20:37 29/02/2024

Sẽ có nhiều công ăn việc làm được tạo ra trong tương lai, ngay cả khi AI phát triển

Hoàng Hà

Bằng cách thay đổi quan điểm về cách các công việc mới có thể phát sinh từ công nghệ mới, AI sẽ không gây ra thất nghiệp, mà sẽ mang lại sự thay đổi phù hợp cho tất cả mọi người...

Số người có việc làm trên toàn thế giới (tỷ người) trong giai đoạn 1991-2023. Nguồn: Tổ chức Lao động Quốc tế (ILO)
Số người có việc làm trên toàn thế giới (tỷ người) trong giai đoạn 1991-2023. Nguồn: Tổ chức Lao động Quốc tế (ILO)

Một báo cáo của Quỹ Tiền tệ quốc tế (IMF) đã kết luận rằng 40% việc làm trên toàn thế giới sẽ bị ảnh hưởng bởi AI. Ở các nền kinh tế tiên tiến, con số này còn cao hơn, lên tới 60% công việc bị ảnh hưởng. Những người thua cuộc sẽ phải đối mặt với mức lương thấp hơn và tuyển dụng giảm, đồng thời một số công việc sẽ biến mất hoàn toàn.

Theo Diễn đàn Kinh tế thế giới, trong 200 năm qua, những dự đoán về việc sẽ có ít việc làm hơn trong tương lai nhìn chung đã được chứng minh là sai. Những người bi quan đã nhiều lần mắc sai lầm. Nhưng đừng nhầm lẫn – hàng trăm triệu việc làm đã bị phá hủy. Thứ nhất, công nghệ nông nghiệp đã thay thế hàng triệu việc làm nông nghiệp, trong khi cuộc cách mạng công nghiệp đưa con người vào các nhà máy. Sau đó, tự động hóa đã đưa họ ra khỏi nhà máy, tạo ra nền kinh tế dịch vụ.

Đáng chú ý, trong suốt những làn sóng phá hủy mang tính sáng tạo này, tổng số người có việc làm đã tăng lên. Ngày nay có một con số kỷ lục về việc làm trên toàn cầu và ở hầu hết mọi quốc gia.

Nhưng lần này sẽ khác vì AI. Công nghệ không phải lúc nào cũng hỗ trợ con người thực hiện công việc của họ mà chủ yếu sẽ thay thế công việc. Tuy nhiên, các loại công việc mới sẽ xuất hiện.

NHU CẦU GIA TĂNG SẼ MANG LẠI NHỮNG CƠ HỘI VIỆC LÀM MỚI

Rất khó hình dung những công việc mới sẽ xuất hiện trong tương lai. Tuy nhiên, chính những nhu cầu và mong muốn mới của con người sẽ tạo ra những công việc mới. Ngoài ra, những nhu cầu mới xuất hiện cũng có thể giúp xã hội phát triển. Và sự gia tăng nhu cầu về sản phẩm và dịch vụ sẽ đến những việc làm mới. Công nghệ mới sẽ loại bỏ một số công việc, nhưng trong nhiều trường hợp, công nghệ sẽ hỗ trợ người lao động thực hiện công việc tốt hơn, hiệu quả hơn, giảm chi phí sản xuất. Khi sản phẩm và dịch vụ trở nên có giá cả phải chăng hơn, nhu cầu thường tăng lên.

Cuối cùng, và có lẽ là quan trọng nhất, đó là làm thế nào các nhà hoạch định chính sách và cơ quan chính phủ có thể tạo điều kiện tốt nhất cho việc tạo ra sự năng động và luân chuyển thị trường lao động hướng tới việc làm mới. Điều này đặc biệt quan trọng để hướng tới tính sáng tạo và thay đổi công việc, có thể ở mức độ cao hơn bao giờ hết.

ĐẦU TƯ VÀO CÔNG NGHỆ VÀ VIỆC LÀM MỚI

Các doanh nghiệp vừa và nhỏ tạo ra số lượng việc làm mới trên khắp thế giới. Vì vậy, việc các doanh nhân và nhà đầu tư thành lập và phát triển doanh nghiệp sẽ trở nên quan trọng hơn bao giờ hết khi công nghệ mới ngày càng sẵn có.

Công nghệ mới sẽ loại bỏ một số công việc, nhưng trong nhiều trường hợp, công nghệ sẽ hỗ trợ người lao động thực hiện công việc tốt hơn, hiệu quả hơn, giảm chi phí sản xuất. Ảnh minh họa do AI tạo ra
Công nghệ mới sẽ loại bỏ một số công việc, nhưng trong nhiều trường hợp, công nghệ sẽ hỗ trợ người lao động thực hiện công việc tốt hơn, hiệu quả hơn, giảm chi phí sản xuất. Ảnh minh họa do AI tạo ra

Một thị trường lao động tự do và linh hoạt hơn sẽ cho phép sự dịch chuyển nhanh hơn giữa các ngành và doanh nghiệp khi bản chất của việc làm thay đổi. Điều này có nghĩa là những quốc gia kém hấp dẫn hơn đối với các doanh nhân và nhà đầu tư vì tự do kinh tế thấp hơn và thị trường lao động bị quản lý chặt chẽ có thể phải chịu nhiều thất nghiệp hơn. Ngoài ra, các quốc gia có thị trường mở và tự do sẽ tiếp tục tạo ra việc làm mới để thay thế những việc làm đã mất.

Sự phát triển công nghệ có thể dẫn đến thời kỳ khó khăn và thách thức mới cho nhiều người cũng như cho toàn bộ thành phố và khu vực. Chính phủ có thể đóng vai trò quan trọng trong việc giảm bớt tình trạng này bằng cách cung cấp các cơ hội hoặc chương trình hỗ trợ đào tạo lại kỹ năng, cũng như trợ cấp thất nghiệp và các hình thức mạng lưới an toàn chuyển tiếp khác.

Trong cuộc cách mạng công nghiệp, chính quyền địa phương và quốc gia đã đầu tư công lớn để dạy các kỹ năng đọc, viết và toán cần thiết cho các công việc mới vào thời điểm đó. Ngoài ra còn có đầu tư vào đường mới, bến cảng và cơ sở hạ tầng khác. Trong kỷ nguyên mới này, các chính phủ cần đầu tư công vào các kỹ năng kỹ thuật số cho mọi người, cũng như các đường cao tốc kỹ thuật số cho phép các khu vực tham gia vào các cơ hội kinh tế mới.

Bằng cách thay đổi quan điểm về cách các công việc mới có thể phát sinh từ công nghệ mới, thì AI sẽ không khiến tỷ lệ thất nghiệp cao hơn mà sẽ mang lại sự thay đổi phù hợp cho tất cả mọi người.