TẠP CHÍ ĐIỆN TỬ
"Trách nhiệm lớn thuộc về Thống đốc"
Phó tổng thanh tra Chính phủ Mai Quốc Bình trao đổi với báo giới về những sai phạm tại Ngân hàng Nhà nước
Phó tổng thanh tra Chính phủ Mai Quốc Bình trao đổi với báo giới về những sai phạm tại Ngân hàng Nhà nước.
Thưa ông, Thanh tra Chính phủ thanh tra những vấn đề gì tại Ngân hàng Nhà nước?
Chúng tôi được giao làm rõ 5 vấn đề gồm: Việc triển khai thực hiện đề án bộ tiền mới; quản lý dự trữ ngoại hối nhà nước; quản lý thị trường ngoại tệ liên ngân hàng; kiểm soát chất lượng tín dụng của các ngân hàng thương mại và cuối cùng là công tác tổ chức cán bộ.
Quá trình thanh tra đã phát hiện những sai phạm, khuyết điểm gì thưa ông?
Về việc tham mưu sử dụng chất liệu polymer để in tiền chúng tôi phát hiện trong hồ sơ trình Bộ Chính trị về đề án bộ tiền mới, Ngân hàng Nhà nước đề xuất phương án kết hợp cả hai loại giấy cotton và polymer cho bộ tiền mới; nhưng khi trình Thủ tướng phê duyệt đề án, Ngân hàng Nhà nước chỉ đề xuất dùng toàn bộ bằng giấy polymer nhưng không báo cáo rõ với Thủ tướng Chính phủ về sự khác nhau này để Thủ tướng Chính phủ biết và quyết định hoặc nếu thấy cần thiết thì xin lại ý kiến của Bộ Chính trị.
Về thực hiện quy chế làm việc của Ngân hàng Nhà nước, việc xây dựng, trình duyệt và tổ chức thực hiện đề án bộ tiền mới là một công việc hệ trọng nhưng không được Thống đốc - Bí thư Ban Cán sự Đảng đưa ra thảo luận trong tập thể Ban Cán sự mà chỉ được quyết định bởi một số ít người.
Đối với dự án nâng cấp Nhà máy in tiền Quốc gia mặc dù được Thủ tướng uỷ quyền cho thống đốc quyết định đầu tư nhưng việc Ngân hàng Nhà nước không lấy ý kiến thẩm định của các cơ quan chức năng về các nội dung khác là trái với quy định của Nhà nước; Ngân hàng Nhà nước chưa làm hết trách nhiệm trong việc xử phạt đối tác nước ngoài làm nhà nước thua thiệt 4,09 tỉ đồng và thất thu 2,9 tỉ đồng; việc lựa chọn chất liệu cho tiền xu mệnh giá 1.000 đồng và 2.000 đồng là không phù hợp môi trường, khí hậu làm tổn hại đến uy tín của đồng tiền; việc lựa chọn nhà cung cấp tiền kim loại là không đúng với quy chế đấu thầu, gây nghi ngờ sự khách quan của Ngân hàng Nhà nước trong việc lựa chọn nhà cung cấp. Năm 2005 quản lý ngoại hối yếu kém làm sụt giảm 2.763 tỉ đồng; hạch toán số tiền 4.199 tỉ đồng vào thu nhập của Ngân hàng Nhà nước năm 2005 là không phù hợp với chế độ kế toán hiện hành.
Việc không thực hiện đúng quy chế đấu thầu với việc con trai Thống đốc là anh Lê Đức Minh làm việc cho nhà cung cấp thiết bị, vật tư cho việc in tiền liệu có liên quan gì đến nhau?
Thanh tra chưa có điều kiện đi sâu vào mảng này, chúng tôi chỉ rà soát trong khoảng 2 tháng anh Minh có làm việc cho công ty đó và nghỉ. Đánh giá toàn bộ thì không trái quy định của pháp luật nhưng dẫn đến nghi ngờ việc anh Minh môi giới cho công ty đầu tư về thiết bị kỹ thuật.
Trách nhiệm của Ngân hàng Nhà nước như thế nào đối với việc để thâm hụt dự trữ ngoại hối?
