Đề xuất giao quyền điều tra cho Ủy ban Chứng khoán
Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến về dự án Luật Tổ chức cơ quan điều tra hình sự
Bổ sung quy định kiểm ngư, cơ quan thuế, Ủy ban Chứng khoán Nhà nước là cơ quan được giao nhiệm vụ tiến hành một số hoạt động điều tra là nội dung còn nhiều ý kiến khác nhau tại dự thảo Luật Tổ chức cơ quan điều tra hình sự.
Sáng 27/2, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã cho ý kiến về dự án luật này.
Theo tờ trình của Chính phủ, trong quá trình xây dựng dự án luật, có hai loại ý kiến khác nhau về quy định bổ sung nói trên.
Loại ý kiến ủng hộ đề xuất này dựa trên cơ sở thực tế tình hình vi phạm pháp luật trong lĩnh vực thủy sản trên biển, thuế, chứng khoán ngày càng gia tăng, với thủ đoạn ngày càng tinh vi.
Việc bổ sung quy định như trên sẽ huy động được sức mạnh tổng hợp tham gia đấu tranh phòng, chống tội phạm, nhất là ở những lĩnh vực có tính chất đặc thù như thủy sản trên biển, thuế, chứng khoán; kinh nghiệm của các nước cho thấy những cơ quan này đều được giao thẩm quyền điều tra.
Hơn nữa, việc giao cho các cơ quan này thẩm quyền điều tra ban đầu góp phần giảm tải ở các cơ quan điều tra chuyên trách.
Ý kiến không tán thành nêu lý do Nghị quyết của Bộ Chính trị về Chiến lược cải cách tư pháp đến năm 2020 không chỉ đạo bổ sung các cơ quan này.
Vì thế dự thảo luật quy định theo cả hai phương án, một giữ nguyên như quy định hiện hành và một có bổ sung ba cơ quan nêu trên.
Cơ quan thẩm tra dự án luật - Ủy ban Tư pháp của Quốc hội - cũng có ý kiến khác nhau về đề xuất của ban soạn thảo.
Các ý kiến phản đối cho rằng khác với các cơ quan được giao nhiệm vụ tiến hành một số hoạt động điều tra hiện nay có địa bàn hoạt động thường ở vùng sâu, vùng xa, biên giới, hải đảo, hoạt động xác minh, kiểm tra, thanh tra của các cơ quan thuế, Ủy ban Chứng khoán Nhà nước chủ yếu làm việc tại trụ sở cơ quan, kiểm tra vụ việc trên giấy tờ, tài liệu, khi phát hiện vụ việc có dấu hiệu tội phạm thì có thể chuyển ngay hồ sơ vụ việc cho cơ quan điều tra chuyên trách nên không cần thiết phải giao thẩm quyền tiến hành một số hoạt động điều tra cho các cơ quan này.
Còn riêng đối với cơ quan kiểm ngư mặc dù có địa bàn hoạt động trên biển nhưng cũng trên địa bàn này đã có lực lượng cảnh sát biển hoạt động, nên việc bổ sung kiểm ngư là cơ quan được giao nhiệm vụ tiến hành một số hoạt động điều tra cũng không thực sự cần thiết.
Bên cạnh nội dung gây tranh cãi nói trên, dự thảo luật còn bổ sung quy định công an xã, phường, thị trấn, đồn công an, trạm công an là cơ quan khác của lực lượng cảnh sát trong công an nhân dân được giao nhiệm vụ tiến hành một số hoạt động điều tra.
Không tán thành với nội dung này, Thường trực Ủy ban Tư pháp đề nghị công an xã chỉ thực hiện nhiệm vụ theo Pháp lệnh Công an xã.
Trên thực tế, công an xã là lực lượng bán chuyên trách, trình độ của công an cấp xã ở nhiều địa phương vẫn còn nhiều hạn chế, chưa được đào tạo cơ bản về chuyên môn, nghiệp vụ điều tra. Việc giao thêm một số hoạt động điều tra ban đầu cho Công an xã sẽ vượt quá khả năng của công an xã, dễ dẫn đến việc làm sai lệch trong điều tra vụ án hình sự, gây khó khăn cho cơ quan điều tra chuyên trách hoặc làm bỏ lọt tội phạm hoặc làm oan người vô tội, cơ quan thẩm tra lo ngại.
Tuy nhiên, cũng có ý kiến tại phiên thảo luận đồng ý tăng quyền điều tra cho lực lượng công an an xã, vì không trái với pháp lệnh hiện hành.
Sáng 27/2, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã cho ý kiến về dự án luật này.
Theo tờ trình của Chính phủ, trong quá trình xây dựng dự án luật, có hai loại ý kiến khác nhau về quy định bổ sung nói trên.
Loại ý kiến ủng hộ đề xuất này dựa trên cơ sở thực tế tình hình vi phạm pháp luật trong lĩnh vực thủy sản trên biển, thuế, chứng khoán ngày càng gia tăng, với thủ đoạn ngày càng tinh vi.
Việc bổ sung quy định như trên sẽ huy động được sức mạnh tổng hợp tham gia đấu tranh phòng, chống tội phạm, nhất là ở những lĩnh vực có tính chất đặc thù như thủy sản trên biển, thuế, chứng khoán; kinh nghiệm của các nước cho thấy những cơ quan này đều được giao thẩm quyền điều tra.
Hơn nữa, việc giao cho các cơ quan này thẩm quyền điều tra ban đầu góp phần giảm tải ở các cơ quan điều tra chuyên trách.
Ý kiến không tán thành nêu lý do Nghị quyết của Bộ Chính trị về Chiến lược cải cách tư pháp đến năm 2020 không chỉ đạo bổ sung các cơ quan này.
Vì thế dự thảo luật quy định theo cả hai phương án, một giữ nguyên như quy định hiện hành và một có bổ sung ba cơ quan nêu trên.
Cơ quan thẩm tra dự án luật - Ủy ban Tư pháp của Quốc hội - cũng có ý kiến khác nhau về đề xuất của ban soạn thảo.
Các ý kiến phản đối cho rằng khác với các cơ quan được giao nhiệm vụ tiến hành một số hoạt động điều tra hiện nay có địa bàn hoạt động thường ở vùng sâu, vùng xa, biên giới, hải đảo, hoạt động xác minh, kiểm tra, thanh tra của các cơ quan thuế, Ủy ban Chứng khoán Nhà nước chủ yếu làm việc tại trụ sở cơ quan, kiểm tra vụ việc trên giấy tờ, tài liệu, khi phát hiện vụ việc có dấu hiệu tội phạm thì có thể chuyển ngay hồ sơ vụ việc cho cơ quan điều tra chuyên trách nên không cần thiết phải giao thẩm quyền tiến hành một số hoạt động điều tra cho các cơ quan này.
Còn riêng đối với cơ quan kiểm ngư mặc dù có địa bàn hoạt động trên biển nhưng cũng trên địa bàn này đã có lực lượng cảnh sát biển hoạt động, nên việc bổ sung kiểm ngư là cơ quan được giao nhiệm vụ tiến hành một số hoạt động điều tra cũng không thực sự cần thiết.
Bên cạnh nội dung gây tranh cãi nói trên, dự thảo luật còn bổ sung quy định công an xã, phường, thị trấn, đồn công an, trạm công an là cơ quan khác của lực lượng cảnh sát trong công an nhân dân được giao nhiệm vụ tiến hành một số hoạt động điều tra.
Không tán thành với nội dung này, Thường trực Ủy ban Tư pháp đề nghị công an xã chỉ thực hiện nhiệm vụ theo Pháp lệnh Công an xã.
Trên thực tế, công an xã là lực lượng bán chuyên trách, trình độ của công an cấp xã ở nhiều địa phương vẫn còn nhiều hạn chế, chưa được đào tạo cơ bản về chuyên môn, nghiệp vụ điều tra. Việc giao thêm một số hoạt động điều tra ban đầu cho Công an xã sẽ vượt quá khả năng của công an xã, dễ dẫn đến việc làm sai lệch trong điều tra vụ án hình sự, gây khó khăn cho cơ quan điều tra chuyên trách hoặc làm bỏ lọt tội phạm hoặc làm oan người vô tội, cơ quan thẩm tra lo ngại.
Tuy nhiên, cũng có ý kiến tại phiên thảo luận đồng ý tăng quyền điều tra cho lực lượng công an an xã, vì không trái với pháp lệnh hiện hành.