Quốc gia đông dân nhất thế giới đã quen với cuộc sống "không TikTok"

Vào tuần trước, Hạ viện Hoa Kỳ đã thông qua dự luật có thể dẫn tới lệnh cấm TikTok trên toàn quốc. Dù ứng dụng do ByteDance sở hữu sẽ không sớm biến mất như vậy, nhiều người trong số 170 triệu người dùng nước này vẫn đang vô cùng lo lắng, theo CNN Business.

Nhưng có lẽ bạn chưa biết: Chúng ta hoàn toàn có thể tồn tại và phát triển trong một thế giới không TikTok. Chỉ cần học hỏi quốc gia đông dân nhất hành tinh.

BÀI HỌC TỪ NGƯỜI ĐI TRƯỚC

Vào tháng 6/2020, sau cuộc đụng độ bạo lực tại biên giới Ấn Độ - Trung Quốc khiến ít nhất 20 binh sĩ Ấn Độ thiệt mạng, Chính quyền New Delhi bất ngờ ban hành lệnh cấm TikTok và một số ứng dụng nổi tiếng khác của Trung Quốc.

"Điều quan trọng cần nhớ là khi Ấn Độ cấm TikTok và nhiều ứng dụng của Trung Quốc, Hoa Kỳ là quốc gia đầu tiên ca ngợi quyết định này", ông Nikhil Pahwa, nhà sáng lập trang web công nghệ MediaNama có trụ sở tại New Delhi, khẳng định. "Ngoại trưởng Hoa Kỳ Mike Pompeo vô cùng hoan nghênh lệnh cấm, nhận định rằng động thái 'sẽ giúp thúc đẩy chủ quyền của Ấn Độ'".

Mặc dù quyết định đột ngột của Chính phủ đã gây sốc cho hơn 200 triệu người dùng TikTok nước này, nhưng suốt bốn năm kể từ đó, nhiều bạn trẻ đã tìm thấy các lựa chọn thay thế phù hợp khác.

"Lệnh cấm Tiktok dẫn đến những cơ hội trị giá hàng tỷ USD... 200 triệu người dùng cần một nơi nào đó khác để giải trí", ông Pahwa nói thêm rằng cuối cùng một số công ty công nghệ Hoa Kỳ đã nắm bắt thời cơ và cho ra mắt nhiều dịch vụ mới tại Ấn Độ.

CUỘC SỐNG KHÔNG TIKTOK

Lệnh cấm gây ra nhiều tác động tiêu cực trong thời gian đầu. Phần lớn TikToker Ấn Độ đã vật lộn với sự bối rối và thậm chí đau khổ trong nhiều ngày tháng.

Năm 2020, TikTok trở nên cực kỳ phổ biến đối với người dân Ấn Độ đang tìm kiếm không gian giải tỏa khỏi áp lực của liên tiếp đợt phong tỏa nghiêm ngặt liên quan đến đại dịch Covid-19.

"Mọi người ở Ấn Độ đều muốn trở thành một ngôi sao Bollywood và TikTok đã biến giấc mơ đó thành hiện thực bằng cách có thể biến bất kỳ ai gia nhập nền tảng, bao gồm cả nhóm đối tượng ở vùng sâu vùng xa, trở thành ngôi sao chỉ sau một đêm", ông Saptarshi Ray, người đứng đầu về sản phẩm tại Viralo, nền tảng tiếp thị tập trung vào KOLs có trụ sở tại Bengaluru, nhấn mạnh.

Nhưng không mất quá nhiều thời gian trước khi một số lựa chọn thay thế phù hợp với nhà sáng tạo nội dung xuất hiện.

Cuộc cạnh tranh khốc liệt đã xảy ra sau đó giữa những gã khổng lồ công nghệ Hoa Kỳ và các công ty khởi nghiệp trong nước nhằm lấp đầy khoảng trống. Trong vòng một tuần sau lệnh cấm, Instagram thuộc sở hữu của Meta đã kiếm tiền bằng cách tung ra tính năng mới, Instagram Reels (được nhận xét như bản sao của TikTok), ở Ấn Độ. Google cũng giới thiệu dịch vụ video ngắn trên nền tảng video lớn nhất thế giới, YouTube Shorts.

