Phó tổng Thanh tra Chính phủ Đặng Công Huẩn vừa ký văn bản thông báo Kết luận thanh tra toàn diện dự án Thảo Cầm Viên mới (dự án Công viên Sài Gòn Safari) tại huyện Củ Chi, Tp.HCM.

Trong thông báo Kết luận công bố ngày 21/6, Thanh tra Chính phủ cho biết, dự án Thảo Cầm Viên Sài Gòn Safari có quy mô lớn, diện tích đất phải thu hồi rất rộng, lên tới hơn 456 ha, là dự án trong lĩnh vực về văn hoá, du lịch nhưng UBND Tp.HCM chưa thực hiện đúng trình tự pháp lý theo quy định.

UBND Tp.HCM giao cho Công ty Thảo Cầm Viên Sài Gòn làm chủ đầu tư dự án trong khi công ty này không đủ năng lực thực hiện. Đây là một trong những nguyên nhân đến nay dự án chưa triển khai được. Trách nhiệm thuộc về UBND Tp.HCM và Sở Kế hoạch và Đầu tư thành phố, giai đoạn 2001 - 2006.

Về vấn đề quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất, Thanh tra Chính phủ cho biết, các quyết định về thu hồi và tạm giao 485,35 ha đất cho Công ty Thảo Cầm Viên Sài Gòn để bồi thường thiệt hại, giải phóng mặt bằng, chuẩn bị đầu tư xây dựng Công viên Thảo Cầm Viên mới là chưa đầy đủ thủ tục pháp lý theo quy định.

Đối với quy hoạch xây dựng tỷ lệ 1/2000, Công ty Thảo Cầm Viên Sài Gòn không xây dựng kế hoạch đấu thầu đối với gói thầu tư vấn lập quy hoạch chi tiết để trình Sở Giao thông Vận tải thẩm định, phê duyệt là vi phạm quy định của Chính phủ. Trách nhiệm này thuộc về Giám đốc Công ty Thảo Cầm Viên Sài Gòn, Giám đốc Sở Giao thông Vận tải Tp.HCM liên đới chịu trách nhiệm trong việc không kịp thời kiểm tra, đôn đốc thực hiện.

Sau gần 13 năm kể từ ngày UBND Tp.HCM có văn bản chấp thuận chủ trương tuyển chọn đơn vị tư vấn để lập quy hoạch phân khu tỷ lệ 1/2000 Công viên Sài Gòn Safari thì đồ án quy hoạch mới hoàn thành và được phê duyệt là thời gian quá dài. Cơ quan thanh tra đánh giá, thiết kế quy hoạch chi tiết (1/2000, 1/500) là tài liệu quan trọng để quyết định đầu tư dự án nhưng không được quan tâm phê duyệt kịp thời.

Về phương án bồi thường, hỗ trợ đối với dự án, Thanh tra Chính phủ phát hiện có một số quy định không phù hợp với các quy định của pháp luật về đất đai, việc áp giá đền bù chưa phù hợp với quy định làm phát sinh chi phí đền bù tăng trên 104,7 tỷ đồng.

"Số tiền 104,7 tỷ đồng đã được chi trả đầy đủ cho người dân, qua thanh tra chưa phát hiện dấu hiệu vụ lợi nhưng cần phải kiểm điểm một cách nghiêm túc. Tại cuộc họp với Phó thủ tướng Thường trực Trương Hoà Bình vào tháng 11/2017, đại diện các bộ ngành trung ương đều thống nhất không thu hồi lại từ người dân, nhưng UBND Tp.HCM cân đối nguồn vốn từ ngân sách địa phương để chi trả, hỗ trợ", Thanh tra Chính phủ nêu rõ.

Việc xây dựng khu tái định cư, thanh quyết toán các gói thầu cũng chưa được các bên liên quan thực hiện đúng theo quy định của pháp luật.

Đáng chú ý, vấn đề giải quyết khiếu nại của người dân đối với dự án này, theo cơ quan thanh tra, quá trình triển khai thu hồi đất (xây dựng phương án bồi thường, hỗ trợ thiệt hại và tái định cư, việc áp giá chiết tính,…) có nhiều sai sót, làm thất thoát ngân sách nhà nước, nhưng đều theo hướng có lợi hơn cho người bị thu hồi đất. 

Nguyên nhân cơ bản dẫn đến khiếu kiện hiện nay là do kể từ khi thu hồi đất đến nay gần 14 năm nhưng dự án chưa triển khai xây dựng và có sự so bì giữa các hộ dân có đất bị thu hồi trong việc xác định các loại hình đất đai.

Trên cơ sở những sai sót trong quá trình triển khai dự án, Tổng Thanh tra Chính phủ đã kiến nghị Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo Chủ tịch UBND Tp.HCM kiểm tra, giải quyết bồi thường, hỗ trợ tái định cư, hoàn thành giải phóng mặt bằng đối với diện tích còn lại nằm trong quy hoạch dự án theo quy định pháp luật.

Việc bồi thường hỗ trợ, tái định cư đối với diện tích đất thu hồi thực hiện dự án Thảo Cầm Viên mới tại huyện Củ Chi từ nguồn ngân sách nhà nước nên diện tích của dự án do nhà nước quản lý, sử dụng.

Đồng thời, việc lựa chọn nhà đầu tư xây dựng dự án Công viên Sài Gòn Safari phải tổ chức đấu thầu rộng rãi, công khai, minh bạch theo đúng trình tự, thủ tục quy định của pháp luật để lựa chọn nhà đầu tư, kể cả nhà đầu tư nước ngoài có đủ kinh nghiệm và năng lực tài chính thực hiện dự án.

Trường hợp có việc điều chỉnh quy hoạch dự án so với mục tiêu dự án ban đầu phải tổ chức đấu giá quyền sử dụng đất, tổ chức đấu thầu lựa chọn nhà đầu tư thực hiện dự án theo đúng trình tự, thủ tục quy định của pháp luật.

UBND Tp.HCM báo cáo Bí thư Thành uỷ về việc triển khai đầu tư xây dựng dự án nêu trên.

Đặc biệt, Thanh tra Chính phủ yêu cầu tổ chức kiểm điểm nghiêm túc các tổ chức, cá nhân liên quan, đồng thời Tp.HCM phải sớm rà soát, hoàn chỉnh các thủ tục pháp lý về chủ trương, quy mô, kế hoạch sử dụng đất có liên quan đến dự án Công viên Sài Gòn Safari; khẩn trương triển khai xây dựng Khu tái định cư để bố trí nơi ở cho những hộ đã đăng ký tái định cư và có phương án quản lý diện tích đất đã được giải phóng mặt bằng, cương quyết không để người dân tái sử dụng.