TẠP CHÍ ĐIỆN TỬ
Tình hình tội phạm tại Việt Nam 2015 trong “sách trắng”
Số bị can năm nay chiếm tỷ lệ 0,15% so với tổng dân số có độ tuổi chịu trách nhiệm hình sự
Số lượng án tham nhũng đã khởi tố giảm, nhưng bị can bị khởi tố trong các tội phạm khác về chức vụ lại tăng, tài liệu tình hình tội phạm năm 2015 của Viện Kiểm sát nhân dân Tối cao cho biết.
Tại kỳ họp thứ 10 của Quốc hội vừa qua, Viện trưởng Viện Kiểm sát nhân dân Nguyễn Hòa Bình thông tin, tài liệu này được dựa trên kinh nghiệm biên soạn “sách trắng” về tội phạm của một số nước cũng như việc biên soạn “sách trắng” của một số bộ, ngành ở Việt Nam.
Và đây cũng là bước khởi đầu để Viện Kiểm sát nhân dân Tối cao biên soạn “sách trắng” về tội phạm hằng năm.
109.096 bị can năm nay
Theo cơ quan biên soạn, tài liệu cung cấp một bức tranh tổng thể về tình hình tội phạm trong phạm vi cả nước và từng địa phương, diễn biến tội phạm từ 2010 đến nay, chỉ số tội phạm và sự tăng giảm chỉ sổ này ở từng địa phương.
“Sách trắng” còn cung cấp tình hình tội phạm theo từng chương và một số điều của Bộ luật Hình sự, việc áp dụng hình phạt tại tòa án cấp sơ thẩm…
Thông tin từ “sách trắng”cho biết, năm 2015 tổng số vụ án đã khởi tố trên toàn quốc là 72.450 với 109.096 bị can (chiếm tỷ lệ 0,15% so với tổng dân số có độ tuổi chịu trách nhiệm hình sự).
Từ 2010 đến 2013 thì cả số vụ bị khởi tố và số bị can đều năm sau cao hơn năm trước, nhưng đến 2014 và nhất là 2015 thì đã giảm khá nhiều, tương ứng số vụ giảm 7,54% và số bị can là 10,59%.
Trong số nhiều tội không khởi tố trong năm nay có tội phản bội tổ quốc, tội đầu cơ, tội báo cáo sai trong quản lý kinh tế…
Theo xu hướng giảm chung là tình hình tội phạm của mục A, chương 21 (các tội phạm về tham nhũng).
Có số lượng khởi tố được xếp hạng cao ở mục này là tội tham ô tài sản nhưng cũng chỉ có 84 vụ án và 139 bị can trong khi con số tương tự ở năm trước là 135 và 231.
Hay, tội lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ chỉ khởi tố 44 vụ (2014 là 59 vụ) với 208 bị can.
Và, đáng chú ý là 6 năm qua chỉ khởi tố 1 vụ, 0 bị can với tội lợi dụng chức vụ quyền hạn gây ảnh hưởng đối với người khác để trục lợi.
Vẫn ở chương 21, mục B (các tội phạm khác về chức vụ) tổng số đã khởi tố trong 6 năm là 216 vụ, 574 bị can, tăng 7 bị can so với năm trước.
Trong khi xu hướng tội phạm nói chung giảm thì đây cũng là điều được "sách trắng" lưu ý.
Với tội thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng, thông tin cụ thể là năm 2015 khởi tố 14 vụ án và 59 bị can, còn con số tương tự của năm trước là 8 vụ và 54 bị can.
Tội đưa hối lộ thì giảm so với năm trước, chỉ có 11 vụ và 19 bị can bị khởi tố, trong khi 2014 là 15 vụ và 28 bị can.
“Sách trắng” cũng thống kê, từ 2010 - 2015 chỉ khởi tố 5 vụ đối với tội lợi dụng ảnh hưởng đối với người có chức vụ quyền hạn để trục lợi.
Tham nhũng “dễ” nhận án treo
Về hình phạt đã áp dụng, thông tin cụ thể là năm 2015 tòa án đã xét xử sơ thẩm 618 bị cáo về các tội phạm về chức vụ (bao gồm cả tội phạm về tham nhũng) trên tổng số 106.078 bị cáo đã xét xử sơ thẩm, chiếm 0,58%.
