Theo báo cáo được công bố bởi Viện Nghiên cứu và Đào tạo tiêu hoá, gan mật, hiện nay bệnh lý tiêu hóa, gan mật chiếm 30% tổng số bệnh nhân đến khám tại các cơ sở y tế. Số lượng ca nội soi được thực hiện tại những trung tâm y tế lớn là hơn 300 ca/ngày, trong khi đó, khả năng đáp ứng của chúng ta còn hạn chế.
Theo một nghiên cứu của Đại học Nhật Bản tại Việt Nam cho thấy, Việt Nam mới chỉ đáp ứng 5% - 10% nhu cầu nội soi của người dân. Tại những trung tâm nội soi lớn, mỗi ngày thực hiện 400-500 ca nội soi, có thể dẫn tới bỏ sót tổn thương và chất lượng nội soi chưa thật sự được bảo đảm, có nguy cơ nhiễm khuẩn từ nội soi.Đề cập đến thách thức trong lĩnh vực nội soi tiêu hoá, theo GS.TS Đào Văn Long, Chủ tịch hội đồng quản lý Viện Nghiên cứu và Đào tạo tiêu hóa, gan mật, cho biết: "Việc đại tràng hay bất kỳ vị trí nào của ống tiêu hóa xuất hiện polyp, nếu không được chữa trị sớm có thể dẫn đến biến chứng nguy hiểm hoặc tiến triển thành ung thư".Tuy nhiên, đối với các bác sĩ có tuổi nghề dưới 5 năm thì khả năng bỏ sót polyp khoảng 40%. Đối với các bác sĩ có tay nghề cao, có thâm niên lâu, khả năng bỏ sót từ 15 - 20%.Trước thực tế đó, lần đầu tiên tại Việt Nam đã nghiên cứu xây dựng phần mềm ứng dụng trí tuệ nhân tạo (AI) trong nội soi phát hiện polyp đại tràng. Những kết quả bước đầu này cho thấy tính khả thi của lĩnh vực nghiên cứu nhằm đáp ứng nhu cầu tầm soát, sàng lọc polyp và ung thư đại tràng ở nước ta. Cụ thể, khi sử dụng AI trong nội soi, khả năng phát hiện polyp đạt tới trên 95%."Chúng tôi đang tiếp tục nghiên cứu bước tiếp theo với mong muốn, sau khi phát hiện polyp còn phân biệt được cơ bản polyp lành tính hay có khả năng gây ra ung thư. Từ đó đưa ra phương pháp điều trị tối ưu cho người bệnh", GS.TS Đào Văn Long nói.

Được biết, việc nghiên cứu xây dựng phần mềm ứng dụng trí tuệ nhân tạo trong nội soi phát hiện polyp đại tràng tại Việt Nam là kết quả của sự hợp tác giữa Viện Nghiên cứu và Đào tạo tiêu hóa, gan mật với các chuyên gia nội soi của Hội Khoa học tiêu hóa Việt Nam, Liên Chi hội Nội soi tiêu hóa, Bệnh viện Đại học Y Hà Nội và các chuyên gia công nghệ thông tin đến từ các trường đại học, các doanh nghiệp trong nước với hy vọng trong thời gian không xa sẽ kết nối dữ liệu lớn trong lĩnh vực nội soi giữa các cơ sở y tế.Chia sẻ về vấn đề này, PGS. Ryoji Miyahara Đại học Nagoya Nhật Bản cho biết: Trên thế giới hiện có nhiều nghiên cứu về ứng dụng AI trong nội soi tiêu hoá và gan mật. Chẳng hạn trong phát hiện polyp đại tràng, AI có thể hỗ trợ phát hiện những polyp rất nhỏ mà bác sĩ có thể bỏ sót trong quá trình nội soi, nhờ đó tránh bỏ sót tổn thương.Lĩnh vực ung thư dạ dày cũng có nhiều ứng dụng AI. Một nghiên cứu tại Nhật đã sử dụng 13.584 ảnh tĩnh của bệnh nhân ung thư dạ dày để xây dựng thuật toán. Khi ứng dụng thuật toán này vào bộ dữ liệu kiểm chứng cho thấy chỉ có 6 ca bỏ sót tổn thương. 6 ca này rơi vào các trường hợp tổn thương rất nhỏ hoặc tổn thương ở vị trí rất khó quan sát, PGS. Ryoji Miyahara nói.