Hãng định mức tín nhiệm Moody’s Investors Service vừa hạ triển vọng tín nhiệm của Tập đoàn Than - Khoáng sản Việt Nam (TKV) xuống “tiêu cực” từ mức “ổn định” trước đó, với lý do một phần liên quan tới lãi suất vay vốn ở mức cao. Hiện Moody’s đang dành cho TKV định hạng tín nhiệm nợ B2.

Tuyên bố trên được Moody’s đưa ra trong một thông báo đề ngày 27/4. “Mức triển vọng tiêu cực phản ánh hoạt động đầu tư cơ bản phụ thuộc nhiều vào vay nợ của TKV và môi trường lãi suất cao ở Việt Nam. Mức lãi suất cao được nhận định sẽ làm giảm tỷ suất lợi nhuận trước thuế và lãi vay (EBIT) trên chi phí vốn vay của TKV xuống dưới mức 2 lần trong vòng 12-18 tháng tới, theo đó gây áp lực đối với tình hình thanh khoản của tập đoàn này”, ông Simon Wong, Phó chủ tịch kiêm nhà phân tích cấp cao của Moody’s, nhận định.

Moody’s cho rằng, việc lãi suất vay vốn ở Việt Nam tăng mạnh trong năm 2011, cao gần gấp đôi so với năm 2010, là một nguyên nhân chính dẫn tới sự suy giảm mạnh trong tỷ suất EBIT trên chi phí vốn của TKV. Theo số liệu mà hãng định mức tín nhiệm này đưa ra, tỷ suất nói trên của TKV đã giảm về mức khoảng 2 lần vào cuối năm 2011 từ mức 7,1 lần vào cuối năm 2010.

“Bên cạnh đó, tỷ suất lợi nhuận từ hoạt động kinh doanh của TKV sẽ tiếp tục đối mặt áp lực giảm do chi phí sản xuất gia tăng, những hạn chế trong khả năng của tập đoàn này đối với vấn đề tăng giá than và điện bán cho Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN), cũng như sự suy giảm của hoạt động xuất khẩu do sự cần thiết phải đáp ứng nhu cầu than gia tăng của thị trường trong nước”, ông Wong tiếp tục đưa ra nhận định. Chuyên gia này là chuyên gia phân tích trưởng của Moody’s đối với TKV.

TKV hiện đang lên kế hoạch cho một chương trình đầu tư cơ bản quy mô lớn nhằm mục tiêu tăng sản lượng than, phát triển lĩnh vực khai khoáng, luyện kim, và đầu tư vào các dự án năng lượng thân thiện với môi trường.

Theo thông báo của Moody’s, mặc dù TKV là doanh nghiệp 100% vốn nhà nước, hãng định mức tín nhiệm này cho rằng, khó có khả năng Chính phủ Việt Nam sẽ đi xa hơn việc chỉ đưa ra sự hỗ trợ một phần và có lựa chọn trong trường hợp TKV gặp khó.

Các nhà phân tích của Moody’s cho hay, định hạng tín nhiệm B2 mà họ dành cho TKV phản ánh tầm quan trọng chiến lược của tập đoàn này trong việc quản lý và khai thác nguồn tài nguyên than và khoáng sản của Việt Nam - một vị thế mà theo Moody’s là TKV sẽ tiếp tục duy trì trong trung hạn. “Những sức mạnh về hoạt động kinh doanh như vậy được nâng đỡ bởi vị thế độc quyền của TKV và phản ánh sự tiếp cận với các nguồn vốn dành cho các dự án than, khoáng sản và điện lực”.

Song song với đó, theo Moody’s, định hạng tín nhiệm B2 dành cho TKV còn phản ánh ba thách thức chính đối với tập đoàn này.

Thách thức thứ nhất, theo Moody’s, là chương trình đầu tư cơ bản phụ thuộc nhiều vào vay nợ của TKV. Thách thức thứ hai nằm ở tiêu chuẩn, chất lượng và tính kịp thời của báo cáo tài chính hợp nhất của TKV, cũng như những vấn đề liên quan tới môi trường pháp lý và những rủi ro trong môi trường kinh doanh của một nền kinh tế mới nổi như Việt Nam. Và thách thức thứ ba là mức độ rõ ràng còn hạn chế trong các ý định và đường lối chiến lược của các cổ đông dài hạn, một thách thức càng trở nên lớn hơn do cấu trúc phức tạp của TKV.

Theo Moody’s, khả năng nâng điểm tín nhiệm của TKV trong thời gian tới là thấp, xét tới triển vọng tín nhiệm tiêu cực của tập đoàn. Moody’s cũng tuyên bố sẽ nâng triển vọng tín nhiệm đối với TKV trở lại mức ổn định trong trường hợp tỷ suất EBIT/chi phí vốn của TKV vượt mức 2,5-2,75% và giữ bền vững.

Ngoài ra, TKV cũng có thể được nâng điểm tín nhiệm nếu những lo ngại của Moody’s về chất lượng báo cáo tài chính hợp nhất của tập đoàn này được giải tỏa, và sự rõ ràng về chiến lược của TKV được cải thiện. Nếu giá sản phẩm của TKV ngày càng trở nên sát với giá thị trường, thì khả năng tập đoàn được Moody’s nâng điểm tín nhiệm cũng sẽ tăng lên.

Mặt khác, áp lực giảm điểm tín nhiệm đối với TKV sẽ gia tăng trong ba tình huống. Thứ nhất, chất lượng và tính kịp thời của báo cáo tài chính hợp nhất xấu đi. Thứ hai, TKV có thêm dự án mới hoặc mở rộng các dự án hiện có, làm cho tỷ suất nợ đã điều chỉnh trên lợi nhuận trước thuế, lãi vay và khấu hao (EBITDA) vượt quá 3,5 - 4 lần hoặc EBIT/chi phí đi vay vẫn ở dưới 2 lần. Và thứ ba, có bằng chứng về việc TKV đang đối mặt với những khó khăn trong việc tăng vốn cần thiết để duy trì và thúc đẩy các kế hoạch kinh doanh hiện tại.