116 bị cáo trong số này được hưởng án treo, chiếm 18,77%, giảm 1,65% so với tổng số bị cáo được hưởng án treo trung bình trên toàn quốc.
Cơ cấu hình phạt áp dụng đôi với các tội phạm tham nhũng trong 6 năm qua được Viện Kiểm sát nhân dân Tối cao nhìn nhận là có sự khác biệt rõ.
Cụ thể, hình phạt dưới 15 năm tù chiếm tỷ lệ cao nhất (66,5%) với 2.252 bị cáo, hình phạt cho hưởng án treo là 923 bị cáo, cao thứ hai, trên 15 năm tù cao thứ ba với 141 bị cáo.
Xếp thứ tư là cải tạo không giam giữ với 33 vị cáo, tù chung thân cao thứ 5 với 28 bị cáo và thấp nhất là tử hình với 9 bị cáo.
Tỷ lệ áp dụng án treo đối với các loại tội phạm tham nhũng luôn luôn lớn hơn so với các loại tội phạm khác (trừ 2015), theo “sách trắng”.
Và đây cũng là điều đã nhiều lần được nêu tại nghị trường, trong sự sốt ruột của các vị đại diện cho dân trước sự hoành hành của “giặc nội xâm” tham nhũng, đang đe dọa sự tồn vong của chế độ.
Việc truy tố, xét xử các vụ án tham nhũng năm nay đều giảm so với cùng kỳ năm trước như đã nêu ở “sách trắng” cũng không hề được nhìn nhận là "thành tích".
Thẩm tra báo cáo về công tác phòng chống tham nhũng năm 2015 của Chính phủ, Ủy ban Tư pháp của Quốc hội nhấn mạnh khâu yếu đã kéo dài nhiều năm chính là công tác phát hiện tham nhũng, nhưng cho đến nay vẫn chưa có chuyển biến đáng kể.
Ủy ban Tư pháp còn đề nghị Chính phủ cần đánh giá nguyên nhân của việc các cơ quan có chức năng chống tham nhũng đã được đầu tư nhiều nguồn lực, nhưng việc phát hiện, xử lý hành vi tham nhũng lại giảm trong khi tình hình tham nhũng theo đánh giá trong báo cáo của Chính phủ vẫn nghiêm trọng, phức tạp.
Tại kỳ họp thứ 10 của Quốc hội vừa qua, Viện trưởng Viện Kiểm sát nhân dân Nguyễn Hòa Bình thông tin, tài liệu này được dựa trên kinh nghiệm biên soạn “sách trắng” về tội phạm của một số nước cũng như việc biên soạn “sách trắng” của một số bộ, ngành ở Việt Nam.
Và đây cũng là bước khởi đầu để Viện Kiểm sát nhân dân Tối cao biên soạn “sách trắng” về tội phạm hằng năm.
109.096 bị can năm nay
Theo cơ quan biên soạn, tài liệu cung cấp một bức tranh tổng thể về tình hình tội phạm trong phạm vi cả nước và từng địa phương, diễn biến tội phạm từ 2010 đến nay, chỉ số tội phạm và sự tăng giảm chỉ sổ này ở từng địa phương.
“Sách trắng” còn cung cấp tình hình tội phạm theo từng chương và một số điều của Bộ luật Hình sự, việc áp dụng hình phạt tại tòa án cấp sơ thẩm…
Thông tin từ “sách trắng”cho biết, năm 2015 tổng số vụ án đã khởi tố trên toàn quốc là 72.450 với 109.096 bị can (chiếm tỷ lệ 0,15% so với tổng dân số có độ tuổi chịu trách nhiệm hình sự).
Từ 2010 đến 2013 thì cả số vụ bị khởi tố và số bị can đều năm sau cao hơn năm trước, nhưng đến 2014 và nhất là 2015 thì đã giảm khá nhiều, tương ứng số vụ giảm 7,54% và số bị can là 10,59%.
Trong số nhiều tội không khởi tố trong năm nay có tội phản bội tổ quốc, tội đầu cơ, tội báo cáo sai trong quản lý kinh tế…
Theo xu hướng giảm chung là tình hình tội phạm của mục A, chương 21 (các tội phạm về tham nhũng).