Chúng tôi đánh giá việc dự trữ ngoại hối của ngân hàng cơ bản đáp ứng được mục tiêu đặt ra về thực hiện chính sách tiền tệ quốc gia, đảm bảo thanh toán quốc tế, tăng dự trữ ngoại tệ nhà nước... Nhưng vừa rồi, qua kiểm tra của thanh tra, kiểm toán thì thấy việc dự trữ ngoại hối của Ngân hàng Nhà nước trong 2005 còn tồn tại yếu kém.
Chính yếu kém làm giảm giá trị dự trữ ngoại hối, làm giảm hơn 174 triệu USD, tương đương 2.763 tỉ đồng, sụt giảm tiền chủ yếu do nguyên nhân khách quan do biến động tỉ giá và có cả nguyên nhân chủ quan do việc quản lý, điều hành mua bán ngoại tệ trên thị trường quốc tế năm 2005 kém hiệu quả. Việc này có phần sai khuyết và Thủ tướng đã chỉ đạo làm rõ trách nhiệm cá nhân để kiểm điểm.
Chi phí thực tế cho việc in tiền mới có cao hơn kế hoạch ban đầu?
Thanh tra chưa thể kết luận vấn đề này vì điều này không đơn giản trong khi thời gian thanh tra ngắn vì phải sớm kết luận đáp ứng yêu cầu của Ban Bí thư và Chính phủ. Nhưng việc phát sinh chi phí in tiền chắc chắn cao hơn kế hoạch. Còn việc cao bao nhiêu, có hợp lý không thì cần phải tìm hiểu thêm. Do tính phức tạp và nhạy cảm của nó, cần phải có đánh giá cụ thể hơn.
Đối với công tác tổ chức cán bộ ở Ngân hàng Nhà nước có sai phạm không thưa ông?
Qua thanh tra cho thấy Ngân hàng Nhà nước có một số khuyết điểm trong việc đề bạt, bổ nhiệm một số cán bộ cấp vụ thuộc Ngân hàng Nhà nước gây thắc mắc, khiếu kiện trong nội bộ; về việc này Thống đốc Ngân hàng Nhà nước phải chịu trách nhiệm khắc phục những khuyết điểm này.
Thưa ông, Thanh tra Chính phủ thanh tra những vấn đề gì tại Ngân hàng Nhà nước?
Chúng tôi được giao làm rõ 5 vấn đề gồm: Việc triển khai thực hiện đề án bộ tiền mới; quản lý dự trữ ngoại hối nhà nước; quản lý thị trường ngoại tệ liên ngân hàng; kiểm soát chất lượng tín dụng của các ngân hàng thương mại và cuối cùng là công tác tổ chức cán bộ.
Quá trình thanh tra đã phát hiện những sai phạm, khuyết điểm gì thưa ông?
Về việc tham mưu sử dụng chất liệu polymer để in tiền chúng tôi phát hiện trong hồ sơ trình Bộ Chính trị về đề án bộ tiền mới, Ngân hàng Nhà nước đề xuất phương án kết hợp cả hai loại giấy cotton và polymer cho bộ tiền mới; nhưng khi trình Thủ tướng phê duyệt đề án, Ngân hàng Nhà nước chỉ đề xuất dùng toàn bộ bằng giấy polymer nhưng không báo cáo rõ với Thủ tướng Chính phủ về sự khác nhau này để Thủ tướng Chính phủ biết và quyết định hoặc nếu thấy cần thiết thì xin lại ý kiến của Bộ Chính trị.
Về thực hiện quy chế làm việc của Ngân hàng Nhà nước, việc xây dựng, trình duyệt và tổ chức thực hiện đề án bộ tiền mới là một công việc hệ trọng nhưng không được Thống đốc - Bí thư Ban Cán sự Đảng đưa ra thảo luận trong tập thể Ban Cán sự mà chỉ được quyết định bởi một số ít người.