Một vài lựa chọn thay thế “cây nhà lá vườn” như MX, Taka Tak và Moj cũng bắt đầu cho thấy sự gia tăng mức độ hiện diện và nỗ lực thu hút nhà đầu tư. Tuy nhiên, những startup địa phương này nhanh chóng thất bại, không thể sánh được với độ phủ sóng và hỏa lực tài chính của một số đại gia Hoa Kỳ vốn đang phát triển vượt bậc.

Trích dẫn phát hiện độc lập từ công ty tư vấn Oxford Economics, người phát ngôn của Google cho biết "hệ sinh thái sáng tạo YouTube" đã đóng góp khoảng 2 tỷ USD cho nền kinh tế Ấn Độ vào năm 2022.

Theo ông Ray, những nhà sáng tạo nội dung Ấn Độ đã nhanh chóng chuyển tất cả nội dung cũ mà họ đã quay cho TikTok sang Instagram Reels và YouTube Shorts. "Một số người có tầm ảnh hưởng đã tải lên trung bình 7 Reels mỗi ngày và đạt 4 - 5 triệu người đăng ký mỗi năm", ông hào hứng chia sẻ.

Nhưng không phải ai cũng có thể xây dựng lượng người theo dõi đáng kể như trước đây trên các nền tảng mới.

"Nhiều người dùng và nhà sáng tạo đã phải đối diện với thực tại u ám, tối tăm sau lệnh cấm, và một số vẫn chưa thoát ra khỏi không gian đó", ông Clyde Fernandes, Giám đốc Điều hành kiêm quản lý nghệ sĩ tại công ty quản lý và tiếp thị Opraahfx, cho biết.

"Một số người không thể lấy lại được hào quang trên TikTok tại bất kỳ một nền tảng nào khác", ông nói thêm.

VẤN ĐỀ AN NINH AN TOÀN CÓ THỰC SỰ ĐƯỢC CẢI THIỆN?

Các quan chức và nhà lập pháp Hoa Kỳ từ lâu đã lên tiếng lo ngại rằng Chính phủ Trung Quốc có thể buộc công ty mẹ ByteDance của TikTok bàn giao dữ liệu thu thập được từ người dùng nước này.

Nhiều chuyên gia an ninh mạng nhận định mối lo ngại về an ninh quốc gia xung quanh TikTok phần lớn vẫn chỉ là giả thuyết. Tuy nhiên, chuyên gia Ấn Độ phản ánh rằng việc thanh lọc TikTok khỏi không gian kỹ thuật số quốc gia đã không dẫn đến bối cảnh an toàn hơn.

"Tôi không chắc việc loại bỏ TikTok sẽ mang lại tác động tích cực tới bối cảnh đe dọa an ninh mạng. Trừ khi có một bước thay đổi trong nhận thức người dùng về phần mềm độc hại trên điện thoại của họ, hoặc những gì tải xuống từ internet, tư duy bảo thủ rất khó lay chuyển", bà Vivan Sharan, đối tác tại công ty tư vấn chính sách công nghệ Koan Advisory Group đặt trụ sở tại New Delhi, nhận định.

Các nhà lập pháp Hoa Kỳ cũng lo ngại rằng ứng dụng này có thể đóng vai trò là công cụ để Trung Quốc truyền bá, tuyên truyền thông tin sai lệch hoặc gây ảnh hưởng đến người dân. Nhưng sự thật đã chứng minh, quyết định ngăn chặn TikTok đã không giúp người dân Ấn Độ “cách ly” khỏi những mối đe dọa đó.

Bà Sharan bày tỏ: "Về mặt nội dung và thông tin sai lệch, rõ ràng là chúng ta vẫn đang phải vật lộn với nhiều vấn đề nghiêm trọng như deepfake, v.v., dù có hay không có TikTok. Vì vậy, nhìn chung, thật khó để khẳng định rằng bối cảnh rủi ro an ninh đã được cải thiện".