Có số lượng khởi tố được xếp hạng cao ở mục này là tội tham ô tài sản nhưng cũng chỉ có 84 vụ án và 139 bị can trong khi con số tương tự ở năm trước là 135 và 231.
Hay, tội lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ chỉ khởi tố 44 vụ (2014 là 59 vụ) với 208 bị can.
Và, đáng chú ý là 6 năm qua chỉ khởi tố 1 vụ, 0 bị can với tội lợi dụng chức vụ quyền hạn gây ảnh hưởng đối với người khác để trục lợi.
Vẫn ở chương 21, mục B (các tội phạm khác về chức vụ) tổng số đã khởi tố trong 6 năm là 216 vụ, 574 bị can, tăng 7 bị can so với năm trước.
Trong khi xu hướng tội phạm nói chung giảm thì đây cũng là điều được "sách trắng" lưu ý.
Với tội thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng, thông tin cụ thể là năm 2015 khởi tố 14 vụ án và 59 bị can, còn con số tương tự của năm trước là 8 vụ và 54 bị can.
Tội đưa hối lộ thì giảm so với năm trước, chỉ có 11 vụ và 19 bị can bị khởi tố, trong khi 2014 là 15 vụ và 28 bị can.
“Sách trắng” cũng thống kê, từ 2010 - 2015 chỉ khởi tố 5 vụ đối với tội lợi dụng ảnh hưởng đối với người có chức vụ quyền hạn để trục lợi.
Tham nhũng “dễ” nhận án treo
Về hình phạt đã áp dụng, thông tin cụ thể là năm 2015 tòa án đã xét xử sơ thẩm 618 bị cáo về các tội phạm về chức vụ (bao gồm cả tội phạm về tham nhũng) trên tổng số 106.078 bị cáo đã xét xử sơ thẩm, chiếm 0,58%.
116 bị cáo trong số này được hưởng án treo, chiếm 18,77%, giảm 1,65% so với tổng số bị cáo được hưởng án treo trung bình trên toàn quốc.
Cơ cấu hình phạt áp dụng đôi với các tội phạm tham nhũng trong 6 năm qua được Viện Kiểm sát nhân dân Tối cao nhìn nhận là có sự khác biệt rõ.
Cụ thể, hình phạt dưới 15 năm tù chiếm tỷ lệ cao nhất (66,5%) với 2.252 bị cáo, hình phạt cho hưởng án treo là 923 bị cáo, cao thứ hai, trên 15 năm tù cao thứ ba với 141 bị cáo.
Xếp thứ tư là cải tạo không giam giữ với 33 vị cáo, tù chung thân cao thứ 5 với 28 bị cáo và thấp nhất là tử hình với 9 bị cáo.
Tỷ lệ áp dụng án treo đối với các loại tội phạm tham nhũng luôn luôn lớn hơn so với các loại tội phạm khác (trừ 2015), theo “sách trắng”.
Và đây cũng là điều đã nhiều lần được nêu tại nghị trường, trong sự sốt ruột của các vị đại diện cho dân trước sự hoành hành của “giặc nội xâm” tham nhũng, đang đe dọa sự tồn vong của chế độ.
Việc truy tố, xét xử các vụ án tham nhũng năm nay đều giảm so với cùng kỳ năm trước như đã nêu ở “sách trắng” cũng không hề được nhìn nhận là "thành tích".
Thẩm tra báo cáo về công tác phòng chống tham nhũng năm 2015 của Chính phủ, Ủy ban Tư pháp của Quốc hội nhấn mạnh khâu yếu đã kéo dài nhiều năm chính là công tác phát hiện tham nhũng, nhưng cho đến nay vẫn chưa có chuyển biến đáng kể.
Ủy ban Tư pháp còn đề nghị Chính phủ cần đánh giá nguyên nhân của việc các cơ quan có chức năng chống tham nhũng đã được đầu tư nhiều nguồn lực, nhưng việc phát hiện, xử lý hành vi tham nhũng lại giảm trong khi tình hình tham nhũng theo đánh giá trong báo cáo của Chính phủ vẫn nghiêm trọng, phức tạp.
