Ngày 24/4, ông Trương Tấn Sang, Thường trực Ban Bí thư đã thay mặt Bộ Chính trị ký Thông báo số 245- TB/TW về kết luận của Bộ Chính trị liên quan đến quy hoạch phân vùng thăm dò, khai thác, chế biến, sử dụng bauxite giai đoạn 2007 - 2015, có xét đến năm 2025.

Theo thông báo này, Bộ Chính trị chỉ đạo tiếp tục thực hiện chủ trương triển khai hai dự án ở Tân Rai và Nhân Cơ tại Tây Nguyên, do Tập đoàn Công nghiệp Than - Khoáng sản Việt Nam (TKV) làm chủ đầu tư, song chưa chủ trương bán cổ phần cho tổ chức và cá nhân nước ngoài.

Chủ trương nhất quán

Theo nội dung thông báo, chủ trương thăm dò, khai thác, chế biến bauxite là chủ trương nhất quán từ Ðại hội IX và Ðại hội X của Ðảng đến nay.

Trong hai nhiệm kỳ đó, Bộ Chính trị đã nhiều lần bàn và ra các nghị quyết, kết luận để lãnh đạo, chỉ đạo xây dựng ngành công nghiệp bauxite, alumin, nhôm, phục vụ phát triển kinh tế đất nước nói chung, góp phần phát triển kinh tế - xã hội Tây Nguyên nói riêng.

Về quy hoạch và kế hoạch triển khai các dự án, Bộ Chính trị lưu ý quy hoạch và kế hoạch triển khai các dự án phải trên cơ sở hiệu quả tổng thể, gồm cả hiệu quả kinh tế và hiệu quả xã hội; trong đó, chú ý đúng mức đến việc tiết kiệm tài nguyên, nhu cầu thị trường, sản phẩm phải có sức cạnh tranh trên thị trường khu vực và thế giới...

Nhận định khai thác bauxite, sản xuất alumin có tác động lớn đến môi trường từ khâu khai thác, chế biến, vận chuyển đến xử lý chất thải, Bộ Chính trị yêu cầu phải sử dụng thiết bị và công nghệ hiện đại trên thế giới.

Một yêu cầu quan trọng  nữa là phải đảm yêu cầu phát triển kinh tế - xã hội vùng Tây Nguyên; quan tâm đúng mức đến đời sống và giữ gìn bản sắc văn hóa các dân tộc Tây Nguyên; tạo công ăn việc làm cho nhân dân địa phương; việc sử dụng lao động nước ngoài phải đúng quy định của pháp luật.

Tây Nguyên là khu vực nhạy cảm, cần đặc biệt quan tâm đến vấn đề an ninh, quốc phòng cho cả trước mắt và lâu dài, đến môi trường tự nhiên và môi trường văn hóa, nội dung kết luận nhấn mạnh.

Chỉ sử dụng lao động trong nước

Trong thời gian tới, để phát triển ngành công nghiệp khai thác bauxite, chế biến alumin, nhôm phải bảo đảm lợi ích trước mắt, lâu dài và bền vững của đất nước, Bộ Chính trị chỉ đạo phải có bước đi thích hợp, từ nhỏ đến lớn, vừa làm vừa rút kinh nghiệm, bảo đảm hiệu quả kinh tế - xã hội, bảo vệ môi trường sinh thái, an ninh, quốc phòng.

Trong giai đoạn đầu sản xuất alumin, cần khẩn trương đẩy mạnh xây dựng các dự án thủy điện, cung cấp một phần cho việc luyện nhôm để nâng cao giá trị nguồn tài nguyên bauxite phục vụ trong nước và xuất khẩu.

Tiếp thu các ý kiến của các đồng chí nguyên lãnh đạo cấp cao của Ðảng và Nhà nước, các nhà khoa học, Ban Cán sự đảng Chính phủ cần rà soát, điều chỉnh quy hoạch cho phù hợp với yêu cầu phát triển kinh tế - xã hội của cả nước và khu vực Tây Nguyên trong từng thời kỳ; gắn với phát triển kết cấu hạ tầng, bảo đảm an sinh xã hội, phù hợp với nhu cầu thị trường trong nước và quốc tế để đạt hiệu quả toàn diện.

Bộ Chính trị cũng chỉ đạo “tiếp tục thực hiện chủ trương triển khai hai dự án ở Tân Rai và Nhân Cơ do Tập đoàn Công nghiệp Than - Khoáng sản Việt Nam làm chủ đầu tư, chưa chủ trương bán cổ phần cho tổ chức và cá nhân nước ngoài; sử dụng lao động trong nước, chỉ sử dụng lao động kỹ thuật nước ngoài khi cần thiết, lựa chọn công nghệ hiện đại; thực hiện nghiêm ngặt các quy định về bảo vệ môi trường. Khẩn trương lập báo cáo môi trường chiến lược và báo cáo đánh giá tác động môi trường của từng dự án để kịp thời điều chỉnh cho phù hợp”.

Riêng với dự án Nhân Cơ, Bộ Chính trị chỉ đạo cần rà soát lại toàn bộ các vấn đề có liên quan, nhất là việc đánh giá hiệu quả kinh tế và tác động môi trường, nếu thực sự có hiệu quả và bảo đảm yêu cầu về bảo vệ môi trường thì mới tiếp tục triển khai thực hiện.

Quá trình triển khai hai dự án này cần thực hiện tốt việc hoàn thổ và trồng rừng ngay sau khi khai thác. Trên cơ sở kết quả của hai dự án, tổ chức rút kinh nghiệm để bổ sung, hoàn chỉnh quy hoạch và kế hoạch cho giai đoạn tiếp theo.

Trong công tác tổ chức thực hiện, Bộ Chính trị yêu cầu Ban Cán sự đảng Chính phủ chỉ đạo các bộ, ngành rà soát, điều chỉnh quy hoạch phân vùng thăm dò, khai thác, chế biến, sử dụng bauxite và triển khai hai dự án nói trên.

Trong đó “lưu ý chỉ đạo chặt chẽ về sử dụng công nghệ, bảo vệ môi trường, hoàn thổ, trồng rừng, đền bù tái định cư, những vấn đề xã hội, bảo đảm đời sống cho đồng bào thuộc diện phải thu hồi đất, quản lý tốt lao động nước ngoài và trật tự an toàn xã hội trong vùng dự án...”