chỉ 182.000 máy trong năm 2007.

Các nhà phân tích dự báo, sự phổ biến của netbook sẽ còn tiếp tục tăng. Các nhà cung cấp dịch vụ mạng di động ở Mỹ vốn quan tâm tới việc phát triển các thiết bị không dây có web, có thể khả năng sẽ thúc đẩy hoạt động marketing cho netbook trong những tháng tới đây.

Các hãng sản xuất như Acer và Dell cũng được kỳ vọng là sẽ tung ra những mẫu netbook mới với nhiề ưu điểm hơn như độ bền pin dài hơn, màn hình rộng hơn, và khả năng tương thích cao hơn với mạng không dây. Các nhà nghiên cứu của hãng nghiên cứu iSuppli dự báo, netbook sẽ chiếm thị phần 18% trên thị trường máy tính xách tay Mỹ vào năm 2012, so với mức 8% trong năm nay.

“Netbook có giá rẻ hơn và có khả năng sẽ chiếm một thị phần lớn hơn trên thị trường máy tính”, nhà phân tích Matthew Wilkins của iSuppli cho biết.

Bán nhiều cũng “khổ”

Trong cuộc khủng hoảng kinh tế tồi tệ hiện nay, các nhà sản xuất và bán lẻ máy tính cho rằng, sẽ tốt hơn nếu bán được một sản phẩm giá rẻ thay vì chẳng bán được sản phẩm nào. Và nhiều netbook đã được bán cho những khách hàng chưa từng có máy tính cá nhân bao giờ.

Tuy nhiên, như đã nói ở trên, ngành này phải đối mặt với một thực tế không mấy dễ chịu là doanh thu của họ bị giảm xuống trong những trường hợp mà người mua hàng định mua laptop lại chuyển sang mua netbook.

Hơn nữa, càng nhiều người mua netbook, họ sẽ giãn thời gian thay thế những chiếc laptop đắt tiền. Giả sử một người đã có laptop nay mua thêm netbook, có thể 3 năm nữa anh ta mới mua laptop khác, thay vì 2 năm trong trường hợp không có netbook.

Với giá rẻ, netbook thậm chí còn gây áp lực về giá đối với tất cả các sản phẩm máy tính cá nhân. “Trong một nền kinh tế đi xuống, một khi xuất hiện một sản phẩm có mức giá ở phần đáy, những sản phẩm khác có giá cao hơn cũng buộc phải điều chỉnh giá theo”, nhà phân tích Loren Loverde của IDC nhận xét.

Chuyên gia này tính toán, năm tới, giá bán của một chiếc máy tính cá nhân ở Mỹ có thể giảm 12%, một phần do sự xuất hiện của netbooks, đánh dấu mức sụt giảm mạnh nhất từ năm 2001 tới nay.

Các hãng sản xuất máy tính cá nhân không phải là những đối tượng duy nhất trong ngành công nghiệp máy tính chịu thiệt hại khi sự xuất hiện của netbook trở nên phổ biến. Thiết bị này có xu hướng sử dụng bộ vi xử lý, chip đồ họa và màn hình có giá rẻ hơn, đồng thời có bộ nhớ nhỏ hơn và phần mềm cũ hơn.

Trong một buổi thuyết trình mới đây trước khách hàng, nhà phan tích Brent Thill của ngân hàng Citigroup gọi netbook là “một xu hướng gây rắc rối” đối với Microsoft. Lý do? Theo Giám đốc nghiên cứu David Daoud của IDC, các hãng sản xuất máy tính mua hệ điều hành Windows của Microsoft với giá 15 - 25 USD cho mỗi máy, rẻ chỉ bằng phân nửa so với mức giá của hệ điều hành Windows XP rẻ nhất.

Mới đây, Giám đốc Tài chính Chris Liddell của Microsoft cũng cho rằng, netbook là một phần lý do khiến hãng này chỉ đạt mức tăng trưởng doanh thu quý 3 thấp hơn dự báo 0,25%.

“Ở thời gian này, còn quá sớm để xác định khả năng chiếm lĩnh thị phần tới đâu của netbook trên thị trường máy tính cá nhân truyền thống, hay việc netbook có thể tạo ra những cơ hội mới. Chúng tôi tin rằng, sản phẩm này sẽ mang tới cả thách thức lẫn cơ hội”, ông Liddell nói.

Các hãng sản xuất linh kiện máy tính cũng sẽ gặp rắc rối với netbook. Chip Atom của hãng Intel vốn đã được sử dụng trong nhiều loại netbook, có giá từ 35 – 40 USD mỗi con chip, so với mức 150 USD mỗi con chip dành cho notebook truyền thống. Tỷ suất lợi nhuận của hai loại chip này lại là như nhau, do đó, mức lợi nhuận tuyệt đối mà Atom đem lại cho Intel thấp hơn 3 - 4 lần so với loại chip kia.

“Chúng tôi chưa nhận thấy tác động lớn lắm từ netbook. Nhưng đó là vấn đề cần quan tâm và chúng tôi vẫn đang theo dõi chặt chẽ”, người phát ngôn Bill Calder của Intel cho biết. Mới đây, Intel đã hạ dự báo kết quả kinh doanh quý 3 do nhu cầu giảm nhanh hơn dự kiến của thị trường.

Mặt khác, netbook cũng chỉ sử dụng bộ nhớ có dung lượng bằng một nửa so với một chiếc laptop thông thường. Do đó, những nhà sản xuất bộ nhớ như Samsung, Intel, Sandisk và Micron có lẽ cũng sẽ cảm thấy “đau đầu” với netbook.

(Theo Business Week)