Đối với dự án nâng cấp Nhà máy in tiền Quốc gia mặc dù được Thủ tướng uỷ quyền cho thống đốc quyết định đầu tư nhưng việc Ngân hàng Nhà nước không lấy ý kiến thẩm định của các cơ quan chức năng về các nội dung khác là trái với quy định của Nhà nước; Ngân hàng Nhà nước chưa làm hết trách nhiệm trong việc xử phạt đối tác nước ngoài làm nhà nước thua thiệt 4,09 tỉ đồng và thất thu 2,9 tỉ đồng; việc lựa chọn chất liệu cho tiền xu mệnh giá 1.000 đồng và 2.000 đồng là không phù hợp môi trường, khí hậu làm tổn hại đến uy tín của đồng tiền; việc lựa chọn nhà cung cấp tiền kim loại là không đúng với quy chế đấu thầu, gây nghi ngờ sự khách quan của Ngân hàng Nhà nước trong việc lựa chọn nhà cung cấp. Năm 2005 quản lý ngoại hối yếu kém làm sụt giảm 2.763 tỉ đồng; hạch toán số tiền 4.199 tỉ đồng vào thu nhập của Ngân hàng Nhà nước năm 2005 là không phù hợp với chế độ kế toán hiện hành.
Việc không thực hiện đúng quy chế đấu thầu với việc con trai Thống đốc là anh Lê Đức Minh làm việc cho nhà cung cấp thiết bị, vật tư cho việc in tiền liệu có liên quan gì đến nhau?
Thanh tra chưa có điều kiện đi sâu vào mảng này, chúng tôi chỉ rà soát trong khoảng 2 tháng anh Minh có làm việc cho công ty đó và nghỉ. Đánh giá toàn bộ thì không trái quy định của pháp luật nhưng dẫn đến nghi ngờ việc anh Minh môi giới cho công ty đầu tư về thiết bị kỹ thuật.
Trách nhiệm của Ngân hàng Nhà nước như thế nào đối với việc để thâm hụt dự trữ ngoại hối?
Chúng tôi đánh giá việc dự trữ ngoại hối của ngân hàng cơ bản đáp ứng được mục tiêu đặt ra về thực hiện chính sách tiền tệ quốc gia, đảm bảo thanh toán quốc tế, tăng dự trữ ngoại tệ nhà nước... Nhưng vừa rồi, qua kiểm tra của thanh tra, kiểm toán thì thấy việc dự trữ ngoại hối của Ngân hàng Nhà nước trong 2005 còn tồn tại yếu kém.
Chính yếu kém làm giảm giá trị dự trữ ngoại hối, làm giảm hơn 174 triệu USD, tương đương 2.763 tỉ đồng, sụt giảm tiền chủ yếu do nguyên nhân khách quan do biến động tỉ giá và có cả nguyên nhân chủ quan do việc quản lý, điều hành mua bán ngoại tệ trên thị trường quốc tế năm 2005 kém hiệu quả. Việc này có phần sai khuyết và Thủ tướng đã chỉ đạo làm rõ trách nhiệm cá nhân để kiểm điểm.
Chi phí thực tế cho việc in tiền mới có cao hơn kế hoạch ban đầu?
Thanh tra chưa thể kết luận vấn đề này vì điều này không đơn giản trong khi thời gian thanh tra ngắn vì phải sớm kết luận đáp ứng yêu cầu của Ban Bí thư và Chính phủ. Nhưng việc phát sinh chi phí in tiền chắc chắn cao hơn kế hoạch. Còn việc cao bao nhiêu, có hợp lý không thì cần phải tìm hiểu thêm. Do tính phức tạp và nhạy cảm của nó, cần phải có đánh giá cụ thể hơn.
Đối với công tác tổ chức cán bộ ở Ngân hàng Nhà nước có sai phạm không thưa ông?
Qua thanh tra cho thấy Ngân hàng Nhà nước có một số khuyết điểm trong việc đề bạt, bổ nhiệm một số cán bộ cấp vụ thuộc Ngân hàng Nhà nước gây thắc mắc, khiếu kiện trong nội bộ; về việc này Thống đốc Ngân hàng Nhà nước phải chịu trách nhiệm khắc phục những khuyết điểm